نور در حرم نور

وَ لَوْ أَنَّ لِکُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ ما فِی الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ وَ أَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ «54»

اگر براى هر کس که ستم کرده، آنچه در زمین است مى‌بود، قطعاً همه‌ى آن را (براى نجات از قهر الهى و باز خرید خود) مى‌داد. آنان با دیدن عذاب، پشیمانى خود را پنهان مى‌کنند (تا شماتت نشوند) و میانشان به عدالت داورى مى‌شود و بر آنان ستم نرود.

فدیه دادن براى نجات از عذاب، در آیات دیگر هم مطرح شده است. از جمله آیه‌ى‌ «ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ» «1» حتّى اگر دو برابر آنچه در زمین است بدهند، از عذاب خدا نجات نمى‌یابند.

همچنین در سوره‌ى معارج مى‌فرماید: مجرم دوست دارد آن روز، همه‌ى فرزندان، همسر، برادر و فامیل و آنچه را در زمین است فدیه دهد تا نجات یابد، امّا پذیرفته نمى‌شود. «2»

1- در قیامت، براى مجرم راه نجاتى نیست و کسى یا مالى فداى دیگرى نمى‌شود. وَ لَوْ ...

2- حبّ نفس، قوى‌ترین غریزه در انسان است. زیرا حاضر است همه‌ى هستى را براى نجات خود فدا کند. «ما فِی الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ»

3- مجرمان براى آنکه گرفتار شماتت نشوند، پشیمانى خود را در دل پنهان نگاه‌

«1». رعد، 18 و زمر، 47.

«2». معارج، 11- 15.

جلد 3 - صفحه 585

مى‌دارند. «1» «أَسَرُّوا النَّدامَةَ»

4- در قیامت، برخى پشیمانى خود را با گفتنِ اى کاش ... آشکار مى‌کنند، برخى دست خود را مى‌گزند و برخى هم با سکوت و کتمان آن را پنهان مى‌کنند.

«أَسَرُّوا النَّدامَةَ»

5- رهبران شرک، در قیامت پشیمانى خود را پنهان مى‌کنند تا از زیردستان خجالت نکشند. «2» «أَسَرُّوا النَّدامَةَ»

6- در دادگاه عدل الهى، نه قدرت کارساز است، «ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ» و نه ثروت. ما فِی الْأَرْضِ‌ ...

7- در دنیا ممکن است به خاطر اشتباه قاضى به کسى ستم شود، امّا در قیامت خطایى نیست و به کسى ستمى نمى‌شود. «قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ»

8- در مجازات ظالم هم به عدالت رفتار کنیم. «ظَلَمَتْ، لا یُظْلَمُونَ»