نور در حرم نور

ً فَإِنَّهُ کَانَ سَبَبُ نُزُولِهَا- أَنَّهُ جَاءَ قَوْمٌ مِنَ الْمُنَافِقِینَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ ص أَ تَأْذَنُ لَنَا أَنْ نَبْنِیَ مَسْجِداً فِی بَنِی سَالِمٍ لِلْعَلِیلِ وَ اللَّیْلَةِ الْمَطِیرَةِ وَ الشَّیْخِ الْفَانِی- فَأَذِنَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ هُوَ عَلَى الْخُرُوجِ إِلَى تَبُوکَ فَقَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ لَوْ أَتَیْتَنَا فَصَلَّیْتَ فِیهِ- قَالَ ص أَنَا عَلَى جَنَاحِ السَّفَرِ- فَإِذَا وَافَیْتُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ أَتَیْتُهُ فَصَلَّیْتُ فِیهِ- فَلَمَّا أَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنْ تَبُوکَ نَزَلَتْ عَلَیْهِ هَذِهِ الْآیَةُ فِی شَأْنِ الْمَسْجِدِ- وَ أَبِی عَامِرٍ الرَّاهِبِ وَ قَدْ کَانُوا حَلَفُوا لِرَسُولِ اللَّهِ ص إِنَّهُمْ یَبْنُونَ ذَلِکَ لِلصَّلَاحِ وَ الْحُسْنَى- فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ‏ وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْرِیقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنِینَ- وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ‏ یَعْنِی أَبَا عَامِرٍ الرَّاهِبَ کَانَ یَأْتِیهِمْ- فَیَذْکُرُ رَسُولَ اللَّهِ ص وَ أَصْحَابَهُ‏ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‏ وَ اللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ- لا تَقُمْ فِیهِ أَبَداً- لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‏ مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ‏ یَعْنِی مَسْجِدَ قُبَا أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ- فِیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا- وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ‏ قَالَ کَانُوا یَتَطَهَّرُونَ بِالْمَاءِ

و قوله‏ أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلى‏ تَقْوى‏ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَیْرٌ- أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلى‏ شَفا جُرُفٍ هارٍ- فَانْهارَ بِهِ فِی نارِ جَهَنَّمَ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِین‏

قرآن به این مسئله از جهات گوناگون پرداخته است. گزارش های قرآنی روشن می سازد که این شیوه بارها از سوی دشمنان قرآن و اسلام به کار گرفته شده است. از جمله موارد استفاده این شیوه را می توان در مدعیان پیامبری و آوردن آیات مشابه و متشابه با قرآن و نیز مسجدسازی ردگیری کرد. بی گمان مسجد ضرار یکی از مهم ترین پایگاه های دشمن برای بهره مندی از این شیوه است.

مشابه و متشابه سازی از شیوه های مورد استفاده در جنگ نرم است. در متشابه سازی که آمیزه ای از حق و باطل است، افراد کم خرد مورد سوءاستفاده قرار می گیرند و به سبب عدم تسلط کامل گمان می کنند که حق را می شناسند و این گونه در دام فتنه می افتند و پیرو آن می شوند. (آل عمران، آیه ۷)

اما در مشابه سازی این توده های مردم هستند که مورد خطاب پیام ها هستند؛ زیرا مردم، به ظاهر امور توجه دارند و عقل شان در چشم شان است. لذا به سادگی پیرو پیامی قرار می گیرند که در پیام مشابه وجود دارد و در همان مسیر پیام مشابه گام برمی دارند و معتقد بدان می شوند.

دراین نهادها و مراکز همچون مسجد ضرار، دشمن به ترویج کفر و فساد و فحشاء، تفرقه افکنی، توطئه چینی، تجمع بخشی به مخالفان، مدیریت و برنامه ریزی میان آنان، محافل سری و به ظاهر ایمانی مشغول است. (همان آیات)

خداوند دراین آیات فرمان می دهد که چنین مراکز و نهادهایی می بایست از جامعه اسلامی برچیده و به آتش مومنان سوخته و تخریب شود. البته افشای نیات شوم بانیان این گونه مراکز و آگاهی بخشی افکار عمومی نسبت به آنان از واجبات و مقدمات آن است؛ زیرا دشمن به سبب مشابه و متشابه سازی، کم خردان و بی خردان را با خود همراه کرده است. تخریب مساجد ضرار و مراکز فرهنگی، غوغایی را در میان مردم ایجاد می کند که ای وای حقوق بشر و حقوق مردم و مسلمانی از میان رفته است. بنابراین، افشاگری و آگاه سازی مردم نسبت به توطئه ها و برنامه ها مقدمه ای بر رهایی از جنگ نرم دشمن و همراه سازی مردم و جامعه است که خداوند در آیه ۱۰۷ سوره توبه بر آن تاکید می کند.

پس از همراه سازی افکار عمومی نسبت به مراکز و نهادهای فرهنگی و عملی دشمن و مساجد ضرار، باید با شدت عمل آنها را سرکوب کرد و همه بانیان را خوار و ذلیل نمود تا درس عبرتی برای دیگران باشد و وسوسه توطئه از درون و جنگ نرم را از سر خویش دور سازند.

تاکید خداوند بر برخورد عالمانه و حکیمانه با این گونه مباحث به خودی خود نشان می دهد که در جنگ نرم نمی توان با خشونت، دشمن را سرکوب و ناکام گذاشت، بلکه باید با بهره مندی از خرد و علم و حکمت با نرمی دشمن را شکست داد. (توبه، آیات ۱۰۷ تا ۱۱۰)

به هرحال، شناخت دشمن و روان شناسی و فرهنگ شناسی او کمک بسیار شایانی در موفقیت دولت اسلامی می کند؛ چرا که برای تسخیر قلوب یا دفع و رفع حرکات تسخیری دشمن می بایست دشمن را شناخت و با علم و حکمت به مقابله با او برخاست.

طبق بعضى روایات، ساختِ مسجد ضرار در مدینه، به دستور ابوعامر بود. وى که پدر حنظله‏ى غسیل الملائکه است، از عابدان مسیحى بود و در قبیله‏ى خزرج نفوذ داشت. با هجرت پیامبر صلى الله علیه و آله و گسترش و نفوذ اسلام، او به مخالفت با پیامبر پرداخت و نقش منافقانه در جنگ احد داشت. سرانجام به مکّه گریخت و از آنجا به روم رفت و از پادشاه روم براى براندازى اسلام کمک خواست. شگفتا که او رهبر منافقان بود و پسرش حنظله، عاشقِ اسلام و پیامبر و شهید شد!

فخر رازى مى‏گوید: وقتى سابقه‏ى تقوا، مایه‏ى ارزش یک مسجد است، سبقت انسان به ایمان و تقوا، بیشتر ارزش دارد و على علیه السلام که از روز اوّل مؤمن بود، برتر از کسانى است که پس از سالها شرک، مسلمان شدند