نور در حرم نور

تفسیر نور (محسن قرائتی)

وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ وَ آخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْ‌ءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ «60»

و براى (آمادگى مقابله با) دشمنان، هرچه مى‌توانید از نیرو و از اسبان سوارى فراهم کنید تا دشمن خدا و دشمن خودتان و نیز (دشمنانى) غیر از اینان را که شما آنان را نمى‌شناسید، ولى خداوند آنها را مى‌شناسد، به وسیله آن بترسانید، و در راه خدا (و تقویت بنیه‌ى دفاعى اسلام) هرچه انفاق کنید، پاداش کامل آن به شما مى‌رسد و به شما ستم نخواهد شد.

نکته ها

این آیه دستور آماده باش همه جانبه‌ى مسلمانان در برابر دشمنان و تهیه هر نوع سلاح، امکانات، وسایل و شیوه‌هاى تبلیغى حتّى شعار و سرود را مى‌دهد که رعایت این دستورات، سبب هراس کفّار از نیروى رزمى مسلمانان مى‌شود.

پیامبر صلى الله علیه و آله وقتى با خبر شد که در یمن اسلحه‌ى جدیدى ساخته شده، شخصى را براى تهیه‌ى آن به یمن فرستاد. از آن حضرت نقل شده که با یک تیر، سه نفر به بهشت مى‌روند:

«سازنده‌ى آن، آماده کننده و تیرانداز». «1»

در اسلام، مسابقات تیراندازى و اسب سوارى و برد و باخت در آنها جایز شمرده شده تا آمادگى رزمى ایجاد شود.

ضمیر «لَهُمْ»، به کفّار و کسانى که در آیه‌ى قبل مطرح بودند و بیم خیانتشان مى‌رفت، برمى‌گردد. یعنى در برابر دشمن که همواره احتمال خیانت او حتّى در صورت عهد و پیمان‌

«1». تفسیر فرقان.

جلد 3 - صفحه 345

مى‌رود، آماده باشید.

پیام ها

1- مسلمانان باید آمادگى رزمى کامل، از نظر تجهیزات، نفرات و ... داشته باشند و آماده‌ى مقابله با خیانت و حمله دشمن باشند. «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ»

2- هدف از آمادگى نظامى، حفظ مکتب و وطن مسلمانان است، نه غارت و استعمار و .... وَ أَعِدُّوا لَهُمْ‌ ...

3- دولت باید حدّاکثر توان خود را براى تأمین بودجه دفاع از نظام اسلامى و ترساندن دشمنان خدا اختصاص دهد. «مَا اسْتَطَعْتُمْ»

4- تمام مسلمانان باید آماده‌ى رویارویى با توطئه‌هاى دشمن باشند و دوره‌هاى رزمى را دیده باشند. «1» «مَا اسْتَطَعْتُمْ»

5- همه جا گفتگو و مذاکره کارساز و کافى نیست، گاهى هم باید توان و قدرت به میدان آید. «مِنْ قُوَّةٍ»

6- در هر زمان، پیشرفته‌ترین امکانات رزمى را براى دفاع آماده کنید و از هیچ چیز فروگذار نکنید، چه قدرت سیاسى و نظامى، چه امکانات تبلیغى و تدارکاتى. «مِنْ قُوَّةٍ»

7- ایجاد رعب در دل دشمن با هر وسیله‌اى حتّى با ظاهرسازى لازم است. «مِنْ قُوَّةٍ» در حدیث آمده است: با خضاب کردن موى صورت، دشمن را بترسانید، تا نگویند ارتش اسلام پیر است. «2»

8- براى ارعاب و ترساندن دشمنان، آموزش نظامى براى زنان هم لازم است.

مِنْ قُوَّةٍ ... تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ‌

9- به امکانات امروز قانع نباشید و تجهیزات نظامى و دفاعى را تا مرز تهدید

«1». امام خمینى قدس سره در روزهاى اوّل پیروزى انقلاب اسلامى که جمعیّت ایران حدود سى‌ملیون بود، فرمود: «ما باید ارتش بیست ملیونى داشته باشیم».

«2». تفسیر نورالثقلین.

جلد 3 - صفحه 346

دشمنان گسترش دهید. مِنْ قُوَّةٍ ... تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ‌

10- وحدت و یکپارچگى هم نوعى قدرت است، چون با تفرقه، نمى‌توان دشمن را ترساند. مِنْ قُوَّةٍ ... تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ‌

11- در اسلام، همه‌ى مسلمانان سربازند و بسیج مردمى ضرورى است. أَعِدُّوا، تُرْهِبُونَ‌، تُنْفِقُوا و ...

12- اسب‌هاى جنگى، آن روز و ابزار نظامى امروز، باید به حال آماده باش نگهدارى و تغذیه شود. «رِباطِ الْخَیْلِ»

13- هم آمادگى نیروها لازم است، هم تجهیزات. «مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ»

14- اسلام، باید نظام و حکومت داشته باشد، چون بدون آن، دشمنان هراسى ندارند. «تُرْهِبُونَ بِهِ»

15- باید بُنیه دفاعى مسلمانان در زمینه‌هاى فرهنگى، اقتصادى، سیاسى، نظامى، عقیدتى و ... چنان قوى باشد که دشمن از هر جهت بترسد و توطئه‌هایش خنثى شود. ( «تُرْهِبُونَ بِهِ»، به طور مطلق بیان شده است)

16- هم ارزشهاى الهى باید حفظ شود و هم حقوق انسانى. «عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ»

17- در اسلام، مکتب و کرامت انسانى مطرح است، نه اغراض شخصى، نژادى و قومى. «عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ»

18- همه‌ى دشمنان، شناخته شده نیستند. «لا تَعْلَمُونَهُمُ» شاید مراد منافقان باشند، چون همین تعبیر درباره‌ى آنان هم آمده است. «لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ» «1»

19- تنها براى دشمنان شناخته شده برنامه‌ریزى نکنید، بلکه پیش‌بینى لازم حتّى براى دشمنان ناشناخته‌ى حال و آینده هم داشته باشید. «لا تَعْلَمُونَهُمُ»

20- تأمین قدرت دفاعى، بودجه لازم دارد، موعظه و شعار کافى نیست. «تُنْفِقُوا»

21- مردم باید در بودجه‌ى جنگ و تأمین جبهه، مشارکت کنند و این تنها

«1». توبه، 101.

جلد 3 - صفحه 347

مخصوص زمان جنگ نیست. وَ ما تُنْفِقُوا ... (آیه مطلق است و مى‌رساند که مسلمانان باید همواره براى آمادگى، پول خرج کنند.)

22- اسلحه و نفرات کافى نیست، پشتیبانى‌هاى مالى هم لازم است. «وَ ما تُنْفِقُوا»

23- کمک به جبهه، از هر راهى؛ مالى، جانى، آبرو، اطلاعات، قلم و ... لازم است.

«مِنْ شَیْ‌ءٍ»

24- هرگونه تلاش وانفاق وبکارگیرى امکانات براى تقویت بنیه نظامى حکومت اسلامى، از مصادیق انفاق در راه خداست. «وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْ‌ءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»

25- به شرطى خیر و برکت انفاق به شما برمى‌گردد که در راه خدا باشد، نه از روى ریا، سُمعه، خودنمایى و روابط و ملاحظات. «فِی سَبِیلِ اللَّهِ»

26- کمک‌هاى مالى، سبب قدرت امّت مى‌شود و نتیجه‌ى آن به خود مردم و وضع اقتصادى جامعه و عزّت مسلمانان برمى‌گردد. «یُوَفَّ إِلَیْکُمْ»

27- تضییع حقوق دیگران و پرداخت نکردن مزد و پاداش کارها به طور کامل، ظلم است. «یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ»

Pasted from <http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_60_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%84>

کافی (ط - دار الحدیث)، ج‏4، ص: 339

3148/ 8. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسى‏، عَمَّنْ حَدَّثَهُ:

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: قُلْتُ: آیَتَانِ‏[1] فِی کِتَابِ اللَّهِ- عَزَّ وَ جَلَّ- أَطْلُبُهُمَا، فَلَا[2] أَجِدُهُمَا؟

قَالَ: «وَ مَا هُمَا؟».

قُلْتُ: قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»[3] فَنَدْعُوهُ وَ لَانَرى‏ إِجَابَةً[4]. قَالَ: «أَ فَتَرَى اللَّهَ- عَزَّ وَ جَلَّ- أَخْلَفَ‏[5] وَعْدَهُ؟» قُلْتُ: لَا، قَالَ: «فَمِمَ‏[6] ذلِکَ؟» قُلْتُ: لَا أَدْرِی‏[7]، قَالَ‏[8]: «لکِنِّی أُخْبِرُکَ، مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ- عَزَّ وَ جَلَّ- فِیمَا أَمَرَهُ، ثُمَّ دَعَاهُ‏[9] مِنْ جِهَةِ الدُّعَاءِ، أَجَابَهُ».

قُلْتُ: وَ مَا جِهَةُ الدُّعَاءِ؟

قَالَ: «تَبْدَأُ[10] فَتَحْمَدُ[11] اللَّهَ، وَ تَذْکُرُ نِعَمَهُ عِنْدَکَ، ثُمَّ تَشْکُرُهُ، ثُمَّ تُصَلِّی‏[12] عَلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، ثُمَّ تَذْکُرُ ذُنُوبَکَ، فَتُقِرُّ بِهَا، ثُمَّ تَسْتَعِیذُ[13] مِنْهَا، فَهذَا جِهَةُ الدُّعَاءِ».

ثُمَّ قَالَ: «وَ مَا الْآیَةُ الْأُخْرى‏؟».

قُلْتُ: قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «وَ ما أَنْفَقْتُمْ‏ مِنْ‏ شَیْ‏ءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهُ‏ وَ هُوَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ‏»[14] وَ إِنِّی أُنْفِقُ‏[15] وَ لَاأَرى‏[16] خَلَفاً. قَالَ: «أَ فَتَرَى اللَّهَ- عَزَّ وَ جَلَّ- أَخْلَفَ وَعْدَهُ؟» قُلْتُ: لَا، قَالَ: «فَمِمَّ ذلِکَ؟» قُلْتُ: لَا أَدْرِی، قَالَ: «لَوْ أَنَّ أَحَدَکُمُ اکْتَسَبَ الْمَالَ مِنْ حِلِّهِ، وَ أَنْفَقَهُ‏[17] فِی حِلِّهِ‏[18]، لَمْ یُنْفِقْ دِرْهَماً إِلَّا أُخْلِفَ‏[19] عَلَیْهِ».[20]