نور در حرم نور

سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِیَّ ص فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِی فَقَالَ لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ شَیْئاً وَ إِنْ حُرِّقْتَ بِالنَّارِ وَ عُذِّبْتَ إِلَّا وَ قَلْبُکَ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ وَ وَالِدَیْکَ فَأَطِعْهُمَا «3» وَ بَرَّهُمَا حَیَّیْنِ کَانَا أَوْ مَیِّتَیْنِ وَ إِنْ أَمَرَاکَ أَنْ تَخْرُجَ مِنْ أَهْلِکَ وَ مَالِکَ فَافْعَلْ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنَ الْإِیمَانِ.

امام صادق علیه السّلام میفرمود: مردى نزد پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله آمد و عرضکرد: یا رسول اللَّه! مرا سفارشى کن، فرمود: چیزى را بخدا شریک مساز اگر چه بآتش سوخته شوى و شکنجه بینى، همواره‏ دلت بایمان محکم باشد، و پدر و مادرت را فرمان بر و با آنها نیکى کن، زنده باشند یا مرده و اگر دستور دادند خاندان و مالت را کنار گذار، این کار را بکن که از ایمانست.

                        أصول الکافی / ترجمه مصطفوى، ج‏3، ص: 231

علامه طباطبایی(ره) در ذیل آیه وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ یا بُنَیَّ لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ" [5]می فرماید:عظمت هر عملى به عظمت اثر آن است، و عظمت معصیت به عظمت کسى است که نافرمانى‏ اش مى‏شود، چون که مؤاخذه عظیم نیز عظیم است، بنا بر این بزرگترین گناهان و نافرمانى ‏ها نافرمانى خدا است، چون عظمت کبریایى همه از او است، و فوق هر عظمت و کبریایى است، چون خدایى است بى شریک، و بزرگترین نافرمانی هاى او این است که برایش شریک قائل شوى.

" إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ"- در این جمله عظمت شرک را مقید به قیدى با مقایسه با سایر گناهان نکرد، تا بفهماند که عظمت ظلم شرک آن قدر است که با هیچ گناه دیگرى قابل قیاس نیست.[6]

گناهان مانند امراض است و تا زمانی که مرض قسمت مهمی از جسم انسان را مورد هجوم قرار ندهد و آن ها را دچار خلل نکند برای جسم قدرت دفاعی باقی می ماند که با آن شفا یابد و سالم شود و لکن اگر مرض نقطه حساس جسم انسان را –مثل مغز- را هدف قرار دهد و در نتیجه آن جسم انسان از کار بیفتد درهای امید به شفا و سلامت در این حالت بسته می شود و مرگ حتمی را اختار می دهد.

شرک مانند این مرض است که مرکز حساس روح انسان را از کار می اندازد و گمراهی را در نفس منتشر می کند و اگر شرک در نفس باقی بماند امیدی به نجات انسان نمی باشد درحالیکه اگر حقیقت توحید و عبادت خداوند یکتایی که سرچشمه هر فضیلت و حرکتی است باقی بماند آرزوهای انسان در بخشش گناهان دیگر از بین نمی رود و به این خاطر است که خداوند می فرماید: إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ.[7]

شرک، کارهاى خوب انسان را از بین مى‏برد، همان گونه که آتش، درختانِ سبز یک جنگل را از بین مى‏برد. قرآن، خطاب به پیامبر مى‏فرماید: «لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ» «2» اگر مشرک شوى، تمام اعمالت نابود مى‏شود.

هدف یک فرد خداپرست و موحّد، راضى کردن خداى یکتاست که زود راضى مى‏شود، امّا کسى که به جاى خدا در فکر راضى کردن دیگران باشد، دائماً گرفتار اضطراب و نگرانى است.

زیرا تعداد مردم زیاد است و هر کدام هم خواسته‏ها و توقّعات گوناگونى دارند.

حضرت یوسف علیه السلام در زندان به دوستان مشرک خود فرمود: «أَ أَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَیْرٌ أَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ» «3»، آیا چند سرپرست و ارباب بهتر است یا یک خداى واحد.

قرآن مى‏فرماید: مثال کسى که از خدا جدا شود، مثال کسى است که از آسمان پرتاب شود و طعمه‏ى انواع پرندگان قرار گیرد و هر ذرّه‏ى او به مکان دورى پرتاب شود.

 «وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَکَأَنَّما خَرَّ مِنَ السَّماءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّیْرُ أَوْ تَهْوِی بِهِ الرِّیحُ فِی مَکانٍ سَحِیقٍ» «1» آرى، توحید و بندگى خالص خداوند، قلعه‏ى محکمى است که انسان را از هدر رفتن، به هر کس دل بستن، دور هر کس چرخیدن، به هر کس امید داشتن، تملّق و ستایش از هر کس و ترسیدن از هر کس، حفظ مى‏کند. در حدیث مى‏خوانیم: «کلمة لا إله إلا الله حصنى فمن دخل حصنى أمن من عذابى» «2»، توحید قلعه و دژ محکمى است که هر کس در آن وارد شود، از عذاب خداوند در امان خواهد بود.

در جامعه‏ى توحیدى، محور همه چیز خداوند است، رهبر، قانون و راه را خدا تعیین مى‏کند و همه دور همان محور مى‏چرخند، ولى در جامعه‏ى شرک آلود، به جاى خداى واحد، طاغوت‏ها، سلیقه‏ها و راه‏هاى متعدّد وجود دارد و مردم را دچار اختلاف و تفرقه مى‏نماید.

قرآن مى‏فرماید: «لا تَکُونُوا مِنَ الْمُشْرِکِینَ مِنَ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ» «3» از مشرکان نباشید، از کسانى که (به خاطر سلیقه‏هاى شخصى و نظریّات از پیش ساخته)، عامل تفرقه مى‏شوند.

قرآن مى‏فرماید: «لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتُلْقى‏ فِی جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُوراً» «4» با خداى واحد، معبود دیگرى قرار ندهید که با ملامت به دوزخ پرتاب خواهید شد.

اوّلین پیام و هدف تمام انبیا، مبارزه با شرک و دعوت به بندگى خالصانه خداوند است. «وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ» «4» تمام گناهان، مورد عفو قرار مى‏گیرد، جز شرک. «إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ» «5» انبیا مأمور بودند با صراحت کامل از انواع شرک‏ها برائت جویند. «6» شریک قرار دادن براى خداوند مردود است، گرچه درصد آن بسیار کم باشد. اگر 99 درصد کار براى خداوند و تنها یک درصد آن براى غیر خدا باشد، تمام کار باطل است. چنان که قرآن مى‏فرماید: «وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً» «7» نه تنها بت‏ها و طاغوت‏ها، بلکه انبیا و اولیاى الهى نیز نباید شریک خداوند قرار گیرند.