21-5. برخی از مومنان منتظر شهادت هستند (احزاب/23)

وَ فِی رِوَایَةِ أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع‏ فِی قَوْلِهِ‏ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ‏ أی [أَنْ‏] لَا یَفِرُّوا أَبَداً فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ‏ أَیْ أَجَلَهُ وَ هُوَ حَمْزَةُ وَ جَعْفَرُ بْنُ أَبِی طَالِبٍ‏ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ أَجَلَهُ یَعْنِی عَلِیّاً ع‏

کافی:

1- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ نُصَیْرٍ أَبِی الْحَکَمِ الْخَثْعَمِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنَانِ فَمُؤْمِنٌ صَدَقَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ وَفَى بِشَرْطِهِ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- رِجالٌ‏ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ‏ عَلَیْهِ‏ فَذَلِکَ الَّذِی لَا تُصِیبُهُ أَهْوَالُ الدُّنْیَا وَ لَا أَهْوَالُ الْآخِرَةِ وَ ذَلِکَ مِمَّنْ یَشْفَعُ وَ لَا یُشْفَعُ لَهُ وَ مُؤْمِنٌ کَخَامَةِ الزَّرْعِ تَعْوَجُّ أَحْیَاناً وَ تَقُومُ أَحْیَاناً فَذَلِکَ مِمَّنْ تُصِیبُهُ أَهْوَالُ الدُّنْیَا وَ أَهْوَالُ الْآخِرَةِ وَ ذَلِکَ مِمَّنْ یُشْفَعُ لَهُ وَ لَا یَشْفَعُ.

475- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَیْمُونٍ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ یَا عَلِیُّ مَنْ أَحَبَّکَ ثُمَّ مَاتَ فَقَدْ قَضى‏ نَحْبَهُ‏ وَ مَنْ أَحَبَّکَ وَ لَمْ یَمُتْ فَهُوَ یَنْتَظِرُ وَ مَا طَلَعَتْ شَمْسٌ وَ لَا غَرَبَتْ إِلَّا طَلَعَتْ عَلَیْهِ بِرِزْقٍ وَ إِیمَانٍ وَ فِی نُسْخَةٍ نُورٍ.

خصال:

أَنَّ الْمَوْتَ عِنْدِی بِمَنْزِلَةِ الشَّرْبَةِ الْبَارِدَةِ فِی الْیَوْمِ الشَّدِیدِ الْحَرِّ مِنْ ذِی الْعَطَشِ الصَّدَى وَ لَقَدْ کُنْتُ عَاهَدْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَسُولَهُ ص أَنَا وَ عَمِّی حَمْزَةُ وَ أَخِی جَعْفَرٌ وَ ابْنُ عَمِّی عُبَیْدَةُ عَلَى أَمْرٍ وَفَیْنَا بِهِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لِرَسُولِهِ فَتَقَدَّمَنِی أَصْحَابِی وَ تَخَلَّفْتُ بَعْدَهُمْ لِمَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَنْزَلَ اللَّهُ فِینَا مِنَ‏ الْمُؤْمِنِینَ‏ رِجالٌ‏ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ‏ عَلَیْهِ‏ فَمِنْهُمْ‏ مَنْ‏ قَضى‏ نَحْبَهُ‏ وَ مِنْهُمْ‏ مَنْ‏ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا حَمْزَةُ وَ جَعْفَرٌ وَ عُبَیْدَةُ وَ أَنَا وَ اللَّهِ الْمُنْتَظِرُ یَا أَخَا الْیَهُودِ وَ مَا بَدَّلْتُ تَبْدِیلًا

الأمالی (للمفید)، النص، ص: 10

7 قَالَ أَخْبَرَنِی أَبُو الْحَسَنِ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْمِیثَمِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَکْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَیْنِ بْنِ الْمُسْتَنِیرِ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُصْعَبٍ‏ قَالَ حَدَّثَنَا عَبَّادُ بْنُ یَعْقُوبَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْمَسْعُودِیُّ عَنْ کَثِیرٍ النَّوَّاء عَنْ أَبِی مَرْیَمَ الْخَوْلَانِیِّ عَنْ مَالِکِ بْنِ ضَمْرَةَ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع‏ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ ص بِیَدِی فَقَالَ مَنْ تَابَعَ هَؤُلَاءِ الْخَمْسَ (منظور نمازهای یومیه است) ثُمَّ مَاتَ وَ هُوَ یُحِبُّکَ فَقَدْ قَضى‏ نَحْبَهُ‏ وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ یُبْغِضُکَ فَقَدْ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً یُحَاسَبُ بِمَا یَعْمَلُ فِی الْإِسْلَامِ‏ وَ مَنْ عَاشَ بَعْدَکَ وَ هُوَ یُحِبُّکَ خَتَمَ اللَّهُ لَهُ بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ حَتَّى یَرِدَ عَلَیَّ الْحَوْضَ.

البرهان:

ابتدای این روایت در کتب دیگر به این نحو است:

تفسیر فرات کوفی: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِذْ دَخَلَ عَلَیْهِ أَبُو بَصِیرٍ وَ قَدْ أَخَذَهُ النَّفَسُ فَلَمَّا أَنْ أَخَذَ مَجْلِسَهُ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا أَبَا مُحَمَّدٍ مَا هَذَا النَّفَسُ الْعَالِی [العالیة] قَالَ جُعِلْتُ فِدَاکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ کَبِرَ [تْ‏] سِنِّی وَ دَقَّ عَظْمِی وَ اقْتَرَبَ أَجَلِی وَ لَسْتُ أَدْرِی مَا أَرِدُ عَلَیْهِ مِنْ أَمْرِ آخِرَتِی فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ [ع‏] یَا أَبَا مُحَمَّدٍ وَ إِنَّکَ لَتَقُولُ هَذَا فَقَالَ وَ کَیْفَ لَا أَقُولُ هَذَا وَ ذَکَرَ کَلَاماً ثُمَّ قَالَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ لَقَدْ ذَکَرَکُمُ‏ اللَّهُ‏ فِی‏ کِتَابِهِ‏ الْمُبِینِ [بِقَوْلِهِ‏] فَأُولئِکَ [مَعَ‏] الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً فَرَسُولُ اللَّهِ ص فِی الْآیَةِ النَّبِیِّینَ وَ نَحْنُ فِی هَذَا الْمَوْضِعِ‏ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ أَنْتُمُ الصَّالِحُونَ فَسِمُوا [فَتَسَمُّوا] بِالصَّلَاحِ کَمَا سَمَّاکُمُ اللَّهُ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ....

8557/- محمد بن یعقوب: عن عدة من أصحابنا، عن سهل بن زیاد، عن محمد بن سلیمان، عن أبیه، قال: کنت عند أبی عبد الله (علیه السلام)، إذ دخل علیه أبو بصیر- و ذکر الحدیث إلى أن قال-: «یا أبا محمد، لقد ذکرکم الله فی کتابه، فقال: مِنَ‏ الْمُؤْمِنِینَ‏ رِجالٌ‏ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ‏ عَلَیْهِ‏ فَمِنْهُمْ‏ مَنْ‏ قَضى‏ نَحْبَهُ‏ وَ مِنْهُمْ‏ مَنْ‏ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا. إنکم وفیتم بما أخذ الله علیه میثاقکم من ولایتنا، و إنکم لم تبدلوا بنا غیرنا، و لو لم تفعلوا لعیرکم الله کما عیرهم، حیث یقول جل ذکره: وَ ما وَجَدْنا لِأَکْثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍ وَ إِنْ وَجَدْنا أَکْثَرَهُمْ لَفاسِقِینَ‏».

نور الثقلین:

55- فی إرشاد المفید رحمه الله فی مقتل الحسین علیه السلام: ان الحسین مشى الى مسلم بن عوسجة لما صرع فاذا به رمق فقال: رحمک الله یا مسلم‏ «فَمِنْهُمْ‏ مَنْ‏ قَضى‏ نَحْبَهُ‏ وَ مِنْهُمْ‏ مَنْ‏ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا».

57- فی کتاب المناقب لابن شهر آشوب‏ ان أصحاب الحسین علیه السلام بکربلا کانوا کل من أراد الخروج ودع الحسین علیه السلام و قال: السلام علیک یا ابن رسول الله فیجیبه: و علیک السلام و نحن خلفک و یقرأ «فَمِنْهُمْ‏ مَنْ‏ قَضى‏ نَحْبَهُ‏ وَ مِنْهُمْ‏ مَنْ‏ یَنْتَظِرُ».

۱۶ خرداد ۹۷ ، ۱۲:۵۹

محمد هادی انصاریپور

قوله تعالى: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا»، قال الراغب: النحب‏ النذر المحکوم بوجوبه، یقال: قضى فلان نحبه أی وفى بنذره قال تعالى: «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ»، و یعبر بذلک عمن مات کقولهم: قضى أجله و استوفى أکله و قضى من الدنیا حاجته. انتهى.

و قوله: «صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ‏» أی حققوا صدقهم فیما عاهدوه أن لا یفروا إذا لاقوا العدو، و یشهد على أن المراد بالعهد ذلک أن فی الآیة محاذاة لقوله السابق فی المنافقین و الضعفاء الإیمان: «وَ لَقَدْ کانُوا عاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لا یُوَلُّونَ الْأَدْبارَ» کما أن فی الآیة السابقة محاذاة لما ذکر سابقا من ارتیاب القوم و عدم تسلیمهم لأمر الله.

و قوله: «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‏ نَحْبَهُ‏» إلخ، أی منهم من قضى أجله بموت أو قتل فی سبیل الله و منهم من ینتظر ذلک و ما بدلوا شیئا مما کانوا علیه من قول أو عهد تبدیلا.

۱۶ خرداد ۹۷ ، ۱۲:۵۹

محمد هادی انصاریپور

بالایی المیزان بود

۱۶ خرداد ۹۷ ، ۱۳:۰۰

محمد هادی انصاریپور

تفسیر نور (محسن قرائتی)

مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‌ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا «23»

از میان مؤمنان مردانى هستند که آنچه را با خداوند پیمان بسته بودند صادقانه وفا کردند (و خود را آماده‌ى جهاد نمودند)، برخى از آنان پیمانشان را عمل کردند (و به شهادت رسیدند) و بعضى دیگر در انتظار (شهادت) هستند، و هرگز (عقیده و پیمان خود را) تغییر ندادند.

نکته ها

کلمه‌ى «نحب» داراى معانى زیادى است ولى در این جا به معناى نذر و عهد و پیمانى است که چه بسا انجام آن منجر به مرگ یا خطر بزرگى شود.

در برابر گروهى که خواهان زندگى در رفاه بودند، «یَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بادُونَ فِی الْأَعْرابِ» «1» گروهى در انتظار شهادتند. «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ»

امام حسین علیه السلام در کربلا هنگام وداع با اصحابش و گاهى بالاى سر شهدا این آیه را تلاوت مى‌فرمود. «2»

پیام ها

1- همه‌ى اصحاب پیامبر و مؤمنان در یک درجه نیستند. «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ»

2- نقل کمالات دیگران یکى از راه‌هاى تربیت است. مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ‌ ...

3- دفاع از حقّ تا مرز شهادت، نشانه‌ى صداقت در ایمان است. «صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ»

4- تعهّد، لازم الاجرا و عمل به آن نشانه صداقت است. «صَدَقُوا ما عاهَدُوا»

5- بزرگداشت شهدا، پیام و درسى قرآنى است. «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضى‌ نَحْبَهُ»

6- انتظار شهادت نیز یک ارزش است. «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ» آمادگى براى لقاى‌ خداوند، از صفات مؤمنان است.

7- باب شهادت باز است. «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ»

8- شهادت برخى مؤمنان، عامل عقب نشینى یا دلسردى دیگر مؤمنان نمى‌شود.

(مؤمن با این‌که شهادت دوستان و عزیزان خود را مى‌بیند، باز خود در انتظار شهادت است) «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ»

9- مؤمنان واقعى پایبند عهد و پیمان خود با خدا هستند و هیچ چیز حتّى شهادت دوستان و عزیزان، روحیه آنان را تغییر نمى‌دهد. «وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا»

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

نور در حرم نور

نور در حرم نور

تفسیر قران در محضر حضرت معصومه سلام الله علیها

طبقه بندی موضوعی

ماه مبارک رمضان 1401 با موضوع اقتدار امت اسلامی

ماه مبارک رمضان 1400 با موضوع دولت اسلامی

ساختار ها و نهادها

برنامه ها و قوانین

ویژگی های کارگزاران

ماه مبارک رمضان 99 با موضوع جهاد و مقاومت

ماه مبارک رمضان 98 با موضوع داستانهای قرآن

ماه مبارک رمضان 97

ماه مبارک رمضان 96

ماه مبارک رمضان 95

خدا شناسی

توحید افعالی

علم خداوند

توحید در ربوبیت

سنتهای الهی

هستی شناسی

نبوت

معاد

ولایت

انسان شناسی

خلاصه آمار

کلمات کلیدی

29

24

27

20

22

23

25

30

21

j10

j2

j28

j26

j22

j7

j6

j5

j3

j30

j29

j27

j24

j23

j21

j20

j18

j17

j14

j12

j11

بایگانی

آخرین مطالب

آخرین نظرات

نویسندگان

پیوندها

21-5. برخی از مومنان منتظر شهادت هستند (احزاب/23)

j21

نظرات (۴)

ارسال نظر