نور در حرم نور

جزء 4 ، آیه ی 134 سوره ی مبارکه ی آل عمران

در باب چند دستور اخلاقی

َ سَارِعُواْ إِلىَ‏ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ(133)

الَّذِینَ یُنفِقُونَ فىِ السَّرَّاءِ وَ الضرََّّاءِ وَ الْکَظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ  وَ اللَّهُ یحُِبُّ الْمُحْسِنِینَ(134)

به نظر برای شروع توضیح میشه با این داستان امام سجاد ع شروع کرد که حضرت ع این آیه رو ضمن این قضیه تلاوت میکردن ç غَیْرُهُ قَالُوا وَقَفَ عَلَى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ فَأَسْمَعَهُ وَ شَتَمَهُ فَلَمْ یُکَلِّمْهُ فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ لِجُلَسَائِهِ قَدْ سَمِعْتُمْ مَا قَالَ هَذَا الرَّجُلُ وَ أَنَا أُحِبُّ أَنْ تَبْلُغُوا مَعِی إِلَیْهِ حَتَّى تَسْمَعُوا رَدِّی عَلَیْهِ قَالَ فَقَالُوا لَهُ نَفْعَلُ وَ لَقَدْ کُنَّا نُحِبُّ أَنْ تَقُولَ لَهُ وَ نَقُولَ قَالَ فَأَخَذَ نَعْلَیْهِ وَ مَشَى وَ هُوَ یَقُولُ‏ وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ‏ فَعَلِمْنَا أَنَّهُ لَا یَقُولُ لَهُ شَیْئاً قَالَ فَخَرَجَ حَتَّى أَتَى مَنْزِلَ الرَّجُلِ فَصَرَخَ بِهِ فَقَالَ قُولُوا لَهُ هَذَا عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ قَالَ فَخَرَجَ إِلَیْنَا مُتَوَثِّباً لِلشَّرِّ وَ هُوَ لَا یَشُکُّ أَنَّهُ إِنَّمَا جَاءَهُ مُکَافِئاً لَهُ عَلَى بَعْضِ مَا کَانَ مِنْهُ فَقَالَ لَهُ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع یَا أَخِی إِنَّکَ کُنْتَ قَدْ وَقَفْتَ عَلَیَّ آنِفاً فَقُلْتَ وَ قُلْتَ فَإِنْ کُنْتَ قُلْتَ مَا فِیَّ فَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ مِنْهُ وَ إِنْ کُنْتَ قُلْتَ مَا لَیْسَ فِیَّ فَغَفَرَ اللَّهُ لَکَ قَالَ فَقَبَّلَ الرَّجُلُ مَا بَیْنَ عَیْنَیْهِ وَ قَالَ بَلْ قُلْتُ فِیکَ مَا لَیْسَ فِیکَ وَ أَنَا أَحَقُّ بِهِ... (ارشاد)

کظم غیظ

در زندگی ای که فرهنگ غرب بر جوامع تحمیل کرده، انسان بدون اینکه بفهمد در معرض فشار و غضب است، بیش از هر دوره ی دیگری و در چنین زمانی کظم غیظ و کنترل خشم دارویی ست گمشده بر این درد.

برای کظم غیظ انسان باید به دو چیز نگاه کند

اول ç اگر به خشم خود اهمیت داد چه میشود؟ فرض که فرد خاطی رو گرفت زد، یا بر سر او داد زد، یا مثلا در رانندگی جلوی او پیچید. چقدر زندگی ها به همین واسطه ها خراب شده، چه قدر انسان هایی صدمه ی جانی یا آبرویی دیده اند؟

چه قدر رابطه های فامیل قطع شده است به واسطه ی این که فرد در لحظه ای عصبانی شده و چیزی گفته که دیگر وصل کردن این دو خانواده به این سادگی نیست.

1) ذکر داستان سعد بن معاذ :ç  سعد، رئیس انصار و فوق العاده نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و مسلمین محترم بود. وقتی سواره می آمد، رسول خدا امر فرمود که مسلمین به استقبالش بروند. خود پیغمبر هنگام ورودش، تمام قامت جلویش بر می خاست. حکمیت جنگ با یهودان را به او واگذار کرد. هفتاد هزار ملک در تشییع جنازه اش حاضر شدند و رسول خدا با پای برهنه، چهار گوشه تابوتش را به دوش گرفت و فرمود: صفوف ملائکه در تشییع جنازه سعد حاضر بودند و دستم در دست جبرئیل بود، به هر طرف که می رفت، من هم می رفتم اجمالا چنین شخص محترم نزد پیغمبر با این تشریفات، تشییع و بعد هم که رسول خدا با دست مبارک خود او را در قبر گذارد، مادرش صدا زد: خوش به حالت! بهشت گوارا باد بر تو ای سعد! هنیئا لک الجنة.
حضرت فرمود: از کجا می دانی که فرزندت اهل بهشت است؟ اینک سعد در فشار قبر است 
اصحاب پرسیدند: یا رسول الله! آیا مثل سعد در فشار قبر است؟
فرمود آری.
و در روایت دیگر از امام سبب فشار قبر سعد را می پرسند، حضرت می فرماید: به واسطه خلق تنگی با اهل بیتش بوده است (کتاب معاد شهید دستغیب)

مطلب بعدی که میشه توضیح داد مرحله ی بعد از کظم غیظ است که در آیه آمده است، عافین یه مرحله بالاتر از کظم غیظ ه، در کظم غیظ شما خشمت رو فرو میبری ولی جریمه ممکنه سر جای خودش باقی باشه ولی یک جریمه ی منطقی و بدون خشم، ولی در عفو شما از جریمه چشم پوشی میکنی، البته یه مرحله بالاتر از عفو هم هست که صفح است، اصلا در این حالت گویی شما خطا را ندیدیç قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّزَّاقِ یَقُولُ‏ جَعَلَتْ جَارِیَةٌ لِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع تَسْکُبُ الْمَاءَ عَلَیْهِ وَ هُوَ یَتَوَضَّأُ لِلصَّلَاةِ فَسَقَطَ الْإِبْرِیقُ مِنْ یَدِ الْجَارِیَةِ عَلَى وَجْهِهِ فَشَجَّهُ فَرَفَعَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع رَأْسَهُ إِلَیْهَا فَقَالَتِ الْجَارِیَةُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ- وَ الْکاظِمِینَ‏ الْغَیْظَ فَقَالَ لَهَا قَدْ کَظَمْتُ غَیْظِی قَالَتْ‏ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ‏ قَالَ قَدْ عَفَى اللَّهُ عَنْکِ قَالَتْ‏ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ‏ قَالَ اذْهَبِی فَأَنْتِ حُرَّةٌ.(امالی صدوق) در اینجا بعد از کظم غیظ، به عنوان اینکه مصداق عافین عن الناس باشند برای کنیز دعا هم میکنند