نور در حرم نور

داستان جالب احتضار سید حِمیَری شاعر شیعی در حضور نواصب!

(بحار 6 باب 7 حدیث 42)کشف الغمة حَدَّثَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَوْنٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى السَّیِّدِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحِمْیَرِیِّ عَائِداً فِی عِلَّتِهِ الَّتِی مَاتَ فِیهَا فَوَجَدْتُهُ یُسَاقُ بِهِ وَ وَجَدْتُ عِنْدَهُ جَمَاعَةً مِنْ جِیرَانِهِ وَ کَانُوا عُثْمَانِیَّةً وَ کَانَ السَّیِّدُ جَمِیلَ الْوَجْهِ رَحْبَ الْجَبْهَةِ عَرِیضَ مَا بَیْنَ السَّالِفَیْنِ فَبَدَتْ فِی وَجْهِهِ نُکْتَةٌ سَوْدَاءُ مِثْلُ النُّقْطَةِ مِنَ الْمِدَادِ ثُمَّ لَمْ تَزَلْ تَزِیدُ وَ تَنْمِی حَتَّى طَبَّقَتْ وَجْهَهُ بِسَوَادِهَا فَاغْتَمَّ لِذَلِکَ مَنْ حَضَرَهُ مِنَ الشِّیعَةِ وَ ظَهَرَ مِنَ النَّاصِبَةِ سُرُورٌ وَ شَمَاتَةٌ فَلَمْ یَلْبَثْ بِذَلِکَ إِلَّا قَلِیلًا حَتَّى بَدَتْ فِی ذَلِکَ الْمَکَانِ مِنْ وَجْهِهِ لُمْعَةٌ بَیْضَاءُ فَلَمْ تَزَلْ تَزِیدُ أَیْضاً وَ تَنْمِی حَتَّى أَسْفَرَ وَجْهُهُ وَ أَشْرَقَ وَ افْتَرَّ السَّیِّدُ ضَاحِکاً مُسْتَبْشِراً فَقَالَ شعر

کَذَبَ الزَّاعِمُونَ أَنَّ عَلِیّاً لَنْ یُنَجِّیَ مُحِبَّهُ مِنْ هَنَاتٍ 

قَدْ وَ رَبِّی دَخَلْتُ جَنَّةَ عَدْنٍ‏           وَ عَفَا لِیَ الْإِلَهُ عَنْ سَیِّئَاتِی‏

فَأَبْشِرُوا الْیَوْمَ أَوْلِیَاءَ عَلِیٍ‏              وَ تَوَالَوُا الْوَصِیَّ حَتَّى الْمَمَاتِ‏

ثُمَّ مِنْ بَعْدِهِ تَوَلَّوْا بَنِیهِ‏                  وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ بِالصِّفَاتِ‏

ثُمَّ أَتْبَعَ قَوْلَهُ هَذَا أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حَقّاً حَقّاً وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ حَقّاً حَقّاً وَ أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ حَقّاً حَقّاً أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ ثُمَّ أَغْمَضَ عَیْنَهُ لِنَفْسِهِ فَکَأَنَّمَا کَانَتْ رُوحُهُ زُبَالَةً طَفِئَتْ أَوْ حَصَاةً سَقَطَتْ 

قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ قَالَ لِی أَبِی الْحُسَیْنُ بْنُ عَوْنٍ وَ کَانَ أُذَیْنَةُ حَاضِراً فَقَالَ اللَّهُ أَکْبَرُ مَا مَنْ شَهِدَ کَمَنْ لَمْ یَشْهَدْ أَخْبَرَنِی وَ إِلَّا صَمَّتَا- الْفُضَیْلُ بْنُ یَسَارٍ- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ وَ عَنْ جَعْفَرٍ ع أَنَّهُمَا "قَالا حَرَامٌ عَلَى رُوحٍ أَنْ تُفَارِقَ جَسَدَهَا حَتَّى تَرَى الْخَمْسَةَ مُحَمَّداً وَ عَلِیّاً وَ فَاطِمَةَ وَ حَسَناً وَ حُسَیْناً بِحَیْثُ تَقَرُّ عَیْنُهَا أَوْ تَسْخَنُ عَیْنُهَا" فَانْتَشَرَ هَذَا الْحَدِیثُ فِی النَّاسِ فَشَهِدَ جِنَازَتَهُ وَ اللَّهِ الْمُوَافِقُ وَ الْمُفَارِقُ.

متن ترجمه

حسین بن عون گفت: من به عیادت سید بن محمد حمیرى رفتم در بیمارى که در آن وفات کرد، و دریافتم که جان در حال جان دادن است، و جماعتى از همسایه‏هاى او که عثمانى بودند نزد او حضور داشتند، و او مردى‏ زیبا رو  با پیشانى¬ای بود و میان دو شانه و گردن او عریض بود، پس در چهره¬ی او نقطه¬ی سیاهى ظاهر شد مثل نقطه¬ی مداد، سپس دائما بزرگ می¬شد و زیاد می¬شد تا اینکه آن سیاهى تمام صورتش را فرا گرفت، پس او به خاطر این شیعیانى که حاضر بودند ناراحت شدند؛ و ناصبیان حاضر خوشحال شدند و شماتت کردند، و چون اندک زمانی سپری شد در آن مکان که در روى نقطه سیاه پیدا شده بود قطعه سفیدى پیدا شد، و ترقى میکرد و زیاده مى‏گشت تا تمام صورتش نورانى گردید سید چشم باز کرد و خندید و در آن حال این ابیات را گفت:

دروغ پنداشتند زعم‏کنندگان که على (علیه السلام) دوست و محب خود را از آن عیب و شین، نجات نخواهد داد.

به تحقیق و به خدا سوگند که به بهشت عدن وارد شدم و حضرت معبود مرا از گناهان و سیآتم عفو فرمود.

پس امروز دوستان على را بشارت دهید و تا وقت وفات به على تولى کنند.

و بعد از آن به پسران او یکى بعد از یکى به آن صفات تولى نمایند.

بعد از این گفت: اشهد ان لا اله الا اللَّه حقا حقا، اشهد ان محمدا رسول اللَّه حقا حقا، اشهد ان علیا امیر المؤمنین حقا حقا؛ اشهد ان لا اله الا اللَّه، بعد از آن چشمها را بر هم نهاد گویا روح او فتیله چراغ بود که باد آن را خاموش کرد، یا سنگ‏ریزه بود که افتاد. على بن حسین بن عون روایت کند که پدر من گفت: اللَّه اکبر کسى که شهادت دهد مثل آن کسى که شهادت ندهد، نیست؛ من با این دو گوش خود شنیدم و الا کر باد، فضیل بن یسار مرا خبر داد که محمد بن على و جعفر بن محمد (علیهما السلام) گفتند: حرام است بر روح که مفارقت کند از جسد خود تا اینکه پنج نفر را ببیند: محمد، على، فاطمه، حسن و حسین علیهم صلوات اللَّه تا اینکه چشم¬هاى او روشن شود؛ پس این حدیث را در میان مردم انتشار داد؛ و اللَّه در تشییع جنازه او موافق و مخالف حاضر شدند.

یاسر حاجی پور: تفسیر القمی أَبِی عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَا یَمُوتُ مُوَالٍ لَنَا مُبْغِضٌ لِأَعْدَائِنَا إِلَّا وَ یَحْضُرُهُ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْحَسَنُ‏ وَ الْحُسَیْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ فَیَرَوْنَهُ وَ یُبَشِّرُونَهُ وَ إِنْ کَانَ غَیْرَ مُوَالٍ لَنَا یَرَاهُمْ بِحَیْثُ یَسُوؤُهُ وَ الدَّلِیلُ عَلَى ذَلِکَ قَوْلُ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع لِحَارِثٍ الْهَمْدَانِیِ‏

یَا حَارِ هَمْدَانَ مَنْ یَمُتْ یَرَنِی‏ مِنْ مُؤْمِنٍ أَوْ مُنَافِقٍ قُبُلًا.  

یاسر حاجی پور: متن ترجمه

امام صادق علیه السلام: هیچ کس نیست که دوستدار ما و دشمن دشمنان ما باشد و بمیرد، مگر اینکه [در هنگام مرگش‏] رسول خدا (صلى الله علیه و آله) و امیر مؤمنان و حسن و حسین (صلوات اللّه علیهم) حاضر شوند و اگر دوستدار ما نباشد، آنان را به گونه‏اى که ناراحت شود، مشاهده کند. دلیل بر این مطلب، فرموده امیر مؤمنان علیه السلام به حارث همدانى است که:

اى حارث همدانى! هر کس بمیرد مرا رو در رو مى‏بیند، مؤمن باشد یا منافق.

یاسر حاجی پور: المجالس للمفید عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الزُّبَیْرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مَهْدِیٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبِی خَالِدٍ الْکَابُلِیِّ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: دَخَلَ الْحَارِثُ الْهَمْدَانِیُّ عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیٍّ ع فِی نَفَرٍ مِنَ الشِّیعَةِ وَ کُنْتُ فِیهِمْ فَجَعَلَ الْحَارِثُ یَتَّئِدُ فِی مِشْیَتِهِ وَ یَخْبِطُ الْأَرْضَ بِمِحْجَنِهِ وَ کَانَ مَرِیضاً فَأَقْبَلَ عَلَیْهِ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ کَانَتْ لَهُ مِنْهُ مَنْزِلَةٌ فَقَالَ کَیْفَ تَجِدُکَ یَا حَارِثُ فَقَالَ نَالَ الدَّهْرُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ مِنِّی وَ زَادَنِی أَوْباً غَلِیلًا اخْتِصَامُ أَصْحَابِکَ بِبَابِکَ قَالَ وَ فِیمَ خُصُومَتُهُمْ قَالَ فِیکَ وَ فِی الثَّلَاثَةِ مِنْ قَبْلِکَ فَمِنْ مُفْرِطٍ مِنْهُمْ غَالٍ وَ مُقْتَصِدٍ تَالٍ وَ مِنْ مُتَرَدِّدٍ مُرْتَابٍ لَا یَدْرِی أَ یُقْدِمُ أَمْ یُحْجِمُ فَقَالَ حَسْبُکَ یَا أَخَا هَمْدَانَ أَلَا إِنَّ خَیْرَ شِیعَتِی النَّمَطُ الْأَوْسَطُ إِلَیْهِمْ یَرْجِعُ الْغَالِی وَ بِهِمْ یَلْحَقُ التَّالِی فَقَالَ لَهُ الْحَارِثُ لَوْ کَشَفْتَ فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی الرَّیْنَ عَنْ قُلُوبِنَا وَ جَعَلْتَنَا فِی ذَلِکَ عَلَى بَصِیرَةٍ مِنْ أَمْرِنَا قَالَ قَدْکَ‏ فَإِنَّکَ امْرُؤٌ مَلْبُوسٌ عَلَیْکَ إِنَّ دِینَ اللَّهِ لَا یُعْرَفُ بِالرِّجَالِ بَلْ بِآیَةِ الْحَقِّ فَاعْرِفِ الْحَقَّ تَعْرِفْ أَهْلَهُ یَا حَارِثُ إِنَّ الْحَقَّ أَحْسَنُ الْحَدِیثِ وَ الصَّادِعَ بِهِ مُجَاهِدٌ وَ بِالْحَقِّ أُخْبِرُکَ فَأَرْعِنِی سَمْعَکَ ثُمَّ خَبِّرْ بِهِ مَنْ کَانَتْ لَهُ حَصَانَةٌ مِنْ أَصْحَابِکَ أَلَا إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ وَ أَخُو رَسُولِهِ وَ صَدِیقُهُ الْأَوَّلُ قَدْ صَدَّقْتُهُ وَ آدَمُ بَیْنَ الرُّوحِ وَ الْجَسَدِ ثُمَّ إِنِّی صَدِیقُهُ الْأَوَّلُ فِی أُمَّتِکُمْ حَقّاً فَنَحْنُ الْأَوَّلُونَ وَ نَحْنُ الْآخِرُونَ وَ نَحْنُ خَاصَّتُهُ یَا حَارِثُ وَ خَالِصَتُهُ وَ أَنَا صَفْوُهُ وَ وَصِیُّهُ وَ وَلِیُّهُ وَ صَاحِبُ نَجْوَاهُ وَ سِرِّهِ أُوتِیتُ فَهْمَ الْکِتَابِ وَ فَصْلَ الْخِطَابِ وَ عِلْمَ الْقُرُونِ وَ الْأَسْبَابِ وَ اسْتُودِعْتُ أَلْفَ مِفْتَاحٍ یَفْتَحُ کُلُّ مِفْتَاحٍ أَلْفَ بَابٍ یُفْضِی کُلُّ بَابٍ إِلَى أَلْفِ عَهْدٍ وَ أُیِّدْتُ وَ اتُّخِذْتُ وَ أُمْدِدْتُ بِلَیْلَةِ الْقَدْرِ نَفْلًا وَ إِنَّ ذَلِکَ لَیَجْرِی لِی وَ لِمَنْ تَحَفَّظَ مِنْ ذُرِّیَّتِی مَا جَرَى اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ حَتَّى یَرِثَ اللَّهُ الْأَرْضَ وَ مَنْ عَلَیْهَا وَ أُبَشِّرُکَ یَا حَارِثُ لَتَعْرِفُنِی عِنْدَ الْمَمَاتِ وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْحَوْضِ وَ عِنْدَ الْمُقَاسَمَةِ قَالَ الْحَارِثُ وَ مَا الْمُقَاسَمَةُ قَالَ مُقَاسَمَةُ النَّارِ أُقَاسِمُهَا قِسْمَةً صَحِیحَةً أَقُولُ هَذَا وَلِیِّی فَاتْرُکِیهِ وَ هَذَا عَدُوِّی فَخُذِیهِ ثُمَّ أَخَذَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع بِیَدِ الْحَارِثِ- فَقَالَ یَا حَارِثُ أَخَذْتُ بِیَدِکَ کَمَا أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ ص بِیَدِی فَقَالَ لِی وَ قَدْ شَکَوْتُ إِلَیْهِ حَسَدَ قُرَیْشٍ وَ الْمُنَافِقِینَ لِی إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَخَذْتُ بِحَبْلِ اللَّهِ وَ بِحُجْزَتِهِ یَعْنِی عِصْمَتَهُ مِنْ ذِی الْعَرْشِ تَعَالَى وَ أَخَذْتَ أَنْتَ یَا عَلِیُّ بِحُجْزَتِی وَ أَخَذَ ذُرِّیَّتُکَ بِحُجْزَتِکَ وَ أَخَذَ شِیعَتُکُمْ بِحُجَزِکُمْ فَمَا ذَا یَصْنَعُ اللَّهُ بِنَبِیِّهِ وَ مَا یَصْنَعُ نَبِیُّهُ بِوَصِیِّهِ خُذْهَا إِلَیْکَ یَا حَارِثُ قَصِیرَةٌ مِنْ طَوِیلَةٍ أَنْتَ مَعَ مَنْ أَحْبَبْتَ وَ لَکَ مَا اکْتَسَبْتَ یَقُولُهَا ثَلَاثاً فَقَامَ الْحَارِثُ یَجُرُّ رِدَاءَهُ وَ یَقُولُ مَا أُبَالِی بَعْدَهَا مَتَى لَقِیتُ الْمَوْتَ أَوْ لَقِیَنِی قَالَ جَمِیلُ بْنُ صَالِحٍ وَ أَنْشَدَنِی أَبُو هَاشِمٍ السَّیِّدُ الْحِمْیَرِیُّ رَحِمَهُ اللَّهُ فِیمَا تَضَمَّنَهُ هَذَا الْخَبَرُ

قَوْلُ عَلِیٍّ لِحَارِثٍ عَجَبٌ

یَا حَارِ هَمْدَانَ مَنْ یَمُتْ یَرَنِی‏ کَمْ ثَمَّ أُعْجُوبَةً لَهُ حَمَلًا

مِنْ مُؤْمِنٍ أَوْ مُنَافِقٍ قُبُلًا

یَعْرِفُنِی طَرْفُهُ وَ أَعْرِفُهُ‏ بِنَعْتِهِ وَ اسْمِهِ وَ مَا عَمِلَا

وَ أَنْتَ عِنْدَ الصِّرَاطِ تَعْرِفُنِی‏ فَلَا تَخَفْ عَثْرَةً وَ لَا زَلَلًا

أَسْقِیکَ مِنْ بَارِدٍ عَلَى ظَمَإٍ تَخَالُهُ فِی الْحَلَاوَةِ الْعَسَلَا

أَقُولُ لِلنَّارِ حِینَ تُوقَفُ لِلْعَرْضِ‏ دَعِیهِ لَا تَقْتُلِی الرَّجُلَا

دَعِیهِ لَا تَقْرَبِیهِ إِنَّ لَهُ‏ حَبْلًا بِحَبْلِ الْوَصِیِّ مُتَّصِلًا

یاسر حاجی پور: متن ترجمه

اصبغ بن نباته گوید: حارث همدانى با گروهى از شیعه که من هم در میان آنان بودم بر حضرت امیر المؤمنین علىّ بن ابى طالب (علیه السلام) وارد شد. حارث افتان و خیزان حرکت مى‏کرد و با عصائى که در دست داشت بر زمین مى‏کوفت و بیمار نیز بود، وى نزد امیر المؤمنین (علیه السلام) شخصیّت، مقام و منزلتى داشت، حضرت که او را بدین حال دید رو به او کرد و فرمود: حارث حالت چطور است؟ عرض کرد: اى امیر مؤمنان روزگار بر من چیره گشته و سلامتى را از من ربوده است، و علاوه بر این، نزاعى که اصحاب تو در خانه‏ات با یک دیگر دارند مرا بیشتر ناراحت ساخته و آتشى در درونم افروخته و مرا بیش از حدّ بى‏تاب و تحمّل کرده است.

حضرت فرمود: نزاع آنها در چیست؟ عرض کرد: در باره تو و در باره آن سه نفرى است که قبل از تو بوده‏اند (ابو بکر و عمر و عثمان) بعضى از آنان در باره تو بسیار غلوّ و زیاده روى مى‏کنند، و برخى میانه رو بوده و همراه شما هستند، و پاره‏اى در حال حیرت و تردید باقى مانده و به شک افتاده‏اند، نمى‏دانند که در باره تو قدم پیش نهند (و صراحتاً از تو طرفدارى کنند) یا آنکه باید قدم عقب گذارده و توقّف کنند (و کار دیگران را حمل بر صحّت نمایند).

حضرت فرمود: بس است اى برادر همدانى بدان که بهترین شیعیان من آن دسته و فرقه‏اى هستند که راه اعتدال و میانه روى اختیار کرده‏اند، تا آنان که راه غلوّ پیش گرفته به آنان بازگشت نموده، و آن دسته عقب افتاده خود را به ایشان برسانند.

حارث گفت: پدرم و مادرم فدایت چه خوب است این کدورتى را که بر دلهاى ما نشسته بزدائى و ما را در این مورد از بینش لازم برخوردار سازى. حضرت فرمود: بس کن، تو مردى هستى که حق بر تو مشتبه شده (و کارهاى چشمگیر افرادى که قبل از من آمده و گرمى بازارشان تو را دچار اضطراب و نوسان نموده است). دین خدا به شخصیّت و موقعیّت افراد شناخته نمى‏شود، بلکه به علامت و نشانه حق شناخته مى‏گردد. حق را بشناس، اهلش را خواهى شناخت. اى حارث، حق بهترین گفتار است، و کسى که از آن فاش سخن گوید مجاهد در راه خداست، و من به حق با تو سخن مى‏گویم، به من گوش فرا ده، و سپس آن‏ را به بعضى از دوستان خودت که رأیى محکم و عقلى پسندیده دارند بازگو کن.

آگاه باش که من بنده خدا، و برادر رسول خدا، و نخستین کسى هستم که او را تصدیق نمودم، من هنگامى او را تصدیق نمودم که آدم هنوز در بین روان و تن بود، و از این گذشته من نخستین کسى هستم در میان امّت شما که از روى صدق و حقیقت او را تصدیق کرده‏ام، پس مائیم گروه پیشینیان، و مائیم جماعت پسینیان (یعنى ما نخستین گروندگان به پیامبریم و نیز آخرین کسانى هستیم که از وى جدا مى‏شویم)، و ما خاصّان و خالصان رسول خدائیم اى حارث، و من برادر همدم و وصىّ و ولىّ و راز دار و صاحب اسرار اویم. به من فهم کتاب، و فصل خطاب (داورى به حق و سخن مشخص‏کننده حق از باطل) و علم گذشته‏ها، و علم سلسله اسباب و مسبّبات قضا و قدر الهى داده شده است، و هزار کلید از خزائن الهى به من سپرده شده که هر کلید از آنها هزار در از مجهولات را مى‏گشاید، و هر درى به هزار در از عهد و پیمانها منتهى مى‏گردد. و از تمام اینها گذشته به عنوان تفضّل و بخشش به شب قدر تأیید و برگزیده گشتم و بدان مدد یافتم، و این مقام تا آن زمان که شب و روز در گردش است براى من و آن عدّه از فرزندانم که حافظ و امین اسرار الهى هستند باقى است تا اینکه خدا وارث زمین و موجودات روى آن گردد (و حکومت و قدرت ظاهرى از آن خدا و اولیاء او گردد). ای حارث! تو را بشارت مى‏دهم که در هنگام مرگ و عبور از پل دوزخ و کنار حوض کوثر و در وقت مقاسمه مرا بازخواهى شناخت.

حارث گفت: مولایم مقاسمه کدام است؟ فرمود: قسمت نمودن آتش دوزخ است که آن را بطور صحیح تقسیم مى‏کنم، مى‏گویم: آتش! این مرد دوست و پیرو من است او را واگذار، و این مرد دشمن من است او را بگیر.

اصبغ گوید: سپس امیر المؤمنین (ع) دست حارث را گرفت و فرمود:

ای حارث! روزى من از آزار و حسد قریش و منافقین بخودم به رسول خدا شکوه کردم، رسول خدا (ص) دستم را در دست خود گرفت چنانچه من دست تو را گرفته‏ام و فرمود: چون روز قیامت شود من دست به ریسمان و دستاویز عصمت پروردگار صاحب عرش زنم، و تو اى على دست به دامان من خواهى زد، و اولاد تو دست به دامان تو مى‏زنند، و شیعیان شما دست به دامان شما مى‏زنند، اکنون بگو ببینم در آن حال فکر مى‏کنى که خدا با پیغمبرش چه خواهد کرد؟ و پیامبرش با وصىّ خود چه مى‏کند؟

ای حارث! آنچه گفتم بپذیر که اندکى است از بسیار (و نمونه‏اى است از خروار)، آرى تو با کسى محشورى که دوستش مى‏دارى، و براى توست تمام اعمالى که خود کسب کرده‏اى- و این مطلب را سه بار تکرار فرمود-.

در این هنگام حارث از جاى خود برخاست و در حالى که عباى خود را بروى زمین مى‏کشید مى‏گفت: از این پس دیگر باک ندارم که مرگ بسوى من آید یا من به سوى مرگ بروم.

جمیل بن صالح که از راویان این حدیث است گوید: سیّد اسماعیل حمیرى (شاعر اهل بیت) مضمون این خبر را براى من چنین به شعر در آورد:

گفتار على (ع) به حارث همدانى بسى شگفت انگیز است، و حارث چه شگفتیها از آن گفتار بر گرفته و به همراه خود  برد.

اى حارث همدانى هر کس چه مؤمن و چه منافق پیش از مرگ مرا در مقابل و روبرو خواهد دید.

او مرا با دیدگان خود مى‏بیند، و من او را با تمام صفات و نام و نشان و کردار و عملش مى‏شناسم.

و تو اى حارث در کنار پل دوزخ مرا خواهى دید و خواهى شناخت، بنا بر این از لغزش و افتادن از روى پل در میان دوزخ بیم مدار.

من در آن حال که تو در نهایت تشنگى و فرط عطش هستى از آبهاى سرد و خوشگوار سیرابت مى‏کنم که از فرط شیرینى پندارى که عسل است.

در هنگامى که در مقام عرض و حساب تو را متوقّف سازند، به آتش گویم: او را رها کن و به این مرد نزدیک نشو.

او را رها کن و ابداً گرد ساحت او مگرد و به وى نزدیک نشو، که او به ریسمانى چنگ زده که به ریسمان ولایت وصىّ رسول خدا متّصل است.

که این روایت گل بحث است