نور در حرم نور

با توجّه به اشتقاق لغوى «برّ» که به معناى توسعه در خیر است؛ در قرآن، ایمان و عمل صالح و جهاد و نماز و وفاى به عهد، از نمونه‏هاى بِرّ معرفى شده‏اند. «لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ وَ آتَى الْمالَ عَلى‏ حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبى‏ وَ الْیَتامى‏ وَ الْمَساکِینَ وَ ابْنَ السَّبِیلِ وَ السَّائِلِینَ وَ فِی‏ الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرِینَ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حِینَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ» «1»
  در قرآن همگان توصیه شده‏اند که در انجام «برّ» همدیگر را یارى کنند. «تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ» «2» و در این آیه نیز مى‏فرماید که شما هرگز به این گوهر گرانبها نمى‏رسید، مگر آنکه از آنچه دلپسند شماست وآن را دوست مى‏دارید، انفاق کنید.

وقتى فاطمه زهرا علیها السلام را در شب عروسى به خانه شوهر مى‏بردند، فقیرى از حضرت پیراهن کهنه‏اى درخواست کرد. فاطمه زهرا علیها السلام به یاد این آیه‏ «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ ...» افتاد و همان پیراهن عروسیش را به او بخشید.

بهترین چیز دوست داشتنى براى انسان «جان» است. پس شهدایى که جان‏خود را در راه خدا مى‏دهند، به بالاترین مقام بِرّ مى‏رسند. «تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»

آنچه را که خود دوست مى‏دارى انفاق کن، نه آنچه را که بینوایان دوست مى‏دارند. زیرا ممکن است فقرا به جهت شدّت فقر، به اشیاى ناچیز نیز راضى باشند. «مِمَّا تُحِبُّونَ»، نه «ممّایحبّون»

در روایات آمده است که هابیل، دامدار بود و بهترین گوسفند خود را براى قربانى آورد و قابیل، کشاورز بود و بدترین قسمت زراعت خود را براى انفاق در راه خدا برگزید

. چند نفر مهمان ابوذر شدند، ابوذر گفت: چون من گرفتارى دارم، شما خودتان یکى از شتران مرا نحر و غذا تهیه کنید. آنها شتر لاغرى را انتخاب کردند. ابوذر ناراحت شد و پرسید: چرا شتر فربه و چاق را نیاوردید؟ گفتند: آن را براى نیاز آینده تو گذاشتیم. ابوذر فرمود: روز نیاز من روز قبر من است‏

• انفاق فی سبیل‌الله موجب حرکت به سمت قله خوبی‌ها و اصلاح و رستگار شدن فرد و جامعه می‌شود. (منافقون، ۱۰؛ آل عمران، ۹۲؛ بقره، ۱۷۷؛ الروم، ۳۸؛ تغابن، ۱۶)
• انفاق موجب سهل و آسان شدن کارها می‌شود. (لیل، ۷ ـ ۶ ـ ۵)
• خداوند در مقابل انفاق شما وعده آمرزش و فزونی اموال را می‌دهد. (بقره، ۲۶۸؛ تغابن، ۱۷)
• انفاق راهی برای تعدیل ثروت‌ها و پر کردن شکاف طبقاتی و موجب استحکام روابط بین افراد غنی و فقیر است (بقره، ۱۹۵)
• انفاق فی سبیل‌ الله اثر عمیقی در آمرزش قسمتی از گناهان دارد. (مائده، ۱۲)
• انفاق از حیطه فنا بیرون است. خداوند رنگ بقا به آن داده است. (سباء، ۳۹)
• انفاق‌هایی که برای خشنودی خدا و تحکیم ایمان و تثبیت فضایل اخلاقی صورت می‌گیرد از هر گونه آفاتی به دور است و ثمره‌ای پربرکت و مفید برای انفاق کننده به بار خواهد آورد. (بقره، ۲۶۱)
• آن‌ها که خالصانه انفاق می‌کنند نه از آینده بیمناکند و نه نسبت به گذشته و آنچه که بخشیده‌اند غمگین هستند. (بقره، ۲۶۲؛ بقره، ۲۷۴؛ بقره، ۲۷۷)
• انفاق هرگز باعث کمبود روزی نمی‌شود. (بقره، ۲۴۵)
• در آخرت به افرادی که ترک انفاق واجب کرده‌اند شفاعت تعلق نمی‌گیرد (بقره؛ ۲۵۴؛ بقره، ۲۷۰)
• گفتار پسندیده (در برابر نیازمندان)، عفو (و گذشت از خشونت‌های آنها)، از بخششی که آزاری به دنبال آن باشد، بهتر است (بقره، ۲۶۳)
• انفاق راهی برای پاک کردن قلوب اغنیا از حبّ مال است. (مجادله، ۱۳)
• خداوند از انفاق‌های (مستحب، واجب، حرام، حلال، پنهانی، آشکار، خالصانه، ریاکارانه، با ارزش و بی‌ارزش) شما آگاه است. (بقره، ۲۷۳)
• انفاق، یکی از راه‌های تأمین سرمایه مالی برای تهیه نیرو و تجهیزات برای مقابله با دشمنان دین است. (انفال، ۶۰، حدید، ۱۰)
• از لوازم ایمان به خدا، انفاق است. (نساء ۳۹؛ مومنون، ۴؛ ابراهیم، ۳۱)
• ترک انفاق نشانه ایمان نداشتن به خدا و کفر به معاد است. (فصلت، ۷)
• انفاقی که به خاطر شهرت ‌طلبی و کسب قدرت انجام شود در روز قیامت ثمری ندارد (بقره، ۲۶۶)
• تنها انفاق کردن کافی نیست بلکه آنچه مهم است اخلاص، دوری از ریا و منت، اجتناب از تحقیر و انتظار پاداش است. (الروم، ۳۸)
• در انفاق رعایت حد اعتدال لازم است. (بقره، ۲۱۹)
• شرط پذیرش و قبولی انفاق ایمان به خدا و پیامبرش است؛ لذا انفاق فاسقان پذیرفته نخواهد شد (توبه، ۵۳)