باور به اینکه استغفار سبب نزول برکات و سعادت دنیایی انسان می شود.

ص 570

سوره نوح

فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً (10)
یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً (11)
وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهاراً (12)
ما لَکُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً (13)

باور به اینکه کار اصلی انسان در دنیا عبودیت خداست

ص 570

سوره نوح

إِنَّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى‏ قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ (1)

قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذیرٌ مُبینٌ (2)

أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطیعُونِ (3)

ویژگی های مصلین

ص 569

سوره معارج

إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً (19)

إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً (20)

وَ إِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً (21)

إِلاَّ الْمُصَلِّینَ (22)

الَّذینَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ (23)

وَ الَّذینَ فی‏ أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ (24)

لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ (25)

وَ الَّذینَ یُصَدِّقُونَ بِیَوْمِ الدِّینِ (26)

وَ الَّذینَ هُمْ مِنْ عَذابِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ (27)

إِنَّ عَذابَ رَبِّهِمْ غَیْرُ مَأْمُونٍ (28)

وَ الَّذینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ (29)

إِلاَّ عَلى‏ أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومینَ (30)

فَمَنِ ابْتَغى‏ وَراءَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ العادُونَ (31)

وَ الَّذینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ (32)

وَ الَّذینَ هُمْ بِشَهاداتِهِمْ قائِمُونَ (33)

وَ الَّذینَ هُمْ عَلى‏ صَلاتِهِمْ یُحافِظُونَ (34)

أُولئِکَ فی‏ جَنَّاتٍ مُکْرَمُونَ (35)

باور به اینکه انسان در طبیعت خود حریص است

ص 569

سوره معارج

إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً (19)
إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً (20)
وَ إِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً (21)

باور به اینکه در روز قیامت دوستی ها از هم میگسلد و هر کس به فکر خودش است

ص 568

سوره معارج

یَوْمَ تَکُونُ السَّماءُ کَالْمُهْلِ (8)

وَ تَکُونُ الْجِبالُ کَالْعِهْنِ (9)

وَ لا یَسْئَلُ حَمیمٌ حَمیماً (10)

یُبَصَّرُونَهُمْ یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدی مِنْ عَذابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنیهِ (11)

وَ صاحِبَتِهِ وَ أَخیهِ (12)

وَ فَصیلَتِهِ الَّتی‏ تُؤْویهِ (13)

وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمیعاً ثُمَّ یُنْجیهِ (14)

کَلاَّ إِنَّها لَظى‏ (15)

نَزَّاعَةً لِلشَّوى‏ (16)

تَدْعُوا مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّى (17)

وَ جَمَعَ فَأَوْعى‏ (18)

باور به اینکه الفاظ قرآن هم وحی الهی هستند و پیامبر از خودش چیزی درست نکرده است

ص 568

سوره حاقه

فَلا أُقْسِمُ بِما تُبْصِرُونَ (38)

وَ ما لا تُبْصِرُونَ (39)

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَریمٍ (40)

وَ ما هُوَ بِقَوْلِ شاعِرٍ قَلیلاً ما تُؤْمِنُونَ (41)

وَ لا بِقَوْلِ کاهِنٍ قَلیلاً ما تَذَکَّرُونَ (42)

تَنْزیلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمینَ (43)

وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنا بَعْضَ الْأَقاویلِ (44)

لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْیَمینِ (45)

ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتینَ (46)

فَما مِنْکُمْ مِنْ أَحَدٍ عَنْهُ حاجِزینَ (47)

وَ إِنَّهُ لَتَذْکِرَةٌ لِلْمُتَّقینَ (48)

وَ إِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنْکُمْ مُکَذِّبینَ (49)

وَ إِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْکافِرینَ (50)

وَ إِنَّهُ لَحَقُّ الْیَقینِ (51)

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظیمِ (52)

باور به بهشت و جهنم

ص 567

سوره حاقه

فَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمینِهِ فَیَقُولُ هاؤُمُ اقْرَؤُا کِتابِیَهْ (19)

إِنِّی ظَنَنْتُ أَنِّی مُلاقٍ حِسابِیَهْ (20)

فَهُوَ فی‏ عیشَةٍ راضِیَةٍ (21)

فی‏ جَنَّةٍ عالِیَةٍ (22)

قُطُوفُها دانِیَةٌ (23)

کُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنیئاً بِما أَسْلَفْتُمْ فِی الْأَیَّامِ الْخالِیَةِ (24)

وَ أَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِشِمالِهِ فَیَقُولُ یا لَیْتَنی‏ لَمْ أُوتَ کِتابِیَهْ (25)

وَ لَمْ أَدْرِ ما حِسابِیَهْ (26)

یا لَیْتَها کانَتِ الْقاضِیَةَ (27)

ما أَغْنى‏ عَنِّی مالِیَهْ (28)

هَلَکَ عَنِّی سُلْطانِیَهْ (29)

خُذُوهُ فَغُلُّوهُ (30)

ثُمَّ الْجَحیمَ صَلُّوهُ (31)

ثُمَّ فی‏ سِلْسِلَةٍ ذَرْعُها سَبْعُونَ ذِراعاً فَاسْلُکُوهُ (32)

إِنَّهُ کانَ لا یُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظیمِ (33)

وَ لا یَحُضُّ عَلى‏ طَعامِ الْمِسْکینِ (34)

فَلَیْسَ لَهُ الْیَوْمَ هاهُنا حَمیمٌ (35)

وَ لا طَعامٌ إِلاَّ مِنْ غِسْلینٍ (36)

لا یَأْکُلُهُ إِلاَّ الْخاطِؤُنَ (37)

از آیات 33 و 34 هم میتوان در این جهت استفاده کرد که عوامل اصلی جهنمی شدن انسان چه چیزهایی هستند. ایمان نداشتن به خداوند متعال و کمک نکردن به مستضعفان و مستمندان

باور به معاد و حسابرسی دقیق از اعمال انسان

ص 567

سوره حاقه

فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ نَفْخَةٌ واحِدَةٌ (13)

وَ حُمِلَتِ الْأَرْضُ وَ الْجِبالُ فَدُکَّتا دَکَّةً واحِدَةً (14)

فَیَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْواقِعَةُ (15)

وَ انْشَقَّتِ السَّماءُ فَهِیَ یَوْمَئِذٍ واهِیَةٌ (16)

وَ الْمَلَکُ عَلى‏ أَرْجائِها وَ یَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّکَ فَوْقَهُمْ یَوْمَئِذٍ ثَمانِیَةٌ (17)

یَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لا تَخْفى‏ مِنْکُمْ خافِیَةٌ (18)

باور به اینکه مومن باید اهل پند گرفتن از مسائل مختلف باشد

ص 567

سوره حاقه

وَ جاءَ فِرْعَوْنُ وَ مَنْ قَبْلَهُ وَ الْمُؤْتَفِکاتُ بِالْخاطِئَةِ (9)

فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رابِیَةً (10)

إِنَّا لَمَّا طَغَى الْماءُ حَمَلْناکُمْ فِی الْجارِیَةِ (11)

لِنَجْعَلَها لَکُمْ تَذْکِرَةً وَ تَعِیَها أُذُنٌ واعِیَةٌ (12)

باور به قیامت و عذابِ تکذیب کنندگان آن روز

ص 566

سوره حاقه

الْحَاقَّةُ (1)

مَا الْحَاقَّةُ (2)

وَ ما أَدْراکَ مَا الْحَاقَّةُ (3)

کَذَّبَتْ ثَمُودُ وَ عادٌ بِالْقارِعَةِ (4)

فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِکُوا بِالطَّاغِیَةِ (5)

وَ أَمَّا عادٌ فَأُهْلِکُوا بِریحٍ صَرْصَرٍ عاتِیَةٍ (6)

سَخَّرَها عَلَیْهِمْ سَبْعَ لَیالٍ وَ ثَمانِیَةَ أَیَّامٍ حُسُوماً فَتَرَى الْقَوْمَ فیها صَرْعى‏ کَأَنَّهُمْ أَعْجازُ نَخْلٍ خاوِیَةٍ (7)

فَهَلْ تَرى‏ لَهُمْ مِنْ باقِیَةٍ (8)

باور به چشم زخم و اثرات آن در دنیا

ص 566

سوره قلم

وَ إِنْ یَکادُ الَّذینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ (51)

البته باید دید که آیا این آیه واقعا دلالت میکند بر چشم زخم؟ب

باور به سنت استدراج و املا برای مکذبین حقایق دین

ص 566

سوره قلم

فَذَرْنی‏ وَ مَنْ یُکَذِّبُ بِهذَا الْحَدیثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ (44)

وَ أُمْلی‏ لَهُمْ إِنَّ کَیْدی مَتینٌ (45)

باور به اینکه مومنین احکام زندگی شان را از کتاب الهی میگیرند

ص 565

سوره قلم

ما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ (36)
أَمْ لَکُمْ کِتابٌ فیهِ تَدْرُسُونَ (37)
إِنَّ لَکُمْ فیهِ لَما تَخَیَّرُونَ (38)

أَمْ لَکُمْ أَیْمانٌ عَلَیْنا بالِغَةٌ إِلى‏ یَوْمِ الْقِیامَةِ إِنَّ لَکُمْ لَما تَحْکُمُونَ (39)

سَلْهُمْ أَیُّهُمْ بِذلِکَ زَعیمٌ (40)

أَمْ لَهُمْ شُرَکاءُ فَلْیَأْتُوا بِشُرَکائِهِمْ إِنْ کانُوا صادِقینَ (41)

لازمه ی این آیات این است که حکم الهی برای زندگی فردی و اجتماعی مومنین باید از کتاب الهی گرفته شود و مومنین نباید به دلخواه خود و بی حساب حکم بدهند.

راهبرد: رهبری نباید از دروغ گویان و سخن چینان و... به خاطر قدرت و ثروتشان تبعیت کند

ص 564
سوره قلم

فَلا تُطِعِ الْمُکَذِّبینَ (8)

وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ (9)

وَ لا تُطِعْ کُلَّ حَلاَّفٍ مَهینٍ (10)

هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمیمٍ (11)

مَنَّاعٍ لِلْخَیْرِ مُعْتَدٍ أَثیمٍ (12)

عُتُلٍّ بَعْدَ ذلِکَ زَنیمٍ (13)

أَنْ کانَ ذا مالٍ وَ بَنینَ (14)

إِذا تُتْلى‏ عَلَیْهِ آیاتُنا قالَ أَساطیرُ الْأَوَّلینَ (15)

باور به اینکه معاد به سوی خداست

ص 563

سوره ملک

قُلْ هُوَ الَّذی ذَرَأَکُمْ فِی الْأَرْضِ وَ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ (24)

به نظر میرسد آیاتی که در این زمینه هستند بسیار فراوان می باشند و باید یک کار علمی خوبی روی آنها انجام شود. آیات فراوانی که می فرمایند: الیه المصیر. یا مقصد را لقای رب معرفی میکنند یا مباحثی مثل الیه ترجعون را مطرح میکنند و...

این بحث ناظر به معاد است و قطعا اثرات عملی خوبی هم در زندگی خواهد داشت ولی به نظر میرسد مغفول مانده است. حداقل من خیلی کم در موردش مطلب دیده ام.

باور به ربوبیت آن به آن و دائمی خداوند در عالم و باور به توحید در ربوبیت

ص 563

سوره ملک

أَ وَ لَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صافَّاتٍ وَ یَقْبِضْنَ ما یُمْسِکُهُنَّ إِلاَّ الرَّحْمنُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ بَصیرٌ (19)

أَمَّنْ هذَا الَّذی هُوَ جُنْدٌ لَکُمْ یَنْصُرُکُمْ مِنْ دُونِ الرَّحْمنِ إِنِ الْکافِرُونَ إِلاَّ فی‏ غُرُورٍ (20)

أَمَّنْ هذَا الَّذی یَرْزُقُکُمْ إِنْ أَمْسَکَ رِزْقَهُ بَلْ لَجُّوا فی‏ عُتُوٍّ وَ نُفُورٍ (21)

از این فراز که می فرماید «جز خدا کسی آنها را نگه نمیدارد» برداشت می شود که ربوبیت منحصرا از آن خداست و دائمی هم هست.

باور به اینکه اهل شنیدن سخنان اهل معرفت و همچنین اهل تعقل نجات میابند

ص 562
سوره ملک

تَکادُ تَمَیَّزُ مِنَ الْغَیْظِ کُلَّما أُلْقِیَ فیها فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُها أَ لَمْ یَأْتِکُمْ نَذیرٌ (8)
قالُوا بَلى‏ قَدْ جاءَنا نَذیرٌ فَکَذَّبْنا وَ قُلْنا ما نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَیْ‏ءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ فی‏ ضَلالٍ کَبیرٍ (9)
وَ قالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کُنَّا فی‏ أَصْحابِ السَّعیرِ (10)

باور به اینکه در خلقت خداوند هیچ خللی راه ندارد

ص 562
سوره ملک

الَّذی خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً ما تَرى‏ فی‏ خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى‏ مِنْ فُطُورٍ (3)

ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ یَنْقَلِبْ إِلَیْکَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسیرٌ (4)

 

باور به اینکه هدف خلفت آزمایش انسانها است

ص 562

سوره ملک

الَّذی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزیزُ الْغَفُورُ (2)

این آیه می فرماید خداوند متعال مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید و مشخص شود که کدامتان بهتر عمل میکنید.
این آیه اگر در کنار آیاتی مثل «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون» و «اللَّهُ الَّذی خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحاطَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عِلْماً (طلاق/12)» -که گویا هدف خلقت را حصول معرفت به خدا میداند- قرار بگیرد، در مورد هدف خلقت میتواند پاسخگویی خوبی به سوالات داشته باشد.
 

باور به اینکه ملک و تدبیر امور در عالم از آن خداست

ص 562

سوره ملک

تَبارَکَ الَّذی بِیَدِهِ الْمُلْکُ وَ هُوَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ (1)