۱۱/۸
در اغلب جوامع، تحول نظام ارز شی و هنجاری به افزایش طلاق در سطح جهان منجر شده است . در ایران نیز طلاق روندی صعودی دارد (گزارش سازمان ثبت احوال، 1395)به طوری که آهنگ رشد طلاق در نیمه دوم دهه 80( 1395-1390)نسبت به آهنگ رشد در نیمه اول (1390-1385) سریعتر بوده است . در واقع، ثبت طلاق در آخر این دوره دو برابر ابتدای آن است . میزان طلاق از سال های 1380 تا 1390 از 0/93 در هر  ازدواج، به 1/90 افزایش یافته است . علاوه بر این، آمارها نشان می دهند که در سال های اخیر رشد طلاق همواره از میزان رشد ازدواج پیشی گرفته است؛ به طوری که از سال های 1380 تا 1395 به طور مداوم با افزایش رشد طلاق نسبت به رشد ازدواج روبه رو هستیم

#آمار

وظیفه زوجین در پیش آمدن اختلاف:

صلح:
به این معنا که همسران به گونه‌ای رفتار کنند بین آن‌ها همواره آشتی برقرار شود؛ خداوند در قرآن سوره نساء آیه ۱۲۸می‌فرمایند: «وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلاَ جُنَاْحَ عَلَیْهِمَا أَن یُصْلِحَا بَیْنَهُمَا صُلْحًا وَالصُّلْحُ خَیْرٌ وَأُحْضِرَتِ الأَنفُسُ الشُّحَّ وَإِن تُحْسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ اللّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا» که تأکید آیه بر روی صلح است و سه مرتبه از آن بهره گرفته و در نهایت صلح را بهتر از خیر می‌داند

#آیه

چگونگی طلاق در آینه قرآن
البقره
الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْریحٌ بِإِحْسانٍ وَ لا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَیْتُمُوهُنَّ شَیْئاً إِلاَّ أَنْ یَخافا أَلاَّ یُقیما حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ یُقیما حُدُودَ اللَّهِ فَلا جُناحَ عَلَیْهِما فیمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ(۲۲۹)
طلاقِ [ رجعی ] دو بار است. پس از آن یا [ باید زن را ] بخوبی نگاه داشتن، یا بشایستگی آزاد کردن. و برای شما روا نیست که از آنچه به آنان داده اید، چیزی بازستانید. مگر آنکه [ طرفین ] در به پا داشتن حدود خدا بیمناک باشند. پس اگر بیم دارید که آن دو، حدود خدا را برپای نمی‌دارند، در آنچه که [ زن برای آزاد کردن خود ] فدیه دهد، گناهی بر ایشان نیست. این است حدود [ احکام ] الهی پس، از آن تجاوز مکنید. و کسانی که از حدود [ احکام ] الهی تجاوز کنند، آنان همان ستمکارانند.
در آیه طلاق، برای مرد در زمان رجوع به همسر یا در زمان ترک زن، شرایطی بیان شده که برخی از آنها بدین شرح است:
۱. رجوع و بازگشتن به زن باید از روی حسن معاشرت و با رفتار نیکو و به قصد اصلاح رابطه بین آنها باشد.
۲. در صورت بازنگشتن مرد و ترک کردن همسر خود، باید این جدایی از روی احسان بوده و بعد از جدایی ضرری به زن نرسانیده و تمام حقوق او پرداخت شود.
به عقیده علامه طباطبایی،خداوند با این شرط مانع زیان کردن زنان شده است (۹) ( المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۳۴ و ۲۳۵)

پیامبر خدا میفرمایند: خَیْرُکُمْ خَیْرُکُمْ لِأَهْلِهِ وَ أَنَا خَیْرُکُمْ لِأَهْلِی"؛ (۵)بهترین شما، بهترینتان نسبت به خانواده‏اش است، و من بهترین شما نسبت به خانواده هستم.

#روایت

برای جلوگیری از طلاق نیاز است که با اصول همسرداری آشنا بشویم

پنجاه اصل همسرداری
 
1. صداقت؛ 2. انصاف؛ 3. گذشت؛ 4. مدارا؛ 5. رازداری؛ 6. عشق و محبت با یکدیگر؛ 7. محکوم نکردن طرف مقابل؛ 8. نظافت و خوش بویی؛ 9. احترام به یکدیگر؛ 10. عدم جابجایی نقش های یکدیگر؛ 11. من و تو نداشتن؛ 12. پرهیز از اهانت؛ 13. تأمین غرائز جنسی یکدیگر؛ 14. درک ضرورت های یکدیگر؛ 15. پذیرش اصل اختلاف سلیقه و تفاوت روش ها؛ 16. داشتن روحیه عذرخواهی و اعتراف به اشتباه؛ 17. یکپارچگی در امور مالی؛ 18. همدیگر را خوشبخت و بهشتی کردن؛ 19. مشورت با یکدیگر؛ 20. تشکر از یکدیگر؛ 21. پرهیز از امر و نهی کردن یکدیگر؛ 22. اظهار علاقه به یکدیگر؛ 23. خود را جای طرف مقابل قرار دادن؛ 24. اعتماد داشتن به هم؛ 25. وفاداری به هم؛ 26. پرهیز از تحقیر و سرزنش یکدیگر در نزد دیگران؛ 27. تعریف و تمجید از یکدیگر، به ویژه در غیاب هم؛ 28. انتقاد طلبی؛ 29. عدم تحریک حسادت و غیرت یکدیگر؛ 30. تفکیک مسائل کار از مسائل منزل؛ 31. رعایت عدالت در دید و بازدید از بستگان یکدیگر؛ 32. غمخوار هم بودن؛ 33. پرهیز از حل مشکلات زناشویی در حالت دعوا و خشم؛ 34. جلوگیری از انباشتن اختلافات و مشکلات؛ 35. خوش رفتاری؛ 36. ساده زیستی؛ 37. خوب گوش دادن به سخنان یکدیگر؛ 38. جلوگیری از دخالت های نابجای دیگران؛ 39. داشتن مشاور خانواده؛ 40. آشنایی با ویژگی های مردان و زنان؛ 41. روحیه و امید دادن به هم؛ 42. مطالعه کتاب های اخلاقی مربوط به اصول همسرداری؛ 43. استفاده از تجربیات گذشتگان؛ 44. توجه به نقاط قوت همسر؛ 45. پرهیز از مخفی کاری؛ 46. کاهش توقعات از یکدیگر؛ 47. عیب پوشی همدیگر؛ 48. احترام به خانواده یکدیگر؛ 49. پرهیز از زندگی خشک قانونی و حقوقی؛ 50. پرهیز از بزرگ نمایی اختلافات کوچک.

وظایف مرد نسبت به همسر (1)
 
1. مهر و محبت و احترام؛ زن کانون مهر و محبت است و بهترین کلید همسرداری را محبت می داند. زن سعادت خویش را در زندگی، مهر و محبت شوهر می داند. محبت باعث تحکیم روابط زناشویی می شود و رفتار شوهر در افزایش مهر و محبت از ناحیه همسر، بسیار مهم و قابل توجه است. چون او تشنه محبت است. پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «هرچه ایمان کامل تر باشد بیشتر به همسرش اظهار محبت می کند.» (2) نیز امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «کسی که به خانواده اش نیکی کند، خداوند بر عمرش می افزاید.» (3)
 
2. عذر خواهی؛ چنان که تشکر سبب محبت است؛ عذرخواهی هم موجب محبت نسبت به همسر می شود. چه بسا با یک معذرت خواهی، کدورت های مختلف زدوده می شود و زندگی شیرین تر از اول می شود. حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «بدترین مردم کسی است که معذرت خواهی دیگران را نپذیرد و از خطایشان نگذرد.» (4)
 
3. عدم توجه به حرف های بدخواهان؛ مرد نباید زودباور و ساده لوح باشد و همسرش را مورد آزار و اذیت قرار دهد. چه بسا افرادی هستند که به خاطر حسادت و کینه توزی و انتقام گرفتن از مرد، بدگویی می کنند و مرد نباید حرف های این بدخواهان و بدگویان را گوش دهد چون ممکن است به دروغ سخنی گفته باشند.
 
4. خوش اخلاقی؛ خداوند در قرآن کریم می فرماید: «با همسران خود با نیکی و مهربانی معاشرت کنید و از بی عدالتی و خشونت بپرهیزید.» (5)
 
5. انعطاف پذیری مرد؛ کسی می تواند در زندگی خود موفق شود که خوی نرم و انعطاف پذیری داشته باشد، و این انعطاف پذیری از نشانه های مروت و مردانگی مرد است.
 
6. نادیده گرفتن خطاها و لغزش ها؛ انسان دچار لغزش و اشتباه می شود و زن هم از این قاعده مستثنی نیست، پس لازم است که مرد با تدبیر و اندیشه، خطاهای احتمالی همسرش را نادیده بگیرد. رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «هر مردی که برای خود همسری اختیار کرد، باید در احترام نمودن و گرامی داشتن او بکوشد، خطای زن را در پیش فرزندان بازگو نکنید و حتی اگر فرزندان شما خطای مادرشان را یادآوری کردند، شما باید ذهن بچه ها را از این بابت آسوده سازید و احترام مادر را در دل ایشان استوار گردانید. البته بر مادر نیز واجب است که احترام پدر را همیشه به خاطر فرزندان بیاورد.» (6)
 
7. عدم تنبیه بدنی همسر؛ پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «هر مردی که همسرش را بیش از سه بار در عمرش بزند، خداوند او را در میان تمام مردم محشر چنان رسوا کند که اولین و آخرین، به وی بنگرند.» (7)
 
8. چشم پوشی از غیر همسر؛ مردان باید از زنان نامحرم چشم بپوشند و جز به همسر خویش، به دیگری نظر نیفکند. چون نگاه به دنبال نگاه، بذر شهوت را در قلب می کارد و این تیر زهرناک از تیرهای شیطان است، که باعث حسرت می شود.
 
9. تأمین مخارج خانواده؛ مرد در اسلام، مدیر و سرپرست خانواده است و تأمین کلیه مخارج زندگی و حتی بودجه شخصی زن به عهده مرد می باشد، اگرچه زن دارای درآمدی سرشار باشد. امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «برای گناهکاری مرد، همین بس که در تأمین مخارج افراد تحت تکفل خود کوتاهی کند.» (8)
 
10. همکاری؛ رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم روزی به منزل امیرالمؤمنینعلیه السلام تشریف بردند و ایشان را در حال پاک کردن عدس یافتند، از این کار خیلی شاد شدند و او را فرمودند: «یا علی، کسی که در کار منزل به زنش کمک کند، ثواب حج عمره دارد.» (9)
 
11. پاکیزه بودن؛ بعضی از مردها به فکر نظافت شخصی خودشان، اعم از بدن و لباس نیستند، دیر حمام می روند و بدن آنها بوی عرق می دهد و پاهایشان هم آزاردهنده است. امام رضاعلیه السلام از پدران بزرگوارش نقل می کند که: «زنان بنی اسرائیل از عفت و تقوا دست کشیده اند و هیچ علتی نداشت جز این که شوهران، خود را برای آنها نمی آراستند؛ زن هم از مرد همان انتظاری را دارد که مرد از او دارد.» (10)
 
12. مقایسه؛ هر زنی ویژگی خاص خود را دارد و در قابلیت ها و توانایی ها به هیچ وجه نمی توان زن خود را با زن های دیگر مقایسه نمود.
 
13. خوش زبانی؛ مرد می تواند با زبان خوش بر امارت دل افراد خانواده حکومت داشته باشد.
 
14. نیکو سخن گفتن؛ خداوند در قرآن می فرماید: «با مردم سخن نیکو بگویید.» (11) امام علیعلیه السلام می فرمایند: «زبانت را به نرمی در سخن و سلام کردن عادت ده تا دوستانت بسیار و دشمنانت اندک گردند.» (12)
 
15. احسان و نیکی؛ امام علیعلیه السلام می فرمایند: «با احسان، آدمی مالک دل ها می-شود.» (13)
 
16. خوش رفتاری؛ آنچه باعث گرمی خانواده می شود، خوش رفتاری است. امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «پاکی و حسن خلق روزگار را می سازد و عمر را افزون می-کند.» (14)
 
17. تعلیم و تربیت همسر؛ مرد باید ساعتی از زندگی را برای تعلیم و تربیت همسرش بگذارد، یا همسرش را آزاد بگذارد تا او در جلسات مذهبی و دینی و آموزش احکام و ضروریات خودش شرکت کند و واجبات را به نحو احسن فرا گیرد. پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «پیش از آن که زنان به زشتی، فرمانتان دهند، شما آنان را به کارهای نیک نصیحت کنید.» (15)
 
 
 
18. پرستاری از همسر؛ زن، در موقع کسالت و بیماری از شوهرش انتظار دارد که از او پرستاری کند و با دلجویی و مهربانی در معالجه اش کوشش نماید. رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «هر کس برای بر آوردن حاجت بیماری کوشش کند، موفق شود یا نه، از گناهانش خارج می شود. مانند روزی که از مادر متولد شده است.» یکی از انصار عرض کرد: «پدر و مادرم قربانت یا رسول ا...! اگر مریض از اهل بیتش باشد آیا ثواب بیشری ندارد؟» حضرت فرمودند: «بلی». (16)
 
19. فراهم آوردن زمینه آسایش خانواده؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «ملعون است کسی که حقوق خانواده خود را نادیده انگارد.» (17) امام سجادعلیه-السلام می فرمایند: «مورد رضایت ترین افراد در پیشگاه خدا کسی است که زمینه های آسایش خانواده خود را برآورده سازد.» (18)
 
20. حفظ حرمت زن؛ هر فردی دارای شخصیتی است و دوست دارد که حرمتش حفظ شود و تحقیر را نمی پذیرد. البته گاهی اوقات همسر حاضر است کلمات تندی را از شوهرش در خلوت بشنود ولی شکستن حرمتش در پیش فرزندانش و... را نمی پذیرد. امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «حرمت مؤمن از حرمت کعبه بالاتر است.» (19)
 
21. نیکی و خدمت به همسر؛ امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «هر کس خوبی خود را نسبت به عیالش با بهترین وجه انجام دهد، خداوند متعال عمرش را زیاد می کند.» (20)
 
22. پرهیز از لجاجت؛ مرد لج باز سخن همسرش را نمی پذیرد و هرگز در زندگی به هدفش نمی رسد. علاوه بر این که حرمت خود را می شکند بین اعضاء خانواده هم جای ندارد، در زندگی زمین می خورد و بذر شرارت را در دل می پروراند. امام علیعلیه-السلام می فرمایند: «بهترین خُلق و خوی آن است که از لجاجت دورتر باشد.» (21)
 
23. زندگی را به بازی نگیرید؛ مرد باید در زندگی هدف دار باشد و از سرگرم شدن به مسائل پوچ و بی محتوا پرهیز کند.
 
24. حفظ وقار و متانت؛ رفتارهای بچه گانه و سبک، مرد را در نزد دیگران بی ارزش می سازد. حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «وقار، نشانه عقل است.» (22)
 
25. پرهیز از کینه توزی؛ دل جایگاه کینه ها و دشمنی ها نیست و نباید زندگی را بر افراد خانواده تلخ و تنگ نمود. کینه توزی، بیماری خطرناک و کشنده ای است که بسیاری از زندگی ها را نابود می کند و موجب جدایی زندگی مشترک می شود. امام علیعلیه السلام می فرمایند: «ریشه تمام فتنه ها، کینه توزی است.» (23)
 
26. پرهیز از پرگویی و پرخوری و پرخوابی؛ حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «چون خداوند صلاح بنده اش را بخواهد، به او الهام می کند که سخن اندک گوید و طعام اندک خورد و خواب اندک کند.» (24)
 
27. قدردانی از اعضای خانواده؛ قدردانی و تشکر از زحمات همسر، او را برای بهتر خانه داری کردن تشویق می کند و نسبت به زندگی دلگرم می شود. امام صادقعلیه-السلام می فرمایند: «خداوند لعنت کند بر کسی که راه نیکی را سدّ می کند و او مردی است که در حق او خوبی می شود ولی نادیده می گیرد و به همین خاطر مانع آن می-شود که خیر و نیکی انجام گیرد.» (25)
 
28. پرهیز از اهانت؛ امام صادقعلیه السلام می فرمایند: « خداوند (عزوجل) فرموده است: کسی که بنده مؤمن مرا آزار دهد، باید مرا با خود در جنگ بداند و کسی که بنده مؤمن مرا احترام کند، باید از غضب من ایمن باشد.» (26)
 
29. خدمت گذاری؛ مرد باید چه در کارهای منزل و چه در نگهداری کودکان، به همسرش کمک کند. رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «خدمت به اهل خانه کفاره گناهان است و افزوده اند: این عمل غضب الهی را فرو می نشاند و مهریه حورالعین است.» (27)
 
30. حضور در خانه؛ رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «حضور پدر در کنار خانواده اش، پاداشی معادل پاداش اعتکاف در مسجد مرا به همراه دارد.» (28)
 
31. نرمی و مدارا؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «هر مردی که بر اخلاق زشت زن بد اخلاقش شکیبایی به خرج دهد، و در مقابل آن از خداوند پاداش بخواهد، خداوند ثواب و پاداش اهل شکر را به او عطا می فرماید.» (29) حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «آن که مدارا نکند با کسی که چاره ای جز مدارای با او ندارد، حکیم نیست.» (30)
 
32. تعصب و غیرت بی جا؛ غیرت یک سرمایه گران بها و پرقیمت است. اما سخت گیری و بدگمانی بیش از حد مرد، چه بسا زن با عفت و پاک دامن را به سوی آلودگی می-برد. امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «امیرالمؤمنین، علیعلیه السلام در نامه اش خطاب به امام حسن مجتبیعلیه السلام نوشت: از غیرت ورزی در غیر محل خود بپرهیز؛ زیرا که چنین عملی موجب می شود زن مبرّا و پاک از معصیت، معیوب شود.» (31)
 
33. غیرت برای مردها؛ ناموس انسان بالاترین سرمایه هاست. تمامی سرمایه ها از قبیل طلا و جواهرات قابل مقایسه با ناموس نیست. اگر اشیاء قیمتی و گران بها مورد دستبرد دزدان و خیانت کاران قرار گیرد زیانش مالی و جبران پذیر است، ولی اگر ناموس انسان مورد دستبرد قرار گیرد زیانش جبران پذیر نیست. رسول اکرمصلی الله-علیه وآله وسلم می فرمایند: «غیرت، نشانه ایمان و بی غیرتی نشانه بی ایمانی است.» (32)
 
34. پرهیز از دوستی با افراد آلوده؛ بر اثر دوستی با افراد آلوده، فسادهای اجتماعی به تدریج به خانواده زناشویی رخنه کرده و بنای آن را فرو می ریزد. رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «بپرهیز از هم نشینی با افراد بد؛ زیرا تو، به وسیله او شناخته می شوی.» (33) امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «با تبه کاران هم نشین نشو، مبادا عمل بد او در تو تأثیر گذارد.» (34)
 
35. پرهیز از شراب و مِی گُساری؛ خداوند در قرآن کریم می فرماید: «شیطان قصد دارد به وسیله شراب و قمار روابط شما را با یکدیگر تیره کند و بین شما کینه و دشمنی برانگیزد.» (35)
 
36. دوری از تنبلی و بیکاری؛ حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «کسی که به تن آسایی و تنبلی بسنده کرده است هرگز به خوشبختی و آزادگی نخواهد رسید.» (36)
 
37. پرهیز از رفیق بازی؛ برخی از مردها به جهت آزادی که دارند، رفیق باز هستند. هر کسی را به منزل می آورند و بر اساس غفلتی که دارند یک زمان به خودشان می آیند که در دام فساد گرفتار شده اند. به قمار بازی یا استعمال مواد مخدر یا مِی گُساری و در نهایت بی بندوباری، عادت کرده و به شب نشینی های خانمان برانداز قدم می گذارند.
 
38. تعدد زوجات و ازدواج موقت؛ دین اسلام، تعدد زوجات را برای مردان جایز و مباح دانسته است؛ لذا اگر مردی بنده شهوت و برده غریزه جنسی است و بدون مراعات عدالت و با داشتن همسری عفیف و پاک دامن و صالح و دارای صورت و سیرت زیبا، مبادرت به تجدید فراش نماید و مهر و محبت و صفا و عطوفت، که چاشنی لذت بخش زندگی شان بود را به بغض و کینه و حسادت تبدیل می کند.
 
 

وظایف زن نسبت به شوهر (37)
 
1. عشق و محبت؛ اولین نیاز روحی و روانی شوهر، مهر و محبت و دوست داشتن اوست. ابراز محبت، موجب دلگرمی و علاقه مندی او نسبت به زندگی می شود. پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «بهترین زنان شما، زنانی هستند که دارای عشق و محبت باشند.» (38)
 
2. خوش اخلاقی و رفتار نیکو؛ اخلاق، در اصل به معنای نهاد، باطن و سیرت است. انسان خوش اخلاق، یعنی انسانی که دارای نهاد و باطنی پاکیزه و ارزشمند است. پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «سنگین ترین اعمال که در میزان اعمال قرار می گیرد، حُسن خُلق است.» (39)
 
3. حیا و عفت؛ عفت و حیا از صفات نفسانی هستند که شهوت و تمام حرکات و سکنات و گفتار و قلم انسانی را کنترل می کنند. رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می-فرمایند: «حیا لباسی است که هر کسی آن را بپوشد عیب هایش از مردم پوشیده می-ماند.» (40)
 
4. تشکر و سپاس گذاری؛ امام سجادعلیه السلام می فرمایند: «شکرگذارترین شما نسبت به خدا، شکرگذارترین شما نسبت به مردم است.» (41)
 
5. قناعت؛ اسلام قناعت و مصرف با دقت را ستایش کرده است. انسان قانع هیچ گاه دست نیاز به طرف دیگران دراز نمی کند و به اندازه درآمدش خرج می کند.
 
6. عفو و گذشت و چشم پوشی؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «بر شما باد به گذشت و عفو؛ زیرا که گذشت چیزی بر شما جز عزّت نیفزاید و از یکدیگر بگذرید تا این که خدا شما را عزیز گرداند.» (42)
 
7. آرایش؛ زن باید همیشه تمیز باشد و زیبایی و آراستگی ظاهری داشته باشد و خود را برای شوهرش آرایش کند. اگر زن به وضع ظاهری اش نرسد ممکن است شوهرش در دام شیادان و زنان آرایش کرده در خیابان بیفتد آن گاه از شما دل بِبُرَد و از مسیر منحرف شود. امام محمدباقرعلیه السلام می فرمایند: «سزاوار نیست زن بدون زیور باشد ولو این که گردنبندی به گردن آویزد. سزاوار نیست دستش را بی رنگ و ساده بگذارد ولو این که حنایی به دست بکشد، هرچند سال خورده باشد.» (43)
 
8. احترام؛ زن باید از زحمات شوهرش قدردانی کند و با احترام و محبت با او سخن بگوید و او را با احترام صدا بزند و وقتی درب منزل را می زند با لب خندان و چهره ای شاد به استقبالش برود و فرزندان را نسبت به احترام پدر سفارش کند.
 
9. حفظ حجاب اسلامی؛ نبودن حریم میان زن و مرد و بی حجابی و آزادی معاشرت ها، تنش ها و ناهنجاری ها و بی بندوباری ها را در جامعه بیشتر کرده و در نهایت انسان را به نابودی می کشاند.
 
10. خانه داری؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «خدمت هر یک از شما زنان در خانه، برابر جهاد مجاهدان است.» (44) امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «بهترین زنان شما، زنی است که خوشبو، خوش پخت و پز باشد، بجا خرج کند و بجا صرفه-جویی نماید...» (45)
 
11. نظافت و مرتب کردن منزل؛ محیط منزل، باید دلپذیر و مسرَّت بخش باشد. پاکیزگی و نظافت خانه وظیفه اخلاقی خانم خانه است. نظافت خانه باعث آرامش اعضای خانواده، مخصوصاً مرد خانه است. رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «جلوی خانه های خود را تمیز نگه دارید؛ خود را به یهود شبیه نکنید.» (46) نیز در جای دیگر می فرمایند: «هرچه می توانید پاکیزه باشید؛ زیرا خداوند اسلام را بر پاکیزگی بنیان نهاده و جز مردم پاکیزه کسی به بهشت نمی برد.» (47)
 
12. امانت داری؛ مرد، زن را امین خود در خانه می داند و او باید تمام توان و کوشش خود را برای حفظ اموال و وسائل خانه به کار ببرد.
 
13. راز داری؛ فاش کردن راز همدیگر، روابط مرد و زن و بنیان خانواده را تلخ می کند و اعتماد و اطمینان و احترام آنها از بین می رود. اما با حفظ اسرار و راز شوهر، بر درجات ایمان همسر افزوده شده و اعتماد مردم را به خود جلب کرده و مرد با دیده احترام به همسرش می نگرد.
 
 
 
14. بی اجازه از خانه خارج نشدن؛ امام صادقعلیه السلام از پدرانش و آنها از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم نقل می کنند که حضرت می فرمایند: «زن نباید بدون اجازه شوهر از خانه خارج شود، و اگر بدون اجازه خارج گردد ملائکه آسمان، جن، انس و هر آن چه که این زن (نافرمان) از نزد آن عبور می کند به او لعنت می کند تا به آن هنگام که به خانه برمی گردد.» (48)
 
15. خوش بویی و خودآرایی؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «زن باید خودش را برای شوهر به خوشبوترین عطرها معطر کند و زیباترین لباس هایش را بپوشد و به نیکوترین آرایش، برای شوهرش آرایش نماید و پیوسته خودش را به شوهر عرضه کند.» (49)
 
16. استقبال از شوهر؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «شایسته است که زن چراغ خانه را روشن کند و خوراک را آماده سازد و چون شوهرش به خانه آمد تا نزدیک درب خانه از او استقبال نماید و به او خوش آمد بگوید. و با آوردن آب و حوله، به شوهرش در شستشوی دستش کمک کند و بدون جهت از انجام خواسته های او امتناع ننماید.» (50)
 
17. پرهیز از آزار شوهر (تندخویی و بد زبانی)؛ امام جعفر صادقعلیه السلام می-فرمایند: «ملعون است ملعون، زنی که همسرش را بیازارد و وی را غمگین و غصه-دار کند، و خوشبخت است خوشبخت، زنی که احترام شوهر را نگه دارد و وی را نیازارد و در هر حال از وی اطاعت نماید.» (51)
 
18. اطاعت زن از شوهر؛ یکی از حقوق شوهر، اطاعت زن از او می باشد. در کنار ایمان و عبادت زن و ادای واجبات و ترک محرمات، اطاعت از شوهر باعث نجات اوست. رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «اگر سجده کردن، برای غیر خدا جایز بود، دستور می دادم زن در برابر شوهرش سجده کند.» (52) نیز حضرت در جایی دیگر می فرمایند: «زن نمی تواند حق خدا را ادا کند مگر این که حق شوهرش را ادا کند.» (53)
 
19. پرهیز از طلسم برای ایجاد محبت؛ امام باقرعلیه السلام از پدرانش نقل می کند که زنی به حضور رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم رسید و گفت: «شوهری دارم که نسبت به من خشن و تندخو است و من طلسمی ساخته ام تا قلب او را به خود متمایل سازم.» حضرت به او فرمودند: «آُف بر تو، دریاها و زمین ها را آلوده کردی و ملائک برگزیده خداوند و فرشتگان آسمان ها و زمین، تو را نفرین می کنند.» آن زن روزها را روزه گرفت و شب ها را به عبادت گذراند، موی سر خود را تراشید و لباس خشن پوشید تا بلکه خداوند از تقصیرش بگذرد. وقتی خبر حال او را به حضرت رسولصلی الله-علیه وآله وسلم دادند، حضرت فرمودند: «این اعمال از وی پذیرفته نمی شود.» (54)
 
20. زن بدون اجازه شوهر در اموال او تصرف نکند؛ بر اساس شریعت مقدس اسلامی، زن نمی تواند بدون اجازه از اموال شوهرش، صدقه یا نذر مالی یا به افراد چیزی ببخشد و اگر بدون اذن او مبادرت به بخشش اموال شوهر نماید گناه کرده و ثوابش به شوهر می رسد.
 
21. مصرف بیش از حد و خارج از شأن؛ میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط در زندگی، از نظر اسلام، دارای جایگاه خاص است. به مدیر خانه (زن) سفارش می کند که مصرف بیش از حد و خارج از شأن خود نداشته باشد چون اسراف شده و زیاده روی و مصرف بیش از حد نیاز و شایستگی شخصی، حرام است. (55)
 
22. تدبیر در امور زندگی؛ زن نباید بر مبنای اخلاقی و اقتصادی دین، برای جهت بخشیدن به وضع زندگی خود و رفع مشکلات و نابسامانی های اقتصادی برنامه ای هماهنگ و متناسب با درآمدها تهیه و اجرای آن را در زندگی شخصی و اجتماعی خود مد نظر قرار دهد.
 
23. تشویق به درآمد حلال؛ مرد، در راستای تأمین هزینه زندگی به هر در و دیوار می زند تا نزد خانواده شرمنده نشود و جه بسا برخی افراد برای به دست آوردن ثروت، از راه حرام مبادرت می کنند که پیامدهای ناگواری چون بی خاصیتی عبادت، شقاوت ابدی و ملعون خداوند قرار گرفتن را در پی خواهد داشت. و در این راستا، زن در تشویق مرد، در به دست آوردن رزق و روزی حلال می تواند بسیار مؤثر باشد.
 
24. افشا نکردن اسرار و عیوب شوهر؛ خداوند در قرآن کریم می فرماید: «همسرانتان لباس شما و شما لباس آنها هستید.» (56) تعبیر لباس در این آیه یک تعبیر لطیفی است. لباس، انسان را از سرما و گرما حفظ می کند، زن و شوهر هم باید آبرو و حیثیت یکدیگر را حفظ نمایند. در جای دیگر می فرماید: «زن نوح و لوط که در اختیار دو بنده شایسته از بندگان ما بودند به شوهران خود خیانت کردند، خیانت آن دو زن غیر از جاسوسی نمودن از خانه و شوهر چیز دیگری نبود.» (57)
 
25. تأمین خواسته های جنسی شوهر؛ امام صادقعلیه السلام می فرمایند: «لذتی در دنیا و آخرت برتر از کام جویی با همسر وجود ندارد حتی برای اهل جنت، در بهشت لذتی فرح بخش تر از نکاح وجود ندارد.» (58) نیز رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «زن هیچ شبی نباید بخوابد مگر آن که شوهرش از او راضی باشد.» (59)
 
26. پذیرایی شایسته از مهمانان؛ مهمان داری و مهمان نوازی یکی از رسم های پسندیده ای است که باعث محبت و ارتباط با دل ها شده و کینه ها و کدورت ها را برطرف می سازد و باعث افزایش رزق و روزی و آمرزش گناهان میزبان می شود.
 
27. سفره آرایی؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «برترین زنان کسانی اند که خوشبو و سلیقه آشپزی آنها کامل و جالب باشد، و اقتصاد را از دست ندهند. چنین زنانی از عمال و کارکنان خدا خواهند بود و عامل خدا هرگز با شکست و پشیمانی مواجه نخواهد شد.» (60)
 
28. بردباری و تحمل مرارت های زندگی؛ زندگی، دارای مشکلات و فراز و نشیب هایی است که زن و مرد باید خودشان را با آن وفق دهند و با سختی ها بسازند و در مقابل سختی ها صبور باشند و از زندگی دل سرد نشوند. و تنها راه مبارزه با این مشکلات در زندگی، صبر و بردباری و تحمل مرارت های زندگی است.
 
29. پرهیز از سخن چینی؛ حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «از سخن چینی بپرهیز، که سخن چینی تخم کینه را در دل می کارد و آدم را از خدا و مردم دور می سازد.» (61)
 
30. تکبر و بخل و ترس زن؛ حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «خصلت های نیک زنان همان خصلت های بد مردان است: تکبر، بخل، ترس. هرگاه زن، متکبر باشد، خود را در اختیار بیگانه نمی گذارد. اگر بخیل باشد، مال خود و شوهرش را حفظ می کند. و زنی که ترسو باشد، از هر چیز (مشکوک) که در برابرش قرار گیرد، چشم می زند و فاصله می گیرد.» (62)
 
31. سرگرمی های شوهر؛ عده ای از آقایان علاقه مند به بازی های ورزشی، عده ای علاقه-مند به تلوزیون، عده ای علاقه مند به پرورش پرندگان و... می باشند. که این ها باعث علاقه مند شدن مرد به خانه می شود و آرامش روحی و روانی پیدا می کند. اثر مثبت این سرگرمی ها این است که شوهر وقت خودش را در خیابان ها و ولگردی نمی-گذارند و از فسادهای اجتماعی و اخلاقی در امان هستند.
 
32. پرهیز از کوچه نشینی؛ کوچه نشینی زنان، هم زشت و ناپسند، و هم نامشروع است.
 
33. پرهیز از توصیف زنان نامحرم نزد شوهر؛ وصف جمال و زیبایی زنی برای مردان نامحرم حرام است و اگر گناهی بین آن دو صورت گیرد، توصیف کننده، شریک آن مصیبت بوده و بلکه شرّ عاملیت در معصیت گریبان گیر او خواهد بود.
 
34. پرهیز از خیانت؛ حضرت علیعلیه السلام می فرمایند: «از خیانت بپرهیز؛ زیرا که خیانت، بدترین گناه است و خائن به خاطر خیانتش همیشه در عذاب و آتش است. خیانت برکت ها را از بین می برد.» (63)
 
35. پرهیز از قهر کردن؛ حضرت علیعلیه السلام می فرماید: «از رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم شنیدم که فرمودند: هر زنی که با شوهر به ناحق قهر کند در روز قیامت با فرعون و قارون در آخرین طبقه آتش جهنم محشور می شود، مگر آن که توبه کند و برگردد.» (64)
 
36. پرهیز از منت گذاری؛ رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «اگر زنی تمام طلا و نقره ها را به خانه شوهر خود ببرد، آن گاه یک روزی به سرش منّت گذارد و بگوید، تو چه کاره ای مال از آنِ من است. عمل وی نابود می گردد. اگر چه از عابدترین مردم باشد؛ مگر این که از شوهر خود عذر بخواهد.» (65)
 
37. پرهیز از مُدگرایی؛ یکی از بیماری های زنان امروزی، مُدگرایی است. بدون این که بیندیشد با هزاران زحمتی که بری شوهر ایجاد می کنند به دنبال تازه های لباس و آرایشند که برای خودشان شخصیتی غیر واقعی و کاذب بسازند.
 
38. کاستن توقعات؛ حضرت رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم می فرمایند: «هر بانویی که با همسر خویش مدارا نکند و او را بر انجام کاری که در توانش نبوده و طاقت آن را ندارد وادارد، هیچ حسنه و کار نیکی از او قبول نخواهد شد و در قیامت خدا را در حالی که بر او غضبناک است ملاقات می کند.» (66)
 
39. بارداری و فرزنددار شدن و شیردهی؛ حضرت رسول اکرمصلی الله علیه وآله وسلم به زوجه اش ام سلمه درباره زن باردار می فرمایند: «زمانی که زن باردار شود، اجر و پاداش کسی را دارد که با جان و مالش در راه خدا جهاد می کند و زمانی که فرزندش را بزاید، به او گفته می شود، خدا گناه تو را آمرزید کار و عمل از سر گیر، و زمانی که کودکش را شیر می دهد، خداوند متعال برای هر شیر دادنی، ثواب آزاد کردن بنده از فرزندان اسماعیل پیغمبرعلیه السلام را به او می دهد.» (67)

انواع طلاق
ما برای اینکه بدانیم آیا زوجین بعد از طلاق نسبت به هم وظیفه ای دارند یا نه باید به عنوان مقدمه با انواع،طلاق آشنا بشویم
 ۱) طلاق بائن :که در شش مورد است: طلاق پیش از نزدیکی، طلاق یائسه، طلاق صغیره، طلاق خلع، طلاق مبارات، که در هر دو تا زمانی است که زن نسبت به عوض رجوع نکرده باشد و سومین طلاقی که پس از دوبار رجوع واقع شده است. (شید ثانی، الروضه البهیة، ۳۴٫۶؛ نجفی، جواهر الکلام،
۱۲۰/۳۲و ۱۲۱).
 ۲) طلاق رجعی: که عبارت است از طلاقی که مرد در آن حق رجوع دارد خواع رجوع بکند یا نکند.
 ۳) طلاق عدی: که طلاقی است که مرد با فراهم بودن شرایط، زن را طلاق میدهد سپس در مدت عده رجوع و با زن نزدیکی می کند، آن گاه او را در طهر دیگر طلاق میدهد. رشید ثانی، الروضه البهیة، ۳۵/۶؛ نجفی، جواهر الکلام، ۳۲/ ۱۲۱) زنی که شوهرش او را سه بار طلاق داده است بر شوهرش حلال نیست مگر به وسیلهی محلل و در صورتی که نه بار طلاق داده شود و بعد از طلاق سوم و ششم دو مرد به عنوان محلل با زن ازدواج کنند زن بر شوهر حرام ابدی می شود. (شید ثانی، الروضه البهیة، ۲۱۱/۵-۲۱۲) ماده ی ۱۰۵۸ قانون مدنی از این حکم تبعیت کرده است.|
نفقه زنی که در ایام عده ی طلاق رجعی به سر می برد در حکم زوجه است و طلاق رجعی موجب انحلال قطعی نکاح از سوی زوجین نمی گردد، بلکه تا زمان انقضای عده از سوی زن و شوهر رعایت می گردد به این دلیل زوج می تواند در این مدت که زن عده به سر می برد رجوع نماید و در اثر رجوع او نکاح به حالت اولیه برمی گردد، بر این اساس دلیل فقها مدت عده ی رجعیه را در امتداد زوجیت یا در حکم آن می دانند و احکامی خاص را بر آن بار می کنند که یکی از این احکام زوجیت دائم، مکلف کردن و الزام شوهر به پرداخت نفقه به زن است و فرقی نمی کند زن حامله باشد یا نباشد مگر در آن که در حال نشوز، شوهر، زن را طلاق داده باشد در این مدت همان گونه که برای زن ناشزه غیر مطلقه حق نفقه وجود ندارد برای زن ناشزه مطلقه که در عده ی رجعیه به سر می برد نیز چنین است و حق نفقه ندارد و اگر دست از نشوز و عصیان بردارد بنا بر اقرب دادن نفقه به او واجب می شود. (ابن ادریس حلی، السرائر، ۷۳۸۲؛ نجفی، جواهرالکلام، ۳۱/ ۳۱۷؛ شهید ثانی، مسالک۔ الافهام، ۸/ ۴۴۹؛ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۰۹٫۳؛ فخر المحققین حلی، ایضاح الفوائد، ۲۷۶/۳ )) در این مورد، هیچ اختلافی بین فقهاه است در صورتی که زن در مدت پس از طلاق و در زمان عده ی رجعی حامله باشد بر شوهر واجب است که هزینه و نفقه ی زن و حمل را تأمین کند تا زمانی که کودک متولد شود. (نجفی، جواهر الکلام، ۳۱ ۳۱۹) در ماده ی ۱۱۰۹ قانون مدنی در تأیید نظر مشهور فقها آمد است نفقهی زن سه طلاقه بر عهدهی شوهر نیست اما نفقهی زنی که با طلاق رجعی طلاق داده شده، بر عهده ی شوهر است.
نفقهی زن در مدت عده ی طلاق بائن
زنی که به واسطه ی طلاق بائن از شوهر جدا می شود، نفقه و سکونت او در ایام پس از ساقط است

دلایل طلاق
الف) خلق و خوی نامناسب
امام على علیه السلام : مَنْ ساءَ خُلْقُهُ مَلَّهُ اَهْلُهُ؛
هر کس بد اخلاق باشد، خانواده اش از او دلتنگ و خسته مى شوند. (۸)

نعم العون:
آرمان زدگی 
ب)در کنار تغییر نگرش نسبت به ازدواج، نگاه غیرواقع بینانه نسبت به زندگی؛ یعنی آرمان زدگی نیز شایان توجه است. هرچند آرمان زدگی تأثیر مهمی در حرکت آفرینی و موفقیت دارد؛ اما آرمان زدگی به معنای نگاه افسانه ای و غیرواقع بینانه به زندگی می تواند به افزایش سطح انتظارات و یاس و سرخوردگی بینجامد. "حاصل ضرب آرمان زدگی و الگوی سبک زندگی در انتخاب همسر آن است که امروزه جوانان ما آرمان های خود؛ به ویژه اهداف مادی را از ازدواج می خواهند برخی کارشناسان معتقدند که فاصله آرمان ها و واقعیتها در کشور ایران بیش از هر کشوری است. نتیجه آنکه دختر و پسر با ورود به زندگی مشترک با واقعیت هایی مواجه می شوند که با تصویر آرمانی آنان فاصله بسیار دارد و این خود نفطه آغاز ناملایمات زندگی و اختلافات زناشویی است" (قاسم پور،
.(10 :1387 نعم العون:
پ) افزایش سطح انتظارات مادی و غیرمادی افزایش توقعات غیر واقعی از ازدواج و سپس از زندگی مشترک و یکدیگر، بر روابط عاطفی زوجین مؤثر و عامل بسیاری از ناسازگاریها و جدایی هاست. این توقعات ممکن است در زمینه مالی، عاطفی و غیره باشد. "توقعات بسیار اغلب ناشی از ناز پروردگی، چشم و هم چشمی ها، نگاه کردن به زندگی دیگران و کوچک به حساب آوردن همسر است و حاصل آن جز ناکامی و پریشانی نیست" (قائمی، 1386، 252). امروزه زن و مرد از احساس عمیق ناسپاسی رنج می برند. تعهدات کاری و مالی بیش از حد که به خستگی جسمی و روحی می انجامد، پیامد دیگر افزایش سطح مطالبات از زندگی زناشویی است که ممکن است زن و شوهر را به جدایی بکشاند.

چ) تأثیر منفی رسانه ها
 رسانه های جمعی به ویژه رسانه های شنیداری و غیر متعامل به دلیل کارکرد متنوع خود و ایجاد تغییرات پیوسته، به تدریج
جای ارتباط فردی از نوع چهره به چهره را گرفته و توانسته اند فضای انفرادی را به جای فضای جمعی و اجتماعی خانواده
حاکم کنند؛ به طوری که گسترش تکنیکی رسانه های شنیداری و رایانه ای، ارتباط مستقیمی با فردگرایی و دوری از گروه نشان می دهد. آمارهای رسمی نشان می دهد که میزان مشاهده تلویزیون توسط افراد ایرانی نزدیک به چهار ساعت و نیم در روز است. این میزان بسیار زیاد است و می تواند به کاهش فضای گفتگو و در نتیجه ایجاد فاصله عاطفی و هیجانی و همچنین فاصله شناختی میان اعضای خانواده منجر گردد. این روند به افزایش فردگرایی و کاهش جمع گرایی می انجامد که خود عامل مهمی در تلاشی انسجام خانواده هاست (پورحسین،
.(195 :1386

از طرف دیگر حضور بی قاعده ماهواره و اینترنت در خانه ها، ذائقه جنسی را افزایش داده و از جذابیت زن و شوهر برای یکدیگر کاسته است. علاوه بر این، عدم رعایت مرزهای اخلاقی میان زن و مرد؛ از جمله مشاهده تصاویر و فیلم های مستهجن به شکل گروهی، سطح حیا را کاهش داده است. استمرار این وضعیت در روابط زن و مرد، در کنار افزایش حضور در مجالس دوستانه و مجالس خانوادگی، بدون رعایت قواعد اخلاقی، به بی تفاوتی مرد در مقابل رفتارهای جنسی همسر منجر شده است.

را تغییر در الگوی مصرف و فرهنگ اقتصادی خانواده در کنار این همه، تحول در الگوی سبک زندگی و تغییر الگوی مصرف نیز تبیین کننده بسیاری از تحولات در خانواده ایرانی است. تمایز جامعه ایرانی با بسیاری از جوامع غربی در آن است که میزان مصرف در خانواده، تابعی از درآمد خانواده نیست. چه بسا خانواده هایی که درآمد ماهیانه شان آنها را در زمره دهک های پایین جامعه جای می دهد، اما رفتار مصرفی آنها، عادات دهک های بالاتر را بازگو می کند. در جامعه ما میزان رقابت و چشم و هم چشمی بالاست و مصرف به یک رفتار هویت بخش و هویت نما تبدیل شده است. در این گونه موارد، خانواده توانایی مقاومت در قبال محرومیت اقتصادی را ندارد و نمی تواند متناسب با درآمد خود، رفتار مصرفی اش را سامان بخشیده و با وضع موجود کنار بیاید. در چنین حالتی است که اختلافات خانوادگی، خود را نمایان می سازد (قاسم پور، 1390: 6). لذا میان بینوایی و احساس فقر باید تفاوت قائل شد.

ش) کم توجهی نسبت به کسب مهارت های زندگی عدم انتقال صحیح شیوه های قومی به نسل جدید برای ورود به حیات خانوادگی، به دلیل کم توجهی خانواده و نهادهای رسمی، آن هم در عصر جدید و با گسترش خانواده هسته ای،

باعث اختلال در کارکردهای اصلی نهادهای اجتماعی شده است. آشنا نبودن نسل جوان با مهارت های لازم، برای داشتن روابط سالم و آداب صحیح یک زندگی مشترک منطبق با فرهنگ بومی خانواده های ایرانی، از جمله مهارت ارتباطی و عاطفی، مهارت شغلی، مهارت مواجه با بحران های اقتصادی، استرس های عصبی و ناکامی ها، زندگی زوجین جوان را با بحران مواجه ساخته است. بنابراین، بالارفتن سن ازدواج تا دستیابی به مهارت های گفته شده، توصیه می شود، اما به این نکته کمتر توجه می شود که بالارفتن سن ازدواج و تغییرات فرهنگی چه تأثیری بر رشد نیافتگی دختران و پسران دارد. نتایج پژوهش های سعادتی و دیبایی (1389) و دلشاد نوقانی و همکاران (1390)؛ در بررسی عوامل مسبب طلاق، بیانگر نقش اساسی آموزش مهارت های زندگی، مهارت های جنسی و ارتباطی در ازدواج و روش های تصمیم گیری منطقی و مقابله با بحران در کاهش میزان طلاق بود. ویسمن (1997) نیز، طی یک پژوهش ملی دریافت که مهم ترین مشکلات مطرح شده از سوی زوجین مراجعه کننده برای درمان، فقدان احساس عشق، مشاجره بر سر قدرت، مشکلات ارتباطی، انتظارات غیر منطقی و مدیریت تعارض است. 

النساء

وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِیضَةً فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ یَعْفُونَ أَوْ یَعْفُوَا الَّذِی بِیَدِهِ عُقْدَةُ النِّکاحِ وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‌ وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَیْنَکُمْ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ (۲۳۷)

واگر زنان را قبل از آمیزش طلاق دهید، در حالى که براى آنها مهریه تعیین کرده‌اید، نصف آنچه را تعیین کرده‌اید (به آنها بدهید،) مگر اینکه آنها (حقّ خود را) ببخشند و یا کسى که عقد ازدواج به دست اوست آنرا ببخشد، و اینکه شما گذشت کنید، (و تمام مهر آنان را بپردازید) به پرهیزگارى نزدیکتر است. و گذشت و نیکوکارى در میان خود را فراموش نکنید که همانا خداوند به آنچه انجام مى‌دهید بیناست. 

پیام ها

1) در گفتگو درباره‌ى مسائل زناشویى خانواده، عفت کلام را مراعات کنید. تَمَسُّوهُنَّ» 

2) تعیین و پرداخت مهریه، بر مرد واجب است. «فَرِیضَةً» 

3) عفو و گذشت از سوى زن و مرد، هر دو پسندیده است. یا زن نصف مهریه را ببخشد، یا مرد تمام مهریه را بدهد. «یَعْفُونَ ... تَعْفُوا» 

4) اجازه ازدواج زن، با ولىّ اوست. «بِیَدِهِ عُقْدَةُ النِّکاحِ» 

5) کسانى که بخشش دارند، به تقوا نزدیک‌ترند. «وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‌» 

6) طلاق باید همراه با عفو و فضل باشد. «تَعْفُوا ... لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ» 

7) در طلاق نباید مسائل اخلاقى و کرامت‌هاى انسانى را به فراموشى سپرد. وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَیْنَکُمْ»  (۱۲)

#آیه

#تفسیر_نور

بررسی مساله حکمیت در طلاق

یکی از مسائل مهم در پیشگیری از طلاق مساله حکمیت و جایگاه آن است

النساء

وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَیْنِهِما فَابْعَثُوا حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها إِنْ یُرِیدا إِصْلاحاً یُوَفِّقِ اللَّهُ بَیْنَهُما إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیماً خَبِیراً «35» 

و اگر از (ناسازگارى و) جدایى میان آن دو (زن و شوهر) بیم داشتید، پس داورى از خانواده‌ى شوهر، و داورى از خانواده‌ى زن برگزینید (تا به اختلاف آن دو رسیدگى کنند) اگر این دو بناى اصلاح داشته باشند خداوند میان آن دو را به توافق مى‌رساند، زیرا خداوند، (از نیّات همه) با خبر و آگاه است. 

نکته ها

این آیه، براى رفع اختلاف میان زن و شوهر، و پیشگیرى از وقوع طلاق، یک دادگاه خانوادگى را با امتیازات زیر مطرح مى‌کند: 

1) داوران، از هردو فامیل باشند تا سوز، تعهّد وخیرخواهى بیشترى داشته‌باشند. 

2) این دادگاه، نیاز به بودجه ندارد. 

3) رسیدگى به اختلافات در این دادگاه، سریع، بدون تراکم پرونده ومشکلات کارِ ادارى است. 

4) اسرار دادگاه به غریبه‌ها نمى‌رسد ومسائل اختلافى در میان خودشان مى‌ماند. 

5) چون داوران از خود فامیلند، مورد اعتماد طرفین مى‌باشند. 

براى حل همه مشکلات، انتخاب داور جایز است. امام باقر علیه السلام در پاسخ اعتراضى که به پذیرش حکمیّت در صفّین براى حضرت على علیه السلام بود این آیه را تلاوت فرمودند. 

از امام صادق علیه السلام درباره‌ى‌ فَابْعَثُوا حَکَماً ... سؤال شد، حضرت فرمود: حَکمین نمى‌توانند به طلاق وجدایى حکم کنند، مگر آنکه از طرفین اجازه داشته باشند 

پیام ها

1- علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد. نگرانى از شقاق و جدایى کافى است تا اقدام به گزینش داوران شود. «إِنْ خِفْتُمْ» 

2- قبل از نگرانى از شقاق، در زندگى مردم دخالت نکنیم. «وَ إِنْ خِفْتُمْ» 

3- طلاق و جدایى، سزاوار ترس و نگرانى است. «خِفْتُمْ شِقاقَ»  (۱۳)

 پایان زندگی نیست
النساء
وَإِن یَتَفَرَّقَا یُغْنِ اللَّهُ کُلًّا مِّن سَعَتِهِ وَکَانَ اللَّهُ وَاسِعًا حَکِیمًا
ﻭ ﺍﮔﺮ [ ﺯﻥ ﻭ ﺷﻮﻫﺮ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺳﺎﺯﺵ ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭ ] ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪﺍ ﺷﻮﻧﺪ ، ﺧﺪﺍ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﮕﺮﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﻲ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﻰ  ﻛﻨﺪ ; ﻭ ﺧﺪﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻋﻄﺎ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺣﻜﻴﻢ ﺍﺳﺖ .(١٣٠) 
و اگر زن و شوهری از هم جدا شدند، خدا به سعه رحمتش آنها را به وسیله همسری بهتر،بی نیاز می کند و خداوند همواره وسعت دهنده و حکیم است )،یعنی اگر زن ومرد مورد بحث کارشان به طلاق و جدایی کشید ،خدای تعالی با فضل واسع خود هم به مرد زنی سازگار می دهد که او را از همسر اول بی نیاز نماید و هم برای زن شوهری بهتر از شوهر اول می رساند که او را از همه نظر بی نیازسازد،(از نظر نفقه و انس و زناشویی و سایر لوازم آن )،پس چنین نیست که خداوند فلان زن را برای فلان مرد خلق نموده باشد که اگر آنها از هم جدا شوندهمه چیز برای آن دو تمام شود، خیر، سنت ازدواج سنتی فطری است که تعطیل بردار نیست و خدا اگر این همسر نشد، همسر دیگر برای انسان فراهم می نمایدکه بینشان صلح و تفاهم برقرار باشد، چون خدا گشایش بخش و حکیم است وهر چه در آسمانها و زمین است از آن اوست ، لذا می تواند آنها را از فضل خود بی نیاز سازد. (۱۸)
#آیه
#تفسیر_نور

چگونگی طلاق در آینه روایات
امام رضا (علیه السلام) در جواب فردی که پرسید:خداوند در کتابش می‌فرماید: «فَإِمْسَاکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسَانٍ معنای آن چیست»؟ حضرت پاسخ داد: منظور از إِمْسَاکٌ بِمَعْرُوفٍ این است که از آزار زن خود، دست بردارد و بی‌منّت و بدون آن که از او چیزی بخواهد، به او نفقه دهد و منظور از تَسْرِیحٌ بِإِحْسَانٍ این است که او را بنابر آنچه که در قرآن آمده، طلاق دهد. (۱۴)
خَطَّابِ بْنِ سلَمَةَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَیْهِ یَعْنِی أَبَا الْحَسَنِ وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَشْکُوَ إِلَیْهِ مَا أَلْقَى مِنِ امْرَأَتِی مِنْ سُوءِ خُلُقِهَا فَابْتَدَأَنِی فَقَالَ إِنَّ أَبِی زَوَّجَنِی مَرَّةً امْرَأَةً سَیِّئَةَ الْخُلُقِ فَشَکَوْتُ ذَلِکَ إِلَیْهِ فَقَالَ مَا یَمْنَعُکَ مِنْ فِرَاقِهَا قَدْ جَعَلَ اللَّهُ ذَلِکَ إِلَیْکَ فَقُلْتُ فِیمَا بَیْنِی وَ بَیْنَ نَفْسِی قَدْ فَرَّجْتَ عَنِّی
خطاب گوید :من بر امام صادق وارد شدم و قصد داشتم از آنچه از بداخلاقی همسرم به من می رسد به او شکایت نمایم، امام آغاز کردند و فرمودند :پدرم یکبار زنی بداخلاق را به ازدواج من درآورد، من به پدرم شکایت نمودم، پدرم فرمود :چه چیز تو را از طلاق دادن او مانع می شود، محققا که الله آن را به دست تو قرار داده است. راوی گوید: من در دلم گفتم :گره از کارم گشودی.  (۱۵)
✅پاسخ:أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: مَا مِنْ شَیْ ءٍ مِمَّا أَحَلَّهُ اللَّهُ أَبْغَضَ إِلَیْهِ مِنَ الطَّلَاقِ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُبْغِضُ الْمِطْلَاقَ الذَّوَّاق
امام صادق علیه السلام فرمود :هیچ چیزی از چیزهایی که الله حلال نموده است در نزد الله مبغوض تر از طلاق نیست و همانا الله مرد بسیار طلاق دهنده و بسیار چشنده را دشمن می دارد (۱۶)
أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُحِبُّ الْبَیْتَ الَّذِی فِیهِ الْعُرْسُ وَ یُبْغِضُ الْبَیْتَ الَّذِی فِیهِ الطَّلَاقُ وَ مَا مِنْ شَیْ ءٍ أَبْغَضَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الطَّلَاق
امام صادق علیه السلام فرمود :همانا الله خانه ای که در آن عروسی است را دوست دارد و خانه ای که در آن طلاق است را دشمن می دارد و هیچ چیزی نزد الله تعالی از طلاق مبغوض تر نیست (۱۷
#آیه

مقام معظم رهبری فرمودند:بنای کار ازدواج، بر سازش دختر و پسر است؛ باید با هم بسازند. این «باهم بسازند»، معنای خیلی عمیقی دارد. من یک ‌وقت خدمت امام رفتم، ایشان می‌خواستند خطبه‌ی عقدی را بخوانند؛ تا من را دیدند، گفتند شما بیا طرف عقد بشو. ایشان برخلاف ما - که طول و تفصیل می‌دهیم و حرف می‌زنیم - عقد را اول می‌خواندند، بعد دو، سه جمله‌ی کوتاه صحبت می‌کردند. من دیدم ایشان پس از این‌که عقد را خواندند، رویشان را به دختر و پسر کردند و گفتند: بروید با هم بسازید. من فکر کردم، دیدم که ما این همه حرف می‌زنیم، اما کلام امام در همین یک جمله‌ی «بروید باهم بسازید»، خلاصه می‌شود! حالا ما هم عرض می‌کنیم که شما دختران و پسران، بروید با هم بسازید. سازش، اصل است. هر چیزی که با ساختن عروس و داماد، دختر و پسر، زن و شوهر منافات دارد، بایستی بیگانه تلقی بشود. این را اصل قرار بدهید، تا ان‌شاءالله خداوند متعال برکاتش را بر شما نازل کند.
امیدواریم که این دختران و پسران، محیطهای شادی را به خانواده ‌ها بیاورند؛ و خداوند نسل طیب و طاهری هم به آنها عنایت کند. (۶)
بیانات رهبر انقلاب در مراسم خطبه عقد زوج‌های جوان؛ ۷۰/۴/۲۰

#رهبری

دلایل طلاق و اختلاف
سازمان ثبت احوال در مطالعۀ پیمایشی-مقطعی با استفاده از تکمیل پرسشنامه به شیوه مصاحبه رو در رو، در پاییز ۱۳۹۶ تا پاییز ۱۳۹۷، 9485 پرسشنامه در پیمایش ازدواج و 4054 پرسشنامه در پیمایش طلاق انجام داده است که در در این گزارش از مجموعه گزارشهای پیمایش ملی طلاق دلیلهای طالق بیان شده از سوی پاسخگویان از جنبه های
مختلفی مورد مطالعه قرار گرفته است و علت های متعددی را برای طلاق خود ذکر کرده اند.
بیشترین عاملی که این افراد برای طلاق خود از جنسیت مرد و زن در اقشار و اصناف مختلف در جایگاه ها و سنین مختلف ذکر کرده اند خلق و خوی نامناسب است. (۷)(دفتر هفتم، دلایل طلاق)
امام على علیه السلام : مَنْ ساءَ خُلْقُهُ مَلَّهُ اَهْلُهُ؛
هر کس بد اخلاق باشد، خانواده اش از او دلتنگ و خسته مى شوند. (۸) [تحف العقول، ص 214]

#آمار