الکافی (ط - دارالحدیث) ؛ ج2 ؛ ص524
1278/ 4. مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍ «8»، عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَیْدٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ:
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام، قَالَ: کُنْتُ عِنْدَهُ یَوْماً إِذْ و قَعَ زَوْجُ «9» و رَشَانَ «10» عَلَى الْحَائِطِ
الکافی (ط - دارالحدیث)، ج2، ص: 525
وَ هَدَلَا هَدِیلَهُمَا «1»، فَرَدَّ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام عَلَیْهِمَا «2» کَلَامَهُمَا سَاعَةً، ثُمَّ نَهَضَا، فَلَمَّا طَارَا «3» عَلَى الْحَائِطِ، هَدَلَ «4» الذَّکَرُ عَلَى الْأُنْثى سَاعَةً، ثُمَّ نَهَضَا، فَقُلْتُ: جُعِلْتُ فِدَاکَ، مَا هذَا «5» الطَّیْرُ «6»؟قَالَ: «یَا ابْنَ مُسْلِمٍ، کُلُّ شَیْءٍ خَلَقَهُ اللَّهُ- مِنْ طَیْرٍ أَوْ بَهِیمَةٍ أَوْ شَیْءٍ فِیهِ رُوحٌ- فَهُوَ أَسْمَعُ لَنَا و أَطْوَعُ مِنِ ابْنِ «7» آدَمَ، إِنَّ هذَا الْوَرَشَانَ ظَنَّ بِامْرَأَتِهِ «8»، فَحَلَفَتْ لَهُ: مَا فَعَلْتُ، فَقَالَتْ «9»: تَرْضى بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ؟ فَرَضِیَا بِی، فَأَخْبَرْتُهُ أَنَّهُ لَهَا ظَالِمٌ، فَصَدَّقَهَا». «10»
1279/ 5. الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ، عَنْ صَالِحِ بْنِ حَمْزَةَ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ أَبِی بَکْرٍ الْحَضْرَمِیِّ، قَالَ:
لَمَّا حُمِلَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام إِلَى الشَّامِ إِلى هِشَامِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ و صَارَ «11» بِبَابِهِ، قَالَ لِأَصْحَابِهِ و مَنْ کَانَ بِحَضْرَتِهِ مِنْ بَنِی أُمَیَّةَ «12»: إِذَا رَأَیْتُمُونِی قَدْ و بَّخْتُ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ، ثُمَّ رَأَیْتُمُونِی قَدْ سَکَتُّ، فَلْیُقْبِلْ عَلَیْهِ کُلُّ رَجُلٍ مِنْکُمْ فَلْیُوَبِّخْهُ، ثُمَّ أَمَرَ أَنْ یُؤْذَنَ لَهُ.
الکافی (ط - دارالحدیث)، ج2، ص: 526
فَلَمَّا دَخَلَ عَلَیْهِ أَبُو جَعْفَرٍ «1» علیه السلام، قَالَ بِیَدِهِ: «السَّلَامُ عَلَیْکُمْ» فَعَمَّهُمْ جَمِیعاً بِالسَّلَامِ، ثُمَّ جَلَسَ، فَازْدَادَ هِشَامٌ عَلَیْهِ حَنَقاً «2» بِتَرْکِهِ السَّلَامَ عَلَیْهِ بِالْخِلَافَةِ، و جُلُوسِهِ بِغَیْرِ إِذْنٍ، فَأَقْبَلَ یُوَبِّخُهُ، و یَقُولُ- فِیمَا یَقُولُ لَهُ «3»-: یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ، لَایَزَالُ الرَّجُلُ مِنْکُمْ قَدْ شَقَّ عَصَا الْمُسْلِمِینَ «4»، و دَعَا إِلى نَفْسِهِ، و زَعَمَ أَنَّهُ الْإِمَامُ سَفَهاً و قِلَّةَ عِلْمٍ، وَ و بَّخَهُ بِمَا أَرَادَ أَنْ یُوَبِّخَهُ، فَلَمَّا سَکَتَ أَقْبَلَ عَلَیْهِ الْقَوْمُ رَجُلٌ بَعْدَ رَجُلٍ یُوَبِّخُهُ حَتَّى انْقَضى آخِرُهُمْ، فَلَمَّا سَکَتَ الْقَوْمُ نَهَضَ علیه السلام قَائِماً، ثُمَّ قَالَ: «أَیُّهَا النَّاسُ، أَیْنَ تَذْهَبُونَ؟وَ أَیْنَ یُرَادُ بِکُمْ؟ بِنَا هَدَى اللَّهُ أَوَّلَکُمْ، و بِنَا یَخْتِمُ آخِرَکُمْ، فَإِنْ یَکُنْ لَکُمْ مُلْکٌ مُعَجَّلٌ، فَإِنَّ لَنَا مُلْکاً مُؤَجَّلًا، و لَیْسَ بَعْدَ مُلْکِنَا مُلْکٌ؛ لِأَنَّا أَهْلُ الْعَاقِبَةِ؛ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ و جَلَّ:
«وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ» «5»».
فَأَمَرَ بِهِ إِلَى الْحَبْسِ، فَلَمَّا صَارَ إِلَى «6» الْحَبْسِ تَکَلَّمَ، فَلَمْ یَبْقَ فِی الْحَبْسِ رَجُلٌ إِلَّا تَرَشَّفَهُ «7» و حَنَّ إِلَیْهِ «8»، فَجَاءَ صَاحِبُ الْحَبْسِ إِلى هِشَامٍ، فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ، إِنِّی خَائِفٌ عَلَیْکَ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ أَنْ یَحُولُوا «9» بَیْنَکَ و بَیْنَ مَجْلِسِکَ هذَا، ثُمَّ أَخْبَرَهُ بِخَبَرِهِ،
الکافی (ط - دارالحدیث)، ج2، ص: 527
فَأَمَرَ بِهِ، فَحُمِلَ عَلَى الْبَرِیدِ «1» هُوَ و أَصْحَابُهُ لِیُرَدُّوا إِلَى الْمَدِینَةِ، و أَمَرَ أَنْ لَایُخْرَجَ «2» لَهُمُ الْأَسْوَاقُ، و حَالَ بَیْنَهُمْ و بَیْنَ الطَّعَامِ و الشَّرَابِ «3»، فَسَارُوا ثَلَاثاً لَایَجِدُونَ طَعَاماً وَ لَاشَرَاباً حَتّى انْتَهَوْا إِلى مَدْیَنَ، فَأُغْلِقَ «4» بَابُ الْمَدِینَةِ دُونَهُمْ، فَشَکَا أَصْحَابُهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ.قَالَ: فَصَعِدَ جَبَلًا لِیُشْرِفَ «5» عَلَیْهِمْ، فَقَالَ- بِأَعْلى صَوْتِهِ-: «یَا أَهْلَ الْمَدِینَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا، أَنَا بَقِیَّةُ اللَّهِ، یَقُولُ اللَّهُ: «بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ وَ ما أَنَا عَلَیْکُمْ بِحَفِیظٍ» «6»».
________________________________________
کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی (ط - دارالحدیث)، 15جلد، دار الحدیث - قم، چاپ: اول، ق1429.
قوله تعالى بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ نزلت فیه و فی أولاده ع.
مناقب آل ابی طالب علیهم السلام
با این که وجود امام زمان براى همه خیر است براى کل ممکنات . چه حسابى است که حضرت بارى تعالى اینجا مىفرماید: (بقیّة الله خیر لکم ان کنتم مؤمنین). این را اگر بخواهید بشکافید ... البته چندین معنا شده. یکى از معانىاش را اشاره مىکنم آقایان تفسیرها را ببینید ان کنتم مؤمنین چند گونه معنا شده ؛ مهمترین آن درک است یعنى کأنه اگر شما بفهمید که این وجود مبارک است ان کنتم مؤمنین نه قید است براى نفس خیریت زیرا که وجود بارى تعالى وجودش خیر مسلم است؛ چه شما قبول بکنید چه نکنید. همچنین وجود حضرت هم خیر است، ولى فهمش براى ما مهم مىباشد. در چه صورت من مىتوانم وجود مبارک آقا را خیر ببینم؟ آن موقعى که درک بکنم که وجود آقا چقدر براى من ضرورت دارد.
حتى در یک روایت هم حضرت فرمود آقایان، شیعیان ما، فجعلوا لِقائمنا سهما؛ حضرت فرمود: یک سهمى هم براى امام زمان(عج) بگذارید. لا اله الا الله چه تعبیرى حضرت به کار مىبرد؛ براى امام زمان(عج) هم سهم بگذارید؛ یعنى بفهمید که امام زمان چه کسى است. اگر چنین کارى کردید، سهمى قرار دادید. خدا مىفرماید:«لو عَلِمَ اللَّه مِنْ نیْتَکُمْ ذلک؛»اگر خدا از نیت شما آن را دانست خدا که مىداند کنایه از خارجیت شىء است. اگر در نیت شما چنین باشد چه بسا خدا عمر شما را طولانى کند که «جَعلکم الله من اَعْوانِه و اَنصارِه» این تکلیف ما را روشن کرده که ما چطور مىتوانیم جزء یاران آقا باشیم.
وجود آقا امام زمان براى غیر مؤمنین خیر نیست.
مهم است که درک این مطلب را آدم بکند که وجود مبارک آقا براى ما یک وجودى است که دایره مدار هستى ما بوده، حیات ما بوده، وجود حقیقى این عالم مرتبط به حضرت است؛ «بیمنه رزق الورى و بوجوده ثبتت الارض والسماء» واقعیت وجود من این است: من کسى نیستم، وابسته به وجود حقیقت آقا هستم چرا؟ براى این که او کدخداى عالم طبیعت است به قول حکماى پهلویون ـ آنها این تعبیر را مىکنند ـ این وجودى که آن را تعبیر مىکنند، به کدبانو، کدبانو و کدخداى عالم طبیعت یا به قول فلسفه ارسطو که تعبیر مىکند به عقل فعال، اینها هر کدام به لسان خودشان حرف مىزنند. حکما و عرفا تعبیر مىکنند به کلمة القدسیة الهیة.
حضرت آیت الله علوی گرگانی
همه عارفان برای مرادشان دلتنگی میکنند و این دلتنگی با هیچ چیز آرام نمیشود مگر دیدار یار یا رسیدن پیامی و خوابی و اشارهای و نشانهای از سمت یار و این عشق است.
حرفی بگوی و از لب خود کام ده مرا/ ساقی زپا فتاده شدم جام ده مرا/
فرسود دل ز مشغله جسم و جان بیا/ بستان ز خود فراغت ایام ده مرا/
رزق مرا حواله به نامحرمان مکن/ از دست خویش باده گلفام ده مرا/
بوی گلی مشام مرا تازه میکند/ ای گلعذار بوسه به پیغام ده مرا/
بنما تبسمی و خزانم بهار کن/ ای نخل بارور گل بادام ده مرا/
عمرم برفت و حسرت مستی زدل نرفت/ عمری دگر زمعجزه جام ده مرا/
ای عشق شعله بر دل پر آرزو بزن/ چندی رهایی از هوس خام ده مرا/
جانم بگیر و جام می از دست من مگیر/ ای مدعی هر آنچه دهی نام ده مرا/
مرغ دلم به یاد رفیقان به خون تپید/ یا رب امید رستن از این دام ده مرا/
بشکفت غنچه دلم ای باد نوبهار/ خندان دلی بسان (امین) وام ده مرا.
«بَقِیَّتُ اللَّهِ» در این آیه به معناى درآمد و سودى است که از یک سرمایهى حلال و خداپسندانه براى انسان باقى مىماند و صد در صد حلال است. امّا در روایات به هر وجود مبارکى که به ارادهى خداوند براى بشریّت باقى مىماند، «بَقِیَّتُ اللَّهِ» گفته مىشود. از جمله به سربازان مؤمنى که پیروزمندانه از جبههى جنگ برمىگردند، زیرا به ارادهى الهى باقى ماندهاند. به امام عصر (عجّل اللَّه تعالى فرجه الشریف) نیز «بَقِیَّتُ اللَّهِ» مىگویند، چون آن وجود شریف به خواست خداوند براى هدایت مردم ذخیره و باقى نگهداشته شده است. در روایات مىخوانیم که یکى از نامها و اسامى مبارک آن حضرت «بَقِیَّتُ اللَّهِ» است «1» و ما بر او به این نام سلام مىکنیم: «السلام علیک یا بقیة اللَّه فى ارضه». وقتى آن حضرت در مکّه ظهور فرمایند، این آیه را تلاوت کرده و مىفرمایند: من آن «بقیّة اللَّه» هستم. البتّه به سایر معصومین علیهم السلام نیز لقب «بقیةاللَّه» داده شده است.
الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج1 ؛ ص411
2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِی إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ الدِّینَوَرِیُّ عَنْ عُمَرَ بْنِ زَاهِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ الْقَائِمِ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ لَا ذَاکَ اسْمٌ سَمَّى اللَّهُ بِهِ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع لَمْ یُسَمَّ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ-
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج1، ص: 412
وَ لَا یَتَسَمَّى بِهِ بَعْدَهُ إِلَّا کَافِرٌ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ کَیْفَ یُسَلَّمُ عَلَیْهِ قَالَ یَقُولُونَ «1» السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللَّهِ ثُمَّ قَرَأَ بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ «2».________________________________________
کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی (ط - الإسلامیة)، 8جلد، دار الکتب الإسلامیة - تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.