نور در حرم نور

...نمونه

شما در خانه وحى و مرکز نبوت زندگى مى‏کنید، آگاهى شما در زمینه مسائل اسلامى با توجه به تماس دائم با پیامبر خدا از توده مردم بیشتر است، به علاوه دیگران به شما نگاه مى‏کنند و اعمالتان سرمشقى است براى آنها، بنا بر این گناهتان در پیشگاه خدا عظیمتر است چرا که هم ثواب و هم عذاب بر طبق معرفت و میزان آگاهى، و همچنین تاثیر آن در محیط داده مى‏شود، شما هم سهم بیشترى از آگاهى دارید و هم موقعیت حساسترى از نظر تاثیر گذاردن روى جامعه.

از همه اینها گذشته اعمال خلاف شما از یک سو پیامبر را آزرده خاطر مى‏سازد و از سوى دیگر به حیثیت او لطمه مى‏زند، و این خود گناه دیگرى محسوب مى‏شود و مستوجب عذاب دیگرى است.

اما اینکه مى‏فرماید" این کار بر خدا آسان است" اشاره به این است که هرگز گمان نکنید که مجازات کردن شما براى خداوند مشکلى دارد، و ارتباطتان با پیامبر اسلام مانع از آن خواهد بود، آن گونه که در میان مردم معمول است که گناهان دوستان و نزدیکان خود را نادیده یا کم اهمیت مى‏گیرند، نه چنین نیست این حکم با قاطعیت در مورد شما اجرا خواهد شد.

نکته: چرا گناه و ثواب افراد با شخصیت، مضاعف است؟

گفتیم گر چه آیات فوق پیرامون همسران پیامبر ص سخن مى‏گوید که اگر اطاعت خدا کنند پاداشى مضاعف دارند، و اگر گناه آشکارى مرتکب شوند کیفر مضاعف خواهند داشت، ولى از آنجا که ملاک و معیار اصلى همان داشتن مقام و شخصیت و موقعیت اجتماعى است، این حکم در باره افراد دیگر که موقعیتى در جامعه دارند نیز صادق است.

این گونه افراد تنها متعلق به خویشتن نیستند، بلکه وجود آنها داراى دو بعد است، بعدى تعلق به خودشان دارد، و بعدى تعلق به جامعه، و برنامه زندگى آنها مى‏تواند جمعى را هدایت یا عده‏اى را گمراه کند، بنا بر این اعمال آنها دو اثر دارد، یک اثر فردى و دیگر اثر اجتماعى، و از این لحاظ هر یک داراى پاداش و کیفرى است.

لذا در حدیثى از امام صادق ع مى‏خوانیم که فرمود:

یغفر للجاهل سبعون ذنبا قبل ان یغفر للعالم ذنب واحد!

" هفتاد گناه جاهل بخشوده مى‏شود پیش از آنکه یک گناه از عالم بخشوده شود"! «1».

از این گذشته همواره رابطه نزدیکى میان سطح علم و معرفت با پاداش و کیفر است، همانگونه که در بعضى از احادیث اسلامى مى‏خوانیم:

ان الثواب على قدر العقل:

" پاداش به اندازه عقل و آگاهى انسان است" «2».

و در حدیث دیگرى از امام باقر ع آمده است

انما یداق اللَّه العباد فى الحساب یوم القیامة على قدر ما آتاهم من العقول فى الدنیا:

" خداوند در روز قیامت در حساب بندگان به اندازه عقلى که به آنها در دنیا داده دقت و سختگیرى مى‏کند" «3».

حتی در روایتى از امام صادق ع آمده است که: توبه عالم در بعضى از مراحل پذیرفته نخواهد شد، سپس به این آیه شریفه استناد، فرمود، إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ:" توبه تنها براى کسانى است که از روى جهل و نادانى کار بدى انجام مى‏دهند" (سوره نساء آیه 17) «4».

این بحث را با حدیثى از امام سجاد على بن الحسین ع پایان مى‏دهیم:

کسى به امام عرض کرد:

انکم اهل بیت مغفور لکم:

" شما خانواده‏اى هستید که خداوند شما را مشمول آمرزش خود قرار داده".

امام در غضب شد و فرمود:

نحن احرى ان یجرى فینا ما اجرى اللَّه فى ازواج النبى (ص) من ان نکون کما تقول، انا نرى لمحسننا ضعفین من الاجر و لمسیئنا ضعفین من العذاب، ثم قرء الایتین:

" ما سزاوارتریم که آنچه را خدا در باره همسران پیامبر ص جارى کرده در مورد ما جارى شود، نه چنان که تو مى‏گویى، ما براى نیکوکارانمان دو پاداش، و براى بدکارانمان دو کیفر و عذاب قائل هستیم، سپس دو آیه فوق را به عنوان شاهد تلاوت فرمود" «1».