نور در حرم نور

تفسیر قران در محضر حضرت معصومه سلام الله علیها

نور در حرم نور

تفسیر قران در محضر حضرت معصومه سلام الله علیها

کلمات کلیدی

آخرین نظرات

26-1. رابطه صبر و عزم (اراده) (احقاف/35)

دوشنبه, ۲۹ خرداد ۱۳۹۶، ۰۶:۵۸ ب.ظ
46:35
۹۶/۰۳/۲۹ موافقین ۰ مخالفین ۰
امیرحسین صفاریان

j26

نظرات  (۶)

معانی مختلف عزم:

" عزم" به معناى اراده محکم و استوار است،" راغب" در" مفردات" مى‏گوید: عزم به معنى تصمیم گرفتن بر انجام کارى است (عقد القلب على امضاء الامر).
در قرآن مجید گاهى" عزم" در مورد" صبر" به کار رفته، مانند وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ:" کسى که صبر کند و عفو نماید این از عزم امور است" (شورى 43).
(یعنی صبر و اراده محکم توأمان فرض شده اند)

و گاه به معنى" وفاى به عهد" مانند: وَ لَقَدْ عَهِدْنا إِلى‏ آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِیَ وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً:" ما به آدم از قبل عهد کردیم، اما او فراموش کرد و بر سر عهد خود نایستاد" (طه- 115).
ولى با توجه به این که پیامبران صاحب شریعت جدید و آئین تازه با مشکلات و گرفتارى‏هاى بیشترى روبرو بودند، و براى مقابله با آن عزم و اراده محکم‏ترى لازم داشتند به این دسته از" پیامبران"،" اولوا العزم" اطلاق شده است، و آیه مورد بحث نیز ظاهرا اشاره به همین معنا است.
در ضمن اشاره‏اى است به این که پیغمبر اسلام ص نیز از همان پیامبران است، زیرا مى‏گوید" تو هم شکیبایى کن آن گونه که پیامبران اولوا العزم شکیبایى کردند".
و اگر بعضى" عزم" و" عزیمت" را به معنى" حکم و شریعت" تفسیر کرده‏اند به همین مناسبت است، و گرنه" عزم" در لغت به معنى شریعت نیامده است.
نکته مهم : 

- وظیفه ما امتداد راه پر از سختی و مشکل پیامبران است. و باید عزم و اراده کنیم تا بر دشمنان غالب شویم و دین خدا بر زمین مستقر شود.
- در این مسیر رهبران هستند که سختترین وظیفه را بر عهده دارند. و عزم و صبر از فرائض رهبران دینی است.


این مطلب در تفسیر نمونه این گونه وارد شده است :
نکته: پیامبر اسلام اسطوره صبر و استقامت بود
زندگى پیامبران بزرگ خدا مخصوصا پیامبر اسلام ص بیانگر مقاومت بى‏حد و حصر آنها در برابر حوادث سخت، و طوفانهاى شدید، و مشکلات طاقتفرسا است، و با توجه به اینکه مسیر حق همیشه داراى اینگونه مشکلات است رهروان راه حق باید از آنها در این مسیر الهام بگیرند.
ما معمولا از نقطه روشن تاریخ اسلام به روزهاى تاریک پیشین مى‏نگریم و این نگرش که از" آینده به گذشته" است واقعیتها را طور دیگرى مجسم مى‏کند ما باید خود را در آن روز تصور کنیم که پیامبر ص تک و تنها بود، هیچ نشانه‏اى از پیروزى در افق زندگى او به چشم نمى‏خورد.
دشمنان لجوج براى نابودى او کمر بسته بودند، و حتى خویشاوندان نزدیکش در صف اول این مبارزه قرار داشتند! پیوسته به میان قبائل عرب مى‏رفت، و از آنها دعوت مى‏کرد، اما کسى به دعوت او پاسخ نمى‏گفت.
سنگسارش مى‏کردند آن چنان که از بدن مبارکش خون مى‏ریخت، ولى دست از برنامه خود برنمى‏داشت.
آن چنان او را در محاصره اجتماعى و اقتصادى و سیاسى قرار دادند که تمام راهها به روى او و پیروان اندکش بسته شد، بعضى از گرسنگى تلف شدند، و بعضى را بیمارى از پاى درآورد.
یاران اندکش را شکنجه مى‏دادند، شکنجه‏هایى که بر جان و قلب او مى‏نشست.  روزهایى بر پیامبر گذشت که توصیف آن با بیان و قلم مشکل است، هنگامى که براى دعوت مردم به سوى اسلام به" طائف" آمد نه تنها دعوتش را اجابت نگفتند بلکه آن قدر سنگ بر او زدند که خون از پاهایش جارى شد.
افراد نادان را تحریک کردند که فریاد زنند و او را دشنام دهند، ناچار به باغى پناه برد در سایه درختى نشست، و با خداى خودش این چنین راز و نیاز کرد:
اللهم الیک اشکو ضعف قوتى، و قلة حیلتى، و هو انى على الناس، یا ارحم الراحمین! انت رب المستضعفین، و انت ربى، الى من تکلنى؟ الى بعید یتجهمنى؟ ام الى عدو ملکته امرى؟ ان لم یکن بک على غضب فلا ابالى ...
":" خداوندا! ناتوانى و نارسایى خودم و بى‏حرمتى مردم را به پیشگاه تو شکایت مى‏کنم، اى کسى که از همه رحیمان رحیم‏ترى، تو پروردگار مستضعفین و پروردگار منى، مرا به که وا مى‏گذارى؟ به افراد دور دست که با چهره درهم کشیده با من روبرو شوند؟ یا به دشمنانى که زمام امر مرا به دست گیرند؟
پروردگارا! همین اندازه که تو از من خشنود باشى مرا کافى است" «1».
گاه ساحرش خواندند، و گاه دیوانه‏اش خطاب کردند.
گاه خاکستر بر سرش ریختند، و گاه کمر به قتلش بستند و خانه‏اش را در میان شمشیرها محاصره نمودند.
اما با تمام این احوال هم چنان به صبر و شکیبایى و استقامت ادامه داد.
و سرانجام میوه شیرین این درخت را چشید، آئین او نه تنها جزیره عربستان که شرق و غرب عالم را در برگرفت، و امروز بانگ اذان که فریاد پیروزى او است هر صبح و شام از چهار گوشه دنیا، و در تمام پنج قاره جهان، به گوش مى‏رسد.
و این است معنى" فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ". و این است راه و رسم مبارزه با شیاطین و اهریمنان و طریق پیروزى بر آنان و نیل به اهداف بزرگ الهى.
با اینحال چگونه عافیت‏طلبان مى‏خواهند بدون شکیبایى و تحمل رنج و درد به اهداف بزرگ خود نائل شوند؟
چگونه مسلمانان امروز در برابر اینهمه دشمنانى که کمر به نابودى آنها بسته‏اند مى‏خواهند بدون الهام گرفتن از مکتب اصیل پیغمبر اسلام ص پیروز شوند؟

مخصوصا رهبران اسلامى بیش از همه مامور به این برنامه‏ اند چنان که در حدیثى از امیر مؤمنان على ع آمده است:
ان الصبر على ولاة الامر مفروض لقول اللَّه عز و جل لنبیه: فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ، و ایجابه مثل ذلک على اولیائه و اهل طاعته، بقوله: لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ
:" صبر و استقامت بر رهبران و زمامداران فریضه است، زیرا خداوند به پیامبرش فرموده: فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ و همین معنى را بر دوستان و اهل طاعتش نیز فرض کرده است، چرا که مى‏گوید: براى شما در زندگى پیامبر تاسى نیکویى بود (و شما نیز باید همگى به او اقتدا کنید) «1».

از خداوند میخواهیم که صبر و عزم پیامبران را به ما عنایت کند تا بتوانیم بر دشمنان اسلام خصوصا آمریکا و عمالش پیروزش شویم

در حدیثی طولانی از امام صادق ع که در ابتدای روضه کافی است اینجور شروع میشود
از اسماعیل بن جابر که امام صادق (ع) این نامه را بیارانش نگاشت و بآنها فرمان داد آن را بهم درس بدهند و مورد مطالعه سازند و آن را بررسى کنند و بکار بندند و آنها هر کدام یک نسخه از آن را در نمازخانه منزل خود گذارده بودند و چون از کار نماز مى‏پرداختند آن را میخواندند و یاد آور میشدند.


فَإِنَّهُ لَا یَتِمُّ الْأَمْرُ حَتَّى یَدْخُلَ عَلَیْکُمْ مِثْلُ الَّذِی دَخَلَ عَلَى الصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ حَتَّى تُبْتَلَوْا فِی أَنْفُسِکُمْ‏ وَ أَمْوَالِکُمْ وَ حَتَّى تَسْمَعُوا مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ أَذىً کَثِیراً فَتَصْبِرُوا وَ تَعْرُکُوا «1» بِجُنُوبِکُمْ وَ حَتَّى یَسْتَذِلُّوکُمْ وَ یُبْغِضُوکُمْ وَ حَتَّى یُحَمِّلُوا عَلَیْکُمُ الضَّیْمَ فَتَحَمَّلُوا مِنْهُمْ تَلْتَمِسُونَ بِذَلِکَ وَجْهَ اللَّهِ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ حَتَّى تَکْظِمُوا الْغَیْظَ الشَّدِیدَ فِی الْأَذَى فِی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یَجْتَرِمُونَهُ «2» إِلَیْکُمْ وَ حَتَّى یُکَذِّبُوکُمْ بِالْحَقِّ وَ یُعَادُوکُمْ فِیهِ وَ یُبْغِضُوکُمْ عَلَیْهِ فَتَصْبِرُوا عَلَى ذَلِکَ مِنْهُمْ وَ مِصْدَاقُ ذَلِکَ کُلِّهِ فِی کِتَابِ اللَّهِ الَّذِی أَنْزَلَهُ جَبْرَئِیلُ ع عَلَى نَبِیِّکُمْ ص سَمِعْتُمْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِیِّکُمْ ص- فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ «3» ثُمَّ قَالَ وَ إِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ ... فَصَبَرُوا عَلى‏ ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا «4» فَقَدْ کُذِّبَ نَبِیُّ اللَّهِ وَ الرُّسُلُ مِنْ قَبْلِهِ وَ أُوذُوا مَعَ التَّکْذِیبِ بِالْحَق‏

Ali Akbar, [21.06.17 02:06]
زیرا کار شما بپایان نرسد تا همان را بکشید که خوبان پیش از شما کشیدند و اینکه در باره خودتان و اموالتان آزموده شوید و تا از دشمنان خدا بسیار آزار بینید و شکیبا باشید و بخود هموار کنید و تا آنجا که شما را خوار کنند و دشمن دارند و بر شما ستم بارند از آنها در خورد کنید و در برابرش رضاى خدا و سراى آخرت جوئید و تا آنجا که باید خشم آتشین خود را که از آزار و اتهام در راه خدا زاید فروخورید و تا آنجا که شما را در باره عقیده بحق دروغگو شمارند و دشمن دارند و با شماها بر سر آن کینه‏توزند و باید بر همه این‏ها صبر کنید و مصداق آن همه در کتاب خدا است که جبرئیل بر پیغمبر «ص» فرود آورده، و شما شنیدید گفتار خدا را عز و جل براى پیغمبرتان (3- الاحقاف) صبر کن چونان که اولو العزم از رسولان صبر کردند و در باره آنها شتاب مکن، سپس خدا فرموده است (34- الانعام) اگر تو را دروغگو شمارند هر آینه دروغگو شمردند رسولان را پیش از تو و آنان بر آن تکذیب و آزار صبر کردند- راستى پیغمبر خدا و رسولان پیش از وى تکذیب شدند و با آن آزار کشیدند


صابر کسی است که جزء «عزم الامور» ها را محقق کرد

آیت الله جوادی آملی بر عزم الأمور بودن صبر تأکید کرده و می گوید:... «عزم الامور» یعنی اموری که اگر بخواهد محقق بشود باید صاحبش تصمیم بگیرد، جزم پیدا کند و در لابه‌لای این اراده وهن راه پیدا نکند، او بشود مصمَّم تا این کار را انجام بدهد. آن سنگی که در آن خُلَل و فُرَجی نیست آن سنگ مستحکم را می‌گویند: صخرهٴ صمّاء. آن دوستی که در دوستی او خللی نیست، می‌گویند: دوستِ صمیمی. صمیم آن درونْ پر است؛ انسانی که بخواهد مصمّم بشود باید در محدودهْ اراده او، بی میلی، انزجار، کراهت و تردید راه پیدا نکند، تا این محدوده درونْ پر نشد، نمی‌گویند تصمیم، آن اراده‌ای که به اندک حادثه‌ای عوض می‌شود، آن تصمیم نیست، پر نیست؛ لذا خدای سبحان فرمود: صبر جزء عزم‌الامور است یا لقمان وقتی به فرزندش وصیت می‌کند آیه 17 سوره لقمان می‌فرماید: صابر باش ﴿یا بنی أقم الصلاة وأْمُرْ بالمعروف و انْهَ عن المنکر واصبر علی ما أَصٰابک إنَّ ذلک من عزم الامور﴾؛ صبر نظیر کارهای عادی نیست که انسان بدون تصمیم بتواند، صبر کند؛ چون هر لحظه انسان باید زمام نفس را بکشد که مبادا از یک طرف شک، از یک طرف تردید، از یک طرف کراهت، از یک طرف انزجار، از یک طرف وهن راه پیدا کند و این مرکز تصمیم گیری را موهون کند، فرمود: ﴿ان ذلک من عزم الامور﴾ خب اگر چنانچه کسی مصمم شد و مهم‌ترین عمل هم که اراده و عزم است برای او پیدا شد، خدای سبحان یک چنین انسانی را بشارت می‌دهد، فرمود: ﴿و بَشِّر الصّابرین﴾؛ صابر کسی است که جزء « عزم الامور»ها را محقق کرد.
عزم وصبر در مورد اموری به کار میرود که در آن فرد انتظار دارد با کشیدن سختی فراوان نهایتا به نتیجه منجر شود.

وَ قَالَ ع لَا یَعْدَمُ الصَّبُورُ الظَّفَرَ وَ إِنْ طَالَ بِهِ الزَّمَان‏
شخص صبور، پیروزی را از دست نخواهد داد هر چند طول بکشد.
عزم از منظر ملی و مردمی

مقام معظم رهبری سال ۹۳ را سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری کردند. یکی از کلید‌واژه‌های مهم این شعار «عزم ملی» است.
همانطور که میدانیم نامگذاری یک سال به آن معنا نیست که این فرهنگ یا شعار مختص به آن سال است بلکه صرفا تمرکز در آن سال را میرساند.
پس این فرمان همچنان در سال 96 نیز جاری است.

 می توان گفت به طور کلی شاخص‌های مهم شکل دهنده «عزم» از نگاه قرآن بهره‌گیری از خرد جمعی (مشورت با مسلمین)، توکل بر خدا، صبر و شکیبایی، نهراسیدن از موانع و فداکاری و ایثار است.

وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ


فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ کَأَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ مَا یُوعَدُونَ لَمْ یَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ یُهْلَکُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ


لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوَالِکُمْ وَأَنفُسِکُمْ وَلَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ مِن قَبْلِکُمْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُواْ أَذًى کَثِیرًا وَإِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الأُمُور

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی