#شرح_موضوع

با توجه آیات و روایات و نظرات مفسرین معلوم می شود که خراب کردن مسجد کوبیدن ساختمان آن نیست، بلکه هرگونه عملی که سبب از رونق افتادن مسجد شود، خراب کردن مسجد قلمداد می شود.

پس بهترین کار در برابر خراب کردن مسجد، آباد کردن آنست که انواع مختلفی دارد، از ساختن و مرمت ساختمان مسجد تا تلاش برای ایجاد فضایی ایمانی و با اخلاص برای حضور مومنین بخصوص جوانان و کودکان و سایر اقشار جامعه با هر زبان و قومیتی.

در این دورانی که مکان های زیادی برای گردهمایی و جمع کردن جوانان از قبیل فرهنگسراها و کانون ها و حسینیه ها و ... ایجاد شده است، بهترین مکان و مورد تاکیدترین مکان توسط قرآن و ائمه ع مسجد است تا جاییکه امام خمینی ره هم بسیار تاکید می کردند که مسجد سنگر است! اما نباید فراموش کرد که مسجد امروز هم سنگر است، همانطور که در دوران جنگ محل آموزش و گردهمایی نیروها و محلی برای پشتیبانی برای مقابله با دشمن بود، امروز هم باید محلی برای مقابله با معضلات اجتماعی و فرهنگی جامعه باشد و اما این به این معنا نیست که همه آنچه که در مسجد اتفاق می افتد باید توسط مردم تامین شود، بلکه دولت اسلامی وظیفه دارد تا مسجد را بعنوان اولین و مهمترین مرکز  اجتماعی و فرهنگی درنظر بگیرد و امکانات لازم برای نقش آفرینی هرچه بهتر در زمینه های اجتماعی و فرهنگی را در اختیار مسجد قرار بدهد.

#آیات_مرتبط

1- ما کانَ لِلْمُشْرِکینَ أَنْ یَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ شاهِدینَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ بِالْکُفْرِ أُولئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ وَ فِی النَّارِ هُمْ خالِدُونَ ** إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ وَ لَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللَّهَ فَعَسى‏ أُولئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدینَ (17 و 18 توبه)

2- وَ الَّذینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنینَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلاَّ الْحُسْنى‏ وَ اللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ *** لا تَقُمْ فیهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‏ مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فیهِ فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ *** أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلى‏ تَقْوى‏ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَیْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلى‏ شَفا جُرُفٍ هارٍ فَانْهارَ بِهِ فی‏ نارِ جَهَنَّمَ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمینَ (107 و 108 و 109 توبه)

3- یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکارى‏ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلاَّ عابِری سَبیلٍ حَتَّى‏ تَغْتَسِلُوا وَ إِنْ کُنْتُمْ مَرْضى‏ أَوْ عَلى‏ سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْکُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا صَعیداً طَیِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَ أَیْدیکُمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَفُوًّا غَفُورا  (43 نساء)

4- أُذِنَ لِلَّذینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَدیرٌ *** الَّذینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلاَّ أَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِیَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ یُذْکَرُ فیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثیراً وَ لَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزیزٌ (39 و 40 حج)

5- وَ کَذلِکَ أَعْثَرْنا عَلَیْهِمْ لِیَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَةَ لا رَیْبَ فیها إِذْ یَتَنازَعُونَ بَیْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقالُوا ابْنُوا عَلَیْهِمْ بُنْیاناً رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قالَ الَّذینَ غَلَبُوا عَلى‏ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیْهِمْ مَسْجِداً (21 کهف)

6- قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ وَ أَقیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ کَما بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ *** یا بَنی‏ آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ (29 و 31 اعراف)

7- إِذْ قالَتِ امْرَأَتُ عِمْرانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ ما فی‏ بَطْنی‏ مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ *** فَلَمَّا وَضَعَتْها قالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُها أُنْثى‏ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما وَضَعَتْ وَ لَیْسَ الذَّکَرُ کَالْأُنْثى‏ وَ إِنِّی سَمَّیْتُها مَرْیَمَ وَ إِنِّی أُعیذُها بِکَ وَ ذُرِّیَّتَها مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ (35 و 35 آل عمران)

#روایات

1- قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع «یَقُولُ‏ شَکَتِ الْمَسَاجِدُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى الَّذِینَ لَا یَشْهَدُونَهَا مِنْ جِیرَانِهَا فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهَا وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا قَبِلْتُ لَهُمْ صَلَاةً وَاحِدَةً وَ لَا أَظْهَرْتُ لَهُمْ فِی النَّاسِ عَدَالَةً وَ لَا نَالَتْهُمْ رَحْمَتِی وَ لَا جَاوَرُونِی فِی جَنَّتِی‏ »[1]

#روایات

2-  مَجَالِسُ الشَّیْخِ، بِإِسْنَادِهِ الْمُتَقَدِّمِ فِی بَابِ فَضْلِ الصَّلَاةِ عَنْ أَبِی ذَرٍّ فِیمَا أَوْصَى إِلَیْهِ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ « یَا أَبَا ذَرٍّ صَلَاةٌ فِی مَسْجِدِی هَذَا تَعْدِلُ مِائَةَ أَلْفِ صَلَاةٍ فِی غَیْرِهِ مِنَ الْمَسَاجِدِ إِلَّا الْمَسْجِدَ الْحَرَامِ صَلَاةٌ فِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ تَعْدِلُ مِائَةَ أَلْفِ صَلَاةٍ فِی غَیْرِهِ وَ أَفْضَلُ مِنْ هَذَا کُلِّهِ صَلَاةٌ یُصَلِّیهَا الرَّجُلُ فِی بَیْتِهِ حَیْثُ لَا یَرَاهُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَطْلُبُ بِهِ وَجْهَ اللَّهِ تَعَالَى‏ یَا أَبَا ذَرٍّ طُوبَى لِأَصْحَابِ الْأَلْوِیَةِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَحْمِلُونَهَا فَیَسْبِقُونَ النَّاسَ إِلَى الْجَنَّةِ أَلَا هُمُ السَّابِقُونَ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالْأَسْحَارِ وَ غَیْرِهَا یَا أَبَا ذَرٍّ لَا تَجْعَلَنَّ بَیْتَکَ قَبْراً وَ اجْعَلْ فِیهِ مِنْ صَلَاتِکَ یُضِی‏ءُ لَکَ قَبْرَکَ‏ یَا أَبَا ذَرٍّ إِنَّ الصَّلَاةَ النَّافِلَةَ تَفْضُلُ بِالسِّرِّ عَلَى الْعَلَانِیَةِ کَفَضْلِ الْفَرِیضَةِ عَلَى النَّافِلَةِ یَا أَبَا ذَرٍّ الْکَلِمَةُ الطَّیِّبَةُ صَدَقَةٌ وَ کُلُّ خُطْوَةٍ تَخْطُوهَا إِلَى الصَّلَاةِ صَدَقَةٌ یَا أَبَا ذَرٍّ مَنْ أَجَابَ دَاعِیَ اللَّهِ وَ أَحْسَنَ عِمَارَةَ مَسَاجِدِ اللَّهِ کَانَ ثَوَابُهُ مِنَ اللَّهِ الْجَنَّةَ فَقُلْتُ بِأَبِی وَ أُمِّی یَا رَسُولَ اللَّهِ ص کَیْفَ یُعْمَرُ مَسَاجِدُ اللَّهِ‏ قَالَ لَا تُرْفَعُ فِیهَا الْأَصْوَاتُ وَ لَا یُخَاضُ فِیهَا بِالْبَاطِلِ وَ لَا یُشْتَرَى فِیهَا وَ لَا یُبَاعُ وَ اتْرُکِ اللَّغْوَ مَا دُمْتَ فِیهَا فَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَلَا تَلُومَنَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَّا نَفْسَکَ‏ یَا أَبَا ذَرٍّ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یُعْطِیکَ مَا دُمْتَ جَالِساً فِی الْمَسْجِدِ بِکُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسُ فِیهِ دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ وَ تُصَلِّی عَلَیْکَ الْمَلَائِکَةُ وَ یُکْتَبُ لَکَ بِکُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسْتَ فِیهِ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ یُمْحَى عَنْکَ عَشْرُ سَیِّئَاتٍ‏ یَا أَبَا ذَرٍّ أَ تَعْلَمُ فِی أَیِّ شَیْ‏ءٍ أُنْزِلَتْ هَذِهِ الْآیَةُ- اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ‏ قُلْتُ لَا فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی قَالَ فِی انْتِظَارِ الصَّلَاةِ خَلْفَ الصَّلَاةِ یَا أَبَا ذَرٍّ إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَکَارِهِ مِنَ الْکَفَّارَاتِ وَ کَثْرَةُ الِاخْتِلَافِ إِلَى الْمَسَاجِدِ فَذَلِکُمُ الرِّبَاطُ یَا أَبَا ذَرٍّ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى إِنَّ أَحَبَّ الْعِبَادِ إِلَیَّ الْمُتَحَابُّونَ بِجَلَالِی الْمُتَعَلِّقَةُ قُلُوبُهُمْ بِالْمَسَاجِدِ الْمُسْتَغْفِرُونَ بِالْأَسْحَارِ أُولَئِکَ إِذَا أَرَدْتُ بِأَهْلِ الْأَرْضِ عُقُوبَةً ذَکَرْتُهُمْ فَصَرَفْتُ الْعُقُوبَةَ عَنْهُمْ‏  یَا أَبَا ذَرٍّ کُلُّ جُلُوسٍ فِی الْمَسْجِدِ لَغْوٌ إِلَّا ثَلَاثَةً قِرَاءَةُ مُصَلٍّ أَوْ ذَاکِرُ اللَّهِ تَعَالَى أَوْ سَائِلٌ عَنْ عِلْمٍ‏»[1]

3- وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ «مَنْ أَسْرَجَ فِی مَسْجِدٍ مِنْ مَسَاجِدِ اللَّهِ سِرَاجاً لَمْ تَزَلِ الْمَلَائِکَةُ وَ حَمَلَةُ الْعَرْشِ یَسْتَغْفِرُونَ لَهُ مَا دَامَ فِی ذَلِکَ الْمَسْجِدِ ضَوْءٌ مِنَ السِّرَاجِ.»[1]

#روایات

4- وَ رُوِیَ‏ أَنَّ فِی التَّوْرَاةِ مَکْتُوباً «أَنَّ بُیُوتِی فِی الْأَرْضِ الْمَسَاجِدُ فَطُوبَى لِعَبْدٍ تَطَهَّرَ فِی بَیْتِهِ ثُمَّ زَارَنِی فِی بَیْتِی أَلَا إِنَّ عَلَى الْمَزُورِ کَرَامَةَ الزَّائِرِ أَلَا بَشِّرِ الْمَشَّاءِینَ فِی الظُّلُمَاتِ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ السَّاطِعِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ.»[1]

5- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) «أَنَّ أَمِیرَ الْمُومِنِینَ (ع) بَلَغَهُ أَنَّ قَوْماً لا یَحْضُرُونَ الصَّلاةَ فِی الْمَسْجِدِ فَخَطَبَ فَقَالَ:" إِنَّ قَوْماً لا یَحْضُرُونَ الصَّلاةَ مَعَنَا فِی مَسَاجِدِنَا فَلا یُواکِلُونَا وَ لا یُشَارِبُونَا وَ لا یُشَاوِرُونَا وَ لا یُنَاکِحُونَا وَ لا یَأْخُذُوا مِنْ فَیْئِنَا شَیْئاً أَوْ یَحْضُرُوا مَعَنَا صَلاتَنَا جَمَاعَة…» [2]

#روایات

6- عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع «أَنَّهُ کَانَ یَقُولُ‏ مَنِ اخْتَلَفَ إِلَى الْمَسْجِدِ أَصَابَ إِحْدَى الثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِی اللَّهِ أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً أَوْ آیَةً مُحْکَمَةً أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً أَوْ کَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًى أَوْ یَسْمَعَ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى هُدًى أَوْ یَتْرُکَ ذَنْباً خَشْیَةً أَوْ حَیَاءً »[1]

7- وَ قَالَ الصَّادِقُ ع «مَنْ مَشَى إِلَى الْمَسْجِدِ لَمْ یَضَعْ رِجْلَیْهِ عَلَى رَطْبٍ وَ لَا یَابِسٍ إِلَّا یُسَبِّحُ لَهُ إِلَى الْأَرَضِینَ السَّابِعَةِ»[2]

#روایات

8- امام مجتبى علیه السلام به هنگام نماز و حضور در مسجد، بهترین لباس خود را مى‏پوشید و مى‏فرمود: «انّ اللّه جمیل یحبّ الجمال فاتجمّل لربّى»، خداوند زیباست و زیبایى را دوست دارد، و من لباس زیباى خود را براى پروردگارم مى‏پوشم و آنگاه این آیه را تلاوت مى‏فرمودند. (مجمع البیان)

#نکات_تفسیری

1- مسجد

«مسجد، جاى نماز گزاردن، به اعتبار سجده، و در اصطلاح عرفى مخصوص عبادتگاه مسلمین است، و در قرآن بر عبادتگاه ملل سابق نیز اطلاق شده، چنانکه در آیه 21 سوره کهف از کسانى یاد مى‏کند که پس از اطّلاع بر حال اصحاب کهف و پس از بیدارى آنها گفتند: ما مسجدى در کنار «مدفن» آنها مى‏سازیم.

1- صلاحیّت نداشتن مشرکان و کافران برای آبادانى و رسیدگى به امور مساجد، و اینکه تنها در صلاحیّت مؤمنان است و آباد کردن مساجد زمینه ای برای هدایت (توبه / 17 و 18)

2- آراسته ساختن خویش با زینتها، هنگام حضور در مساجد، از آداب آن (اعراف / 31)

3- یاد خداوند موجب آبادانی مسجد و نکوهش غفلت از یاد او در خانه او و حرمت خراب کردن مسجد (بقره / 114 و اعراف / 29 و جنّ / 18)

4- لزوم حفظ احترام و قداست مسجد بدلیل یکتاپرستی و اینکه مسجد خانه خداست (بقره / 187 و نساء /  43 و بقره / 114 و جنّ /  18)

5-  از میان رفتن احترام و قداست مسجد، در صورت پایگاه شدن براى دشمنان و جایز نبودن حضور و اقامه نماز، در مسجد بنا شده به انگیزه‏هاى باطل (توبه / 107)

6- جواز ساخت مسجد، بر قبور و اقامتگاه صالحان (کهف / 21)

7-  ارزشمندى بناى مسجد، در گرو حسن نیّت و انگیزه الهى بانیان آن و لزوم تقویت مساجد بنا شده بر اساس تقوا و پایگاه جویندگان طهارت (توبه / 107 و توبه / 108 و توبه / 109)

8- محافظت و پاسدارى از مساجد و معابد، فلسفه جهاد و دفاع و به منزله یارى خدا و در پى دارنده امداد الهى (حجّ / 39 و 40)

9- تأسّف همسر عمران، در پى زادن مریم علیها السلام از عدم تحقّق نذرش در خدمتکارى وى، براى مسجد (آل‏عمران / 35 و 36 ) »[1]

#نکات_تفسیری

2- وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَ سَعى‏ فِی خَرابِها أُولئِکَ ما کانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوها إِلَّا خائِفِینَ لَهُمْ فِی الدُّنْیا خِزْیٌ وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِیمٌ‏

نکته‏ها:

آیه درباره‏ى کسانى نازل شده است که درصدد تخریب مساجد برآمده بودند. در طول تاریخ، تخریب مساجد ویا جلوگیرى از رونق آنان بارها به دست افراد منحرف و طاغوت‏ها صورت گرفته است. از تخریب بیت‏المقدّس گرفته تا ممانعت قریش از ورود مسلمانان به مسجدالحرام، نشانه‏اى از همین تلاش‏هاست. امروز نیز از یک سو شاهد تخریب مساجد باقیمانده از صدر اسلام در کنار قبور ائمه بقیع علیهم السلام‏ به بهانه مبارزه با شرک هستیم و از طرف دیگر ویرانى مساجد تاریخى، همانند مسجد بابرى در هند که نشانگر قدمت مسلمانان در شبه قارّه هند است، به چشم مى‏بینیم. اینها همه حکایت از روحیّه‏ى کفرآلود طاغوت‏ها و جاهلانى دارد که از یاد ونام خداوند که در مراکز توحید طنین انداز مى‏شود، وحشت دارند.

پیام‏ها:

1- گاهى ظلم فرهنگى، بزرگترین ظلم‏هاست. «وَ مَنْ أَظْلَمُ»

2- خرابى مسجد تنها با بیل و کلنگ نیست، بلکه هر برنامه‏اى که از رونق مسجد بکاهد، تلاش در خرابى آن است. «مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ»

3- مساجدى مورد قبول هستند که در آنها یاد خدا زنده شود. مطالب خداپسند و احکام خدا بازگو شود. «یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ»

4- دشمن از در و دیوار مسجد نمى‏ترسد، ترس او از زنده شدن نام خدا و بیدارى مسلمانان است. «أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ»

5- مساجد سنگر مبارزه‏اند، لذا دشمن سعى در خرابى آنها دارد. «سَعى‏ فِی خَرابِها»

6- مسجد باید پررونق و پرمحتوا وهمانند سنگر فرماندهى نظامى باشد. همچنان که جاسوس از رخنه به مراکز نظامى در وحشت و اضطراب است، باید مخالفان و دشمنان نیز از نفوذ و ورود به مساجد، در ترس ونگرانى باشند. «ما کانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوها إِلَّا خائِفِینَ»

7- کسانى که با مقدّسات دینى به مبارزه برمى‏خیزند، علاوه بر قهرالهى در قیامت، گرفتار ذلّت وخوارى دنیا نیز مى‏شوند. «سَعى‏ فِی خَرابِها ... لَهُمْ فِی الدُّنْیا خِزْیٌ»

8- مسجدِ مسلمانان باید پاکیزه و رغبت‏انگیز باشد. «طَهِّرا ... الرُّکَّعِ السُّجُودِ»

9- خدمت در مسجد به قدرى ارزشمند است که اولیاى خدا عزیزان خود را قبل از تولّد نذر آن مى‏کنند. «نَذَرْتُ لَکَ ...»

10- مادرى همانند مریم، محل تربیتى مثل مسجد و سرپرستى همچون زکریّاى پیامبر وبا تغذیه‏اى بهشتى، محصولش فرزندى چون عیسى مى‏شود.

11- مکان‏هاى مقدّس، آداب ویژه‏اى دارد: «ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً»

نسبت به کوه طور، در قرآن آمده است: «فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ»^[1]

در مورد خانه‏هاى پیامبر: «لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلَّا أَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ»^[2]

درباره‏ى مساجد: «خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ»^[3]

درباره‏ى مسجد الحرام: «فَلا یَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ»^[4]

درباره‏ى کعبه: «طَهِّرا بَیْتِیَ»^[5]

12- مسجد، پایگاه اخلاص است، نه ریا و شرک. أَقِیمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ ... مُخْلِصِین‏

13- "یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ " قرآن به مال و فرزند، «زینت» گفته است، «الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا»^[6] بنابراین ممکن است آیه بیانگر این باشد که مال و فرزند خود را هنگام رفتن به مسجد همراه داشته باشید، تا با مال، به حل مشکلات اقتصادى مسلمانان بپردازید و با حضور فرزند در مساجد و جماعات، مشکلات تربیتى نسل آینده را حل کنید.

در روایات، امام‏جماعتِ عادل، آراستگى ظاهر، عطر زدن ولباس زیبا پوشیدن به هنگام نماز، بلند کردن دستان به هنگام رکوع و سجود، شرکت در نماز عید و نماز جمعه، از جمله مصادیق زینت شمرده شده‏اند. با زینت به مسجد رفتن، احترامى است به بندگان خدا، به عبادت خدا و همچنین سبب‏ ایجاد جاذبه و ترغیب عملى دیگران است.

مسجد که پایگاه مسلمانان است، باید آراسته، زیبا و با جاذبه باشد. «خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ»

زینت، اگر چه در نماز فردى هم ارزش است؛ اما در اجتماع و مسجد، حساب ویژه‏اى دارد. »[7]

#نکات_تفسیری

3- "ما کانَ لِلْمُشْرِکِینَ أَنْ یَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ شاهِدِینَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ بِالْکُفْرِ أُولئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ وَ فِی النَّارِ هُمْ خالِدُون‏"

مسجد، پایگاه مهّم عبادى و اجتماعى مسلمانان است. بنابراین، هم متولّیان آن باید صالح و پاک باشند و هم برنامه‏هایش سازنده و تربیت کننده، هم بودجه‏اش مشروع و حلال باشد و هم مسجدیان اهل تقوا و خدایى و مورد تکریم. وگرنه اگر سازندگان مساجد، جبّاران و سلاطین باشند و پیشنمازان، افراد بى‏سواد و ترسو و خادمان نیز وارفتگان بى‏حال، طبعاً مساجد از هدف اصلى خود که آبادى معنوى است، دور خواهند ماند.

به گفته‏ى مرحوم فیض کاشانى در تفسیر صافى، تعمیر مسجد شامل مرمّت، نظافت و فرش کردن، روشنایى، تدریس و تبلیغ مى‏شود.

پیام‏ها:

1- در بناى مساجد و بنیادهاى دینى و فرهنگى مسلمانان، کفّار و مشرکان دخالت‏ ندارند. «ما کانَ لِلْمُشْرِکِینَ»

2- در ساخت و اداره‏ى مراکز و نهادهاى مقدّس، پول نااهلان را نگیرید، تادخالت وافتخار و توقّع نداشته باشند. «ما کانَ لِلْمُشْرِکِینَ»

3- نه هر درآمدى مشروع است و نه هر مشارکتى ارزشمند. مبادا به عشقِ آبادانى مساجد، کفّار در امور دینى نفوذ کنند چون نیت نق اصلی را دارد و عمل به تنهایی مهم نیست « ما کانَ لِلْمُشْرِکِینَ أَنْ یَعْمُرُوا مَساجِدَ اللَّهِ»

4- کسانى‏که تظاهر به بى‏دینى مى‏کنند، حقّ دخالت در امور مذهبى را ندارند. «شاهِدِینَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ بِالْکُفْرِ»

5- تولیت و تعمیر مسجد شرایطى دارد:

الف: از جهت اعتقادى، ایمان به مبدأ و معاد. «آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ»

ب: از نظر عملى، برپا داشتن نماز وپرداخت زکات. «أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ»

ج: از جهت روحى، شجاعت و نفوذناپذیرى. «لَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ» (اگر متولّى مسجد، شجاع باشد، مسجد نیز کانون حرکت‏هاى ضدّ ظلم خواهد بود)

6- وظیفه‏ى متولّیان مساجد و تعمیرکنندگان آنها، رسیدگى به محرومان است. إِنَّما یَعْمُرُ ... آتَى الزَّکاةَ

7- ایمان از عمل جدا نیست، آمَنَ‏ ... وَ أَقامَ‏ نماز از زکات جدا نیست، «أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ» و مسجد از انقلاب جدا نیست. مَساجِدَ اللَّهِ‏ ... وَ لَمْ یَخْشَ‏

8- دشمن، از مسجد و مذهب، علیه مذهب سوء استفاده مى‏کند، ظاهر شعارها و القاب، فریبمان ندهد! «اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً»

9- مسجد، زمینه‏ى پاکى از پلیدى‏هاى جسمى و روحى است. «فِیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا»

10- ارزش مکان‏ها، بسته به افرادى است که به آنجا رفت وآمد مى‏کنند. ارزش یک مسجد به نمازگزارانِ آن است، نه گنبد و گلدسته‏ى آن. لَمَسْجِدٌ ... أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ، فِیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا

11- سوء استفاده از مراکز مذهبى و باورهاى دینى مردم، ظلم است. «الظَّالِمِینَ»

12- مسجد، بهترین سکوى پرواز معنوى مؤمن است. «مِنَ الْمَسْجِدِ»

13- مسجد باید محور کارهاى ما باشد. «مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى»

14- حرکت‏هاى مقدّس، باید از راههاى مقدّس باشد. أَسْرى‏ ... مِنَ الْمَسْجِد

15- سرسبزى و برکات، باید بر محور مسجد باشد. الْمَسْجِدِ ... بارَکْنا حَوْلَه‏

16- مساجد، پیوسته پایگاه قدرت ادیان و سمبل قدرت بوده و آزاد کردن مساجد از سلطه‏ى کفار از وظائف مؤمنان است. براى سرکوب یهودیان متجاوز، مردان خدا وارد بیت المقدّس مى‏شوند، چنانکه مسلمانان با فتح مکّه وارد مسجدالحرام شدند. «لِیَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ»

17- خرابى مسجد یعنى: محو اتّحاد و تشکّل، قطع رابطه با امام عادل، فراموشى فقرا، عدم آگاهى از اوضاع و غفلت از خدا و لذا اگر دشمن بتواند، اوّل این مراکز را قلع و قمع مى‏کند. لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِیَعٌ‏ ...

18- درهاى مسجد باید در اوقات نماز باز باشد و کسى حقّ ندارد آن را ببندد. «یُسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ»

19. اول بناى روى کره زمین مسجد بود. «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبارَکاً»^[1]

20. اولین کار پیامبر در مدینه، ساختن مسجد بود. «لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‏ مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ»^[2]»[3]

#نکات_تفسیری

4- منظور از" عمران" چیست؟

«آیا آباد ساختن مساجد به معنى آبادى ساختمان و تاسیسات آن است، یا به معنى اجتماع و شرکت در آن؟ بعضى از مفسران تنها یکى از این دو قسمت را در تفسیر" عمران مساجد" در آیه فوق انتخاب کرده‏اند در حالى که مفهوم این کلمه یک مفهوم وسیع است، و همه این امور را شامل مى‏شود.

مشرکان و بت پرستان نه حق شرکت در مساجد دارند، و نه تعمیر و بناى ساختمان آنها و همه این امور باید به دست مسلمانان انجام پذیرد. و مسلمانان نباید هدایا و کمکهاى مشرکان بلکه تمام فرق غیر اسلامى را براى ساختمان مساجد خود بپذیرند، زیرا آیه اول گرچه تنها سخن از مشرکان مى‏گوید، ولى آیه دوم که با کلمه" انما" شروع شده، عمران مساجد را مخصوص مسلمانان مى‏سازد.

و از اینجا روشن مى‏شود که متولیان و پاسداران مساجد نیز باید از میان پاکترین افراد انتخاب شوند، نه اینکه افراد ناپاک و آلوده به خاطر مال و ثروتشان، و یا به خاطر مقام یا نفوذ اجتماعیشان- آن چنان که در بسیارى از نقاط متاسفانه رایج شده- بر این مراکز عبادت و اجتماعات اسلامى گمارده شوند.

بلکه تمام دستهاى ناپاک را از تمام این مراکز مقدس باید کوتاه ساخت. و از آن روز که گروهى از زمامداران جبار و یا ثروتمندان آلوده و گنهکار دست به ساختمان مساجد و مراکز اسلامى زدند، روح و معنویت و برنامه‏هاى سازنده‏ آنها مسخ شد، و همین است که مى‏بینیم بسیارى از این گونه مساجد شکل مسجد ضرار را به خود گرفته است!.

پاسداران شجاع‏

جمله" لَمْ یَخْشَ إِلَّا اللَّهَ‏" (جز از خدا نترسند) نشان مى‏دهد که عمران و آبادى و نگاهدارى مساجد جز در سایه شهامت و شجاعت ممکن نیست، هنگامى این مراکز مقدس اسلامى به صورت کانونهاى انسان سازى و کلاسهاى عالى تربیت در مى‏آید، که بنیانگذاران و پاسدارانى شجاع داشته باشد، آنها که از هیچ کس جز خدا نترسند، و تحت تاثیر هیچ مقام و قدرتى قرار نگیرند، و برنامه‏اى جز برنامه‏هاى الهى در آن پیاده نکنند.

اهمیت بناى مساجد

مسجد باید کانونى باشد براى هر گونه حرکت جنبش و سازنده اسلامى در زمینه آگاهى و بیدارى مردم، و پاکسازى محیط، و آماده ساختن مسلمانان‏ براى دفاع از میراثهاى اسلام!. مخصوصا باید توجه داشت، مسجد مرکزى براى جوانان با ایمان گردد، نه اینکه تنها مرکز بازنشستگان و از کار افتادگان شود. مسجد باید کانونى براى فعال‏ترین قشرهاى اجتماع باشد، نه مرکز افراد بیکاره و بى حال و خواب آلوده‏ها!.»[1]

#نکات_تفسیری

5- «استحباب به جماعت خواندن نمازهاى یومیه است که مستقیما واجبش نکرده و لیکن آن قدر سفارش بدان نموده و از ترک آن مذمت کرده که بجاى آوردنش سنت شده، و بر مردم لازم کرده که بطور کلى سنت را اقامه کنند، مرحوم شیخ حر عاملى در وسائل کتاب الصلاة بابى دارد به عنوان باب کراهت ترک حضور جماعت.

رسول خدا (ص) هم خودش در باره عده‏اى که حضور در جماعت را ترک کرده بودند فرمود: چیزى نمانده که در باره آن عده که نماز در مسجد را رها کرده‏اند، دستور دهم هیزم به در خانه‏هایشان بریزند، و آتش بزنند تا خانه‏هایشان بسوزد و این رویه که در باره نماز در مسجد از رسول خدا (ص) مى‏بینیم رویه‏اى است که در تمامى سنت‏هاى خود معمول داشته، پس حفظ سنت آن جناب به هر وسیله‏اى که ممکن باشد و به هر قیمتى که تمام شود، بر مسلمین واجب شده است. اینها امورى است که راه بحث در آنها راه استنباط فقهى است، نه راه تفسیر، بر فقیه است که با استفاده از کتاب و سنت پیرامون آن بحث کند، آنچه از هر چیز در اینجا مهم‏تر است این است که رشته بحث را به سوى دیگرى بکشیم، یعنى به سوى" اجتماعى بودن اسلام در معارف اساسیش".»[1]

#امام

1- مقایسه مسیحیت و اسلام‏

«آنجا رؤساى بزرگ جمهور یکشنبه مى‏روند- آن طور که گفته مى‏شود- سراغ مراسم مذهبى‏شان؛ اینجا شما یک نفر از اینها را توى مسجد مى‏بینید؟ مى‏شود پیدایشان کرد؟ از این رؤساى ما یکوقت تو مسجد پیدا مى‏شود؟ بله، گاهى وقتها پدرش مى‏میرد، برادرش مى‏میرد، چه مى‏شود، یک عبورى هم از اینجا مى‏کند، با تبختر و کذا! اما مسجد نیست اینکه. در نمازْ اینها حاضر مى‏شوند؟ آنها رؤساى جمهورشان در نماز هم حاضر مى‏شوند، سلاطینشان هم حاضر مى‏شوند، آنها مراسم مذهبى‏شان- آن مذهبى که هیچى ندارد. آقایان خیال مى‏کنند مذهب مسیحْ آنى است که حالا دست ماست؛ البته در زمان خودش درست بوده؛ اینکه الآن دست ماست از مذهب مسیح و از احکام مسیح، خوب ببینید؛ ببینند این دانشجویان، ببینند آن چیست و قرآن چیست. احکام مسیح را ببینند چیست، احکام اسلام را ببینید چیست. احکام اسلامى که کرورها، میلیونها حکم اسلام دارد براى هر چیزى. تصورْ شما نمى‏توانید بکنید، یک چیزى در عالَم، یک واقعه‏اى در عالَم، اتفاق بیفتد اسلام نداشته باشد حکم؛ حکمش بالاى سرش است. یک همچو اسلامى که الآن هم هر حادثه‏اى اتفاق بیفتد حکمش را دارد، این یک مذهبى است که کهنه‏پرستى است و عقب افتادگى است و بدبختیها از اسلام است؟! بدبختیها از این رؤساى اسلام است، این رؤساى بیچاره، این سران دول بیچاره؛ که توجه ندارند به مصالح خودشان یا نمى‏خواهند توجه داشته باشند. اینهاست که ما را بدبخت کرده است؛ اینهاست که روز سیاه براى مسلمین درست کرده است. باز هم رها نمى‏کنند؛ باز هم در هر واقعه‏اى که اتفاق مى‏افتد یک بساطى براى ما درست مى‏کنند.»[1]

#امام

2- تفاوت کلیسا و مسجد

«مسیحیون خیال نکنند که اسلام هم، مسجد هم، مثل کلیساست. مسجد وقتى نماز در آن بر پا مى‏شده است تکلیف معین مى‏کرده‏اند؛ جنگها از آنجا شالوده‏اش ریخته مى‏شده است؛ تدبیر ممالک از آنجا، از مسجد شالوده‏اش ریخته مى‏شده است. مسجد مثل کلیسا نیست. کلیسا یک رابطه فردى ما بین افراد و خداى تبارک و تعالى- عَلى‏ زَعْمِهم‏- هست لکن مسجد مسلمین در زمان رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلم- و در زمان خلفایى که بودند- هر جور بودند- مسجد مرکز سیاست اسلام بوده است. در روز جمعه با خطبه جمعه مطالب سیاسى است- مطالب مربوط به جنگها، مربوط به سیاست مدن، اینها همه در مسجد درست مى‏شده است؛ شالوده‏اش در مسجد ریخته مى‏شده است در زمان رسول خدا و در زمان دیگران و در زمان حضرت امیر- سلام اللَّه علیه.»[1]

#آقا

3- « بارها، مکرر به آقایان ائمه‌ی جمعه، ائمه‌ی جماعت و روحانیون محترم در شهرستانها، در تهران توصیه کردیم که مساجد باید آباد باشد؛ صدای اذان باید از مساجد بلند شود. باید همه نشانه‌های توجه به نماز و اقامه‌ی نماز را در شهر اسلامی - بخصوص در شهرهائی مثل تهران و شهرهای بزرگ کشور - ببینند، باید احساس کنند؛ هم مردم خودمان، هم کسانی که وارد این شهرها میشوند. نشانه‌های اسلامی باید واضح و آشکار باشد؛ کما اینکه در مهندسیهای ما باید نشانه‌های اسلامی آشکار باشد. صهیونیستها هر نقطه‌ی دنیا که خواستند یک ساختمانی بسازند، آن علامت نحس ستاره‌ی داوود را سعی کردند یکجوری رویش تثبیت کنند. کار سیاسیشان اینجوری است. ما مسلمانها نشانه‌های اسلامی و مهندسی اسلامی را باید در همه‌ی کارهایمان، از جمله در باب مهندسی بایستی مراعات کنیم.»[1]

#آقا

4- «مسجد، نه فقط در زمان ما و نه فقط در کشور عزیز اسلامی ما، بلکه در نقاط مختلف عالم و در طول تاریخ، منشأ آثار بزرگ و نهضتها و حرکتهای اسلامی بزرگی شده است. مثلاً قیام مردم کشورهای شمال آفریقا که مسلمان هستند - مثل الجزایر و دیگر کشورهایی که سالها در زیر سلطه نظامی استعمار فرانسویها بودند - از مساجد شروع شد، که به پیروزی هم رسید و کشورها استقلال پیدا کردند. انقلاب در این کشورها هم، آن روزی رو به شکست رفت و دوباره ملّتها استقلال خودشان را از دست دادند که رابطه خود را با مساجد و با دین و ایمانِ مساجد قطع کردند.»[1]

#آقا

5- «نشانه‌ی دیگر [حق‌گزاری نماز]، آبادی مساجد و افزایش نمازهای جماعت است، و این به معنای بروز برکات نماز در سطح همکاری و همدلی اجتماعی است. بیشک این فریضه نیز با همه‌ی اتکالش به عامل درونی یعنی توجه و ذکر و حضور، همچون دیگر واجبات دینی، ناظر به همه‌ی عرصه‌ی زندگی انسان است و نه به بخشی از آن یعنی زندگی فردی و شخصی هر کس. و آن‌جا که پای فعالیّت و نشاط دست جمعی افراد جامعه به میان می آید، نماز همچون گرم‌ترین و پرشورترین عبادت دست جمعی، نقش بزرگی را بر عهده میگیرد. مظهر این خصوصیت، همین نمازهای جماعت پنجگانه و نماز جمعه و نمازهای عید است.»[1]

#آقا

6- «بنابراین مسجد، هم مدرسه است، هم دانشگاه، هم مرکز تفکّر و تأمل، هم مرکز تصفیه روح، هم مرکز خلوص و مرکز اتّصال بنده به خداست. ارتباط زمین و آسمان است. جایی است که انسان خود را به منبع لایزال فیض و قدرت وصل میکند. انسان در مسجد، خود را به خدا متصّل میکند.»[1]

#تمثیل

1- «ماهی طوری آفریده شده که در آب خوش باشد. اگر آن را از آب بگیرند، حالتی پیدا می کند مثل اینکه هوا را از ما بگیرند، یا ما را زیر آب ببرند. ما چگونه می توانیم زیر آب تنفس کنیم، جز اینکه حالت خفگی پیدا می کنیم. ماهی هم هرگاه از آب برون می افتد حالت خفگی پیدا می کند. قلب برای یاد خدا و حرکت به سوی خدا و توجه به خدا اینگونه حالتی دارد، یعنی وطن، خانه و منزل اصلی آن است. اینکه می گوید هر وقت دل به یاد خدا بود آرام می گیرد مثل ماهی در آب است در روایت دارد که «المُؤمِنُ فی المَسجِد کالسّمَک فِی الماء وَ المُنافِقُ فِی المَسجدِ کالطّیرِ فی القَفسِ» ( مؤمن در مسجد مثل ماهی در آب است و منافق در مسجد مثل پرنده در قفس است) چرا این جوری است؟ چون مؤمن گرایش به فطرت دارد و فطرت برای خدا چون آب است برای ماهی. »[1]

#خاطره

2- «هنگامی که در مسجدی حضور جوانان را می بینم خوشحال می شوم و بدنبال دلیل آن می روم. گذرم افتاد به مسجدی پرجوان در شمیران، وقتی پیگیری کردم دیدم امام جماعت مسجد سالی چندبار عکس شاگردان ممتاز را تهیه و در تابلویی خارج از مدرسه در معرض دید عموم به نمایش می گذارد. دانش آموزان جذب این تقدیر شده به مسجد می آمدند.»[1]

#خاطره

3- «در زمینه جاذبه هایی که حضرت آیت الله خامنه ای از قبل انقلاب داشته اند، می توان به صحبت نیکو، برخورد خوب، نظم و وقار، مرتب بودن و تمیزی لباس، ادب و احترام به دیگران و گشاده رویی با مردم و جوانان اشاره کرد. جالب این جا است که هیچ کس با این همه صمیمیّت جرأت نمی کرد خدای ناکرده در کنار ایشان شوخی زننده ای داشته باشد. یکی از روزهایی که آقا در مسجد کرامت اقامه نماز می کردند، به مرحوم کرامت فرمودند: تخته سیاهی را برای تدریس تهیّه کنید. استفاده از تخته سیاه در مسجد برای ما خیلی عجیب بود. سپس ساعت خاصی را مقرر فرمودند که جوان ها - دختر و پسر- برای تفسیر قرآن به مسجد بیایند. گاهی دانشجویان دختر را می دیدم که وقتی می خواستند وارد جلسه آقا شوند، از کیف خود چادرهایشان را در می آوردند و به سر می انداختند و پس از چند جلسه حضور در این کلاس ها، به طور کلی تغییر مسیر می دادند و یک فرد متدین و انقلابی می شدند.»[1]

#نظر_شخصی

1- «درجهان امروز همین نقش (مسجد ضرار) را برخی سازمان های فرهنگی و پایگاه های خبری و اطلاع رسانی و خانه های سینما و مانند آن به عهده گرفته اند که در شکل سازمان های مردم نهاد به دور از حساسیت های امنیتی، به تخریب و توطئه مشغول هستند. استفاده از مجالس عزای حسینی (فرقه شیرازی ها )و دیگر عناوین دینی و مذهبی از مصادیق همانندسازی است که منافقان جدید آن را انجام می دهند تا اهداف شوم و پلید خویش را پیش برند.

دراین نهادها و مراکز همچون مسجد ضرار، دشمن به ترویج کفر و فساد و فحشاء، تفرقه افکنی، توطئه چینی، تجمع بخشی به مخالفان، مدیریت و برنامه ریزی میان آنان، محافل سری و به ظاهر ایمانی مشغول است. (همان آیات)

خداوند دراین آیات فرمان می دهد که چنین مراکز و نهادهایی می بایست از جامعه اسلامی برچیده و به آتش مومنان سوخته و تخریب شود. البته افشای نیات شوم بانیان این گونه مراکز و آگاهی بخشی افکار عمومی نسبت به آنان از واجبات و مقدمات آن است؛ زیرا دشمن به سبب مشابه و متشابه سازی، کم خردان و بی خردان را با خود همراه کرده است. تخریب مساجد ضرار و مراکز فرهنگی، غوغایی را در میان مردم ایجاد می کند که ای وای حقوق بشر و حقوق مردم و مسلمانی از میان رفته است. بنابراین، افشاگری و آگاه سازی مردم نسبت به توطئه ها و برنامه ها مقدمه ای بر رهایی از جنگ نرم دشمن و همراه سازی مردم و جامعه است که خداوند در آیه ۱۰۷ سوره توبه بر آن تاکید می کند.

پس از همراه سازی افکار عمومی نسبت به مراکز و نهادهای فرهنگی و عملی دشمن و مساجد ضرار، باید با شدت عمل آنها را سرکوب کرد و همه بانیان را خوار و ذلیل نمود تا درس عبرتی برای دیگران باشد و وسوسه توطئه از درون و جنگ نرم را از سر خویش دور سازند.

تاکید خداوند بر برخورد عالمانه و حکیمانه با این گونه مباحث به خودی خود نشان می دهد که در جنگ نرم نمی توان با خشونت، دشمن را سرکوب و ناکام گذاشت، بلکه باید با بهره مندی از خرد و علم و حکمت با نرمی دشمن را شکست داد. (توبه، آیات ۱۰۷ تا ۱۱۰)

به هرحال، شناخت دشمن و روان شناسی و فرهنگ شناسی او کمک بسیار شایانی در موفقیت دولت اسلامی می کند؛ چرا که برای تسخیر قلوب یا دفع و رفع حرکات تسخیری دشمن می بایست دشمن را شناخت و با علم و حکمت به مقابله با او برخاست.»

#متفرقه

#سخنرانی آقای قرائتی

1- امام دهم دو تا موج انداخت. یکی وقتی تبعید شد از مدینه، مدینه تکان خورد. یکی هم وقتی شهید شد در سامرّا، سامرّا تکان خورد. حالا رمز محبوبیتشان این است-1: گفتگو، رمز محبوبیت، گفتگوی خوب، گفتگو و آموزش، چیزی یاد می گرفتند مردم. دوم، همدردی، سوم، حمایت از مستضعفین، چهارم، مبارزه با ستمگران. رمز اینکه امامان ما گنبدشان طلا می شد، گنبد امام هادی در سامرّا از همه گنبدها بزرگتر است، از گنبد امام رضا و حضرت معصومه و حضرت عبدالعظیم و امام حسین و نجف و کاظمین و.. چی اینقدر مثلا، این کلید اینهاست. به مردم چیزی یاد می دادند. الان گاهی می گویند مسجد را کاشی کاری کنیم، قالی هایش را عوض کنیم، نمی دانم سردکن بگذاریم، گرمکن بگذاریم. می گویم ببین یک آخوند خوب در مسجد باشد، مسجد خشتی هم باشد، حصیر هم باشد، پر می شود. شما مسجد را مثل عروس درستش کن، اما آخوندش مایه نداشته باشد، مسجد شلوغ نمی شود. کلید، علم است که آدم بفهمد که ما از این چیزی یاد گرفتیم.

برای این که تاثیر محیط روی فرزندان روشن شود، من فورمولی را به والدین نشان می دهم. ما معتقد هستیم که تقلید، اصل شخصیّت بچّه را شکل می دهد؛ یعنی بچّه در ابتدا تقلید می کند و بعد آن را با تلقینی که از محیط دریافت می کند، گسترش می دهد و در گام آخر با همانند سازی که از محیط می گیرد، شخصیّت خود را شکل می دهد.

چندی پیش مادری برای من تعریف کرد که وقتی فرزند پنج ساله ی خود را به مسجد می برم، او چنان چادر سر می کند که گویی دست او در دست ملائکه است؛ امّا نگرانی من از این جهت است که او در عروسی ها حرکاتی مانند رقص از خود نشان می دهد.

من به این مادر گفتم که فرزند شما تقلید گر است؛ وقتی شما فرزند را به محیطی می برید که همه در آنجا چادر سر می کنند و به نماز می ایستند، فرزند هم این رفتار را انجام می دهد؛ هرچند که هنوز مفهوم آن را متوجّه نمی شود؛ لذا تعبیری که در آن موقع به کار می برید، این است که دست او در دست ملائکه است. ولی وقتی فرزند در محیط آلوده قرار بگیرد، تقلید های نامناسبی را انجام می دهد. پس محیط، پایه ی تقلید است؛ یعنی بچّه ها در محیط، رفتار و حرف ها را یاد می گیرند.»[1]