13-2.سوء الحساب. بدی حساب چیست؟ (رعد/18 و 21)


#روایت، معنی سوء الحساب
تفسیر عیاشی
عن هشام بن سالم عن أبی عبد الله ع فی قوله: «یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ» قال: یحسب علیهم السیئات- و لا یحسب لهم الحسنات- و هو الاستقصاء
#رویات، چرا این افراد نیکوکار از این که حسابشان دقیق بررسی شود میترسند؟
تفسیر نورالثقلین
فی مجمع البیان: أُولئِکَ لَهُمْ سُوءُ الْحِسابِ فی الحدیث: من نوقش فی الحساب عذب
#روایت، به طور کلی دقیق حساب کشی کار بدی ست
کافی
عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِهِ تَعَالَى وَ یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ قَالَ یُحْسَبُ عَلَیْهِمُ السَّیِّئَاتُ وَ یُحْسَبُ لَهُمُ الْحَسَنَاتُ وَ هُوَ الِاسْتِقْصَاءُ
حَقِّی قَالَ فَجَلَسَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مُغْضَباً ثُمَّ قَالَ کَأَنَّکَ إِذَا اسْتَقْضَیْتَ حَقَّکَ لَمْ تُسِئْ أَ رَأَیْتَ مَا حَکَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کِتَابِهِ- یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ «1» أَ تَرَى أَنَّهُمْ خَافُوا اللَّهَ أَنْ یَجُورَ عَلَیْهِمْ لَا وَ اللَّهِ مَا خَافُوا إِلَّا الِاسْتِقْضَاءَ فَسَمَّاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سُوءَ الْحِسَابِ فَمَنِ اسْتَقْضَى بِهِ فَقَدْ أَسَاءَ.
#روایت
اگه میخوایم تو مسیر بندگی قدمی برداریم این ماه وقتشه که کینه هایی که به خاطر این حساب رسی های دقیق و حرف های بیهوده به وجود اومده رو بذاریم کنار، دقت که بکنیم میبینیم همه ی این بگو مگو ها به خاطر دقت های بیخودی ه که تو تعاملات با همدیگه داریم، چرا فلان کس در فلان موقعیت فلان کار و نکرد، چرا فلان همسایه ماشینش و این طور پارک میکنه، دقت های ریز بین صاحب خانه و مستاجر و ...
کافی:
عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ: وَقَعَ بَیْنَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ بَیْنَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ کَلَامٌ حَتَّى وَقَعَتِ الضَّوْضَاءُ بَیْنَهُمْ وَ اجْتَمَعَ النَّاسُ فَافْتَرَقَا عَشِیَّتَهُمَا بِذَلِکَ وَ غَدَوْتُ فِی حَاجَةٍ فَإِذَا أَنَا بِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَلَى بَابِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ وَ هُوَ یَقُولُ یَا جَارِیَةُ قُولِی لِأَبِی مُحَمَّدٍ یَخْرُجُ قَالَ فَخَرَجَ فَقَالَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا بَکَّرَ بِکَ «3» فَقَالَ إِنِّی تَلَوْتُ آیَةً مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الْبَارِحَةَ فَأَقْلَقَتْنِی قَالَ وَ مَا هِیَ قَالَ قَوْلُ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ ذِکْرُهُ- الَّذِینَ یَصِلُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَ یَخافُونَ سُوءَ الْحِسابِ «4»- فَقَالَ صَدَقْتَ لَکَأَنِّی لَمْ أَقْرَأْ هَذِهِ الْآیَةَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ قَطُّ فَاعْتَنَقَا وَ بَکَیَا
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: صَعِدَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْمِنْبَرَ
ذَاتَ یَوْمٍ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَیْهِ وَ صَلَّى عَلَى أَنْبِیَائِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِمْ ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا النَّاسُ لِیُبَلِّغِ الشَّاهِدُ مِنْکُمُ الْغَائِبَ أَلَا وَ مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِراً کَانَ لَهُ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ صَدَقَةٌ بِمِثْلِ مَالِهِ حَتَّى یَسْتَوْفِیَهُ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع- وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى مَیْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُعْسِرٌ فَتَصَدَّقُوا عَلَیْهِ بِمَالِکُمْ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ.
#تفسیر نور:
از قرآن استفاده مىشود، در قیامت براى مردم چند نوع حساب وجود دارد:
1. گروهى حساب آسان دارند. «حساباً یسیرا»(41)
2. عدهاى سخت ودقیق حسابرسى مىشوند. «حساباً شدیداً»(42)، «سوء الحساب» مراد از «سوءالحساب» دقّت در حساب است.
3. بعضى بىحساب به دوزخ مىروند و نیازى به محاکمه و میزان ندارند. «فلانقیم لهم یوم القیامة وزناً»(43)
4. گروهى بىحساب به بهشت مىروند. «انما یوفى الصّابرون اجرهم بغیر حساب»(44)
طبق آنچه از روایات و احادیث متعدّد به دست مىآید، کسانىکه با مردم به عفو و رحمت برخورد کنند، حسابشان آسان و کسانىکه با مردم به سختى و دقت شدید عمل نمایند حسابشان سخت خواهد بود. افراد مشرک بىحساب به دوزخ و اهل صبر هم بىحساب به بهشت خواهند رفت.(45)