در جای جای قرآن مشاهده میشود که خداوند متعال انسان را بین دوگانههایی قرار میدهد و از او میخواهد که بیندیشد که آیا عقل میگوید این دو گروه و این دو گانه مساوی هستند؟
قرآن بعد از بیان این موارد مخاطب را به تفکر وادار میکند و در این آیه بطور خاص با تقدیم یک حکم کلی به ما میگوید که هیچوقت یک گنه کار و انسان متقی یکی نخواهند بود.
و میتوان این حکم کلی بین دوگانه های مختلف را تسری داد.
نکته مهمی که در این آیه اشاره دارد متفاوت بودن هم دنیا و هم آخرت این دوگانه هاست
مثالهایی برای این حکم کلی:
آیا دختر و پسری که در سالهای مجردی تقوای الهی پیشه کردند و جنس مخالف را به دوستی نگرفتند تا روزی که همسر اختیار کردند آیا دنیا و آخرت اینها با دنیا و آخرت دختران و پسرانی که حیای الهی نداشتند و حدود دین را رعایت نکردند و حلال و حرام خدارو مسخره کردند یکی هستند؟
آیا کسانی که به کمترین بهانه ای و با پز روشنفکری در ماه مبارک رمضان روزه نگرفتند و افطار کردند با کسانی که در گرمای سخت روزه گرفتند یکی هستند؟
آیا بانویی که در گرما و سرما و بچه به دست جهت حفظ حیای جامعه و اجرای دستور اسلام چادر سر کرد با کسی که به بهانه سخت بودن حجاب را کنار گذاشت نزد خداوند یکی هستند ؟
آیا آن دیپلماتی که سعی میکند با مذاکره با شیطان عزت و آبرو برای مملکت بخرد و آن مدافع حرمی که جانش را برای حفظ اقتدار ملی فدا میکند یکی هستند ؟
آیا دانشمندانی که سالها زحمت میکشند تا بتوانند موشکی بسازند که باعث ترس دشمنان دین شوند و کسی که در آرامش حاصل از همین موشکها نشسته و میگوید دنیای فردا دنیای گفتگوهاست و نه موشکها یکی هستند؟
پاسخ به این پرسشهای ساده میتواند راهگشا باشد برای انسان.
بعد از قرارگیری در مقابل این دوگانه ها و دعوت خداوند به فکر کردن در مورد یکی بودن یا نبودن اینها در موارد دیگری میبینیم که خداوند ضمن اعلام تفاوت جایگاه و برنامه هر گروه را هم جداگانه ترسیم میکند:
خداوند در قرآن میفرماید
مؤمن و کافر
در مقایسهى میان مؤمن و کافر مىبینیم که مؤمن با یاد خدا آرام، به داده خدا راضى، به آینده امیدوار، راهش روشن و مرگ را کوچ کردن به منزلى بزرگتر مىداند ولى کافر هر روز به گرد طاغوتى مىچرخد و هر لحظه محکوم هوسهاى خود یا دیگران است، آینده را تاریک و مرگ را فنا مىداند.
لذا قرآن براى روشنگرى هر چه بیشتر روش مقایسه را مطرح مىکند، تا تمام وجدانها در هر سطحى مسئله را درک کنند:
خداوند بر دل مؤمن آرامش نازل مىکند، «أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ» ولى بر دل کفّار ترس و وحشت مىافکند. «سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ»
افراد با ایمان پیرو حقّ هستند، «الَّذِینَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ» ولى کفّار پیرو باطلند. «الَّذِینَ کَفَرُوا اتَّبَعُوا الْباطِلَ»
آینده مؤمن محبوبیّت است، «سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا» ولى آینده کافر حقارت و ذلّت است. «تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ»
اهل ایمان به هنگام جان دادن سلام فرشتگان را دریافت مىکنند، «تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمْ» ولى ستمگران با قهر فرشتگان روبرو مىشوند. «تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ ظالِمِی أَنْفُسِهِمْ»
جهاد اهل ایمان در راه خداست، «یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ» ولى جنگ و ستیز کفّار در راه طاغوت است. «یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ الطَّاغُوتِ»
پاداش اهل ایمان محفوظ است، «لا نُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا» ولى تلاش دیگران محو مىشود. «حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ»
مؤمن امکانات و دارایى خود را از خدا مىداند، «هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی»ولى کافر هر چه دارد از علم و هنر و تلاش خود مىپندارد. «إِنَّما أُوتِیتُهُ عَلى عِلْمٍ عِنْدِی»
کارهاى مؤمن پایدار است، «فَلَنْ یُضِلَّ أَعْمالَهُمْ» ولى کارهاى کفّار از بین مىرود. «أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ»
مؤمن از هیچ کس نمىترسد، «لا یَخْشَوْنَ أَحَداً»ولى دیگران ترس دارند. «یَخْشَوْنَ النَّاسَ کَخَشْیَةِ اللَّهِ»
بر اهل ایمان فرشته نازل مىشود، «تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ»ولى بر دیگران شیاطین. «تَنَزَّلُ الشَّیاطِینُ»
و در یک کلام راه حقّ، راه برترین است، «کَلِمَةُ اللَّهِ هِیَ الْعُلْیا» و راه کفر پستترین است.
«کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُوا السُّفْلى» آیا با این همه تابلوهاى شفاف قرآنى، جایى براى شک و تردید باقى مىماند؟ در دین شکّى نیست، «لا رَیْبَ فِیهِ»امّا آنان در خود وسوسه ایجاد مىکنند. «فِی رَیْبِهِمْ یَتَرَدَّدُونَ»
تفسیر نور
ارسال نظر
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیانثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
در جای جای قرآن مشاهده میشود که خداوند متعال انسان را بین دوگانههایی قرار میدهد و از او میخواهد که بیندیشد که آیا عقل میگوید این دو گروه و این دو گانه مساوی هستند؟
مثال:
دوگانه ایمان آوردندگان و مفسدین
دوگانه متقین و فجار
- (38) ص : 28 أَمْ نَجْعَلُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ کَالْمُفْسِدینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقینَ کَالْفُجَّار
- دوگانه آب دادن به حجاج و جهاد فی سبیل الله
(9) التوبة : 19 أَ جَعَلْتُمْ سِقایَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ کَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ جاهَدَ فی سَبیلِ اللَّهِ لا یَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمین
- دوگانه عالمان و افراد بدون علم
(39) الزمر : 9 أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ یَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْباب
- دوگانه انفاق کنندگان قبل از فتح(مکه یا کلا هرگونه پیروزی) و بعد از فتح یا به عبارتی انفاق کنندگان در زمان گشایش یا در زمان تنگدستی
(57) الحدید : 10 وَ ما لَکُمْ أَلاَّ تُنْفِقُوا فی سَبیلِ اللَّهِ وَ لِلَّهِ میراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا یَسْتَوی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ أُولئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا وَ کُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنى وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبیر
- دوگانه کور و بینا ، دوگانه ظلمات و نور
(13) الرعد : 16 قُلْ مَنْ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ قُلْ أَ فَاتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ لا یَمْلِکُونَ لِأَنْفُسِهِمْ نَفْعاً وَ لا ضَرًّا قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمى وَ الْبَصیرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِی الظُّلُماتُ وَ النُّورُ أَمْ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَکاءَ خَلَقُوا کَخَلْقِهِ فَتَشابَهَ الْخَلْقُ عَلَیْهِمْ قُلِ اللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَ هُوَ الْواحِدُ الْقَهَّار
و ....
قرآن بعد از بیان این موارد مخاطب را به تفکر وادار میکند و در این آیه بطور خاص با تقدیم یک حکم کلی به ما میگوید که هیچوقت یک گنه کار و انسان متقی یکی نخواهند بود.
و میتوان این حکم کلی بین دوگانه های مختلف را تسری داد.
نکته مهمی که در این آیه اشاره دارد متفاوت بودن هم دنیا و هم آخرت این دوگانه هاست
مثالهایی برای این حکم کلی:
آیا دختر و پسری که در سالهای مجردی تقوای الهی پیشه کردند و جنس مخالف را به دوستی نگرفتند تا روزی که همسر اختیار کردند آیا دنیا و آخرت اینها با دنیا و آخرت دختران و پسرانی که حیای الهی نداشتند و حدود دین را رعایت نکردند و حلال و حرام خدارو مسخره کردند یکی هستند؟
آیا کسانی که به کمترین بهانه ای و با پز روشنفکری در ماه مبارک رمضان روزه نگرفتند و افطار کردند با کسانی که در گرمای سخت روزه گرفتند یکی هستند؟
آیا بانویی که در گرما و سرما و بچه به دست جهت حفظ حیای جامعه و اجرای دستور اسلام چادر سر کرد با کسی که به بهانه سخت بودن حجاب را کنار گذاشت نزد خداوند یکی هستند ؟
آیا آن دیپلماتی که سعی میکند با مذاکره با شیطان عزت و آبرو برای مملکت بخرد و آن مدافع حرمی که جانش را برای حفظ اقتدار ملی فدا میکند یکی هستند ؟
آیا دانشمندانی که سالها زحمت میکشند تا بتوانند موشکی بسازند که باعث ترس دشمنان دین شوند و کسی که در آرامش حاصل از همین موشکها نشسته و میگوید دنیای فردا دنیای گفتگوهاست و نه موشکها یکی هستند؟
پاسخ به این پرسشهای ساده میتواند راهگشا باشد برای انسان.
<!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} --> <!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} --> <!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} --> <!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} --> <!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} -->