9-5. جهنم بزرگ است اما جای مجرمان تنگ است-فیرکمه- (انفال/37)

#تفسیر نور: گرچه جهنّم بسیار بزرگ است و پیوسته مىگوید: «هل من مزید» و بیشتر مىخواهد، ولى هر یک از دوزخیان در تنگنا به سر مىبرند. همانند دیوار بزرگى که جاى میخهاى بسیار دارد، ولى هر میخى در فشار است.
لغت:
التحقیق: و التحقیق
أنّ الأصل الواحد فی هذه المادّة: هو إلقاء البعض على بعض بعنوان الجمع، أى التراکب بلحاظ التجمّع، کما أنّ النظر فی التراکب الى جهة الرکوب.
. لِیَمِیزَ اللَّهُ الْخَبِیثَ مِنَ الطَّیِّبِ وَ یَجْعَلَ الْخَبِیثَ بَعْضَهُ عَلى بَعْضٍ فَیَرْکُمَهُ جَمِیعاً فَیَجْعَلَهُ فِی جَهَنَّمَ- 8/ 37- فانّ أهل جهنّم فی مضیقة و شدّة و هم متراکبون بعضهم على بعض
فرهنگ ابجدی: رَکَمَ- رَکْماً الشیءَ: آن چیز را گرد آورى کرد و بر روى هم چید تا همانند تپهى رمل گردد.
#آیه:
« و اذا القوا منها مکانا ضیقا مقرنین دعو هنالک ثبورا لا تدعوا الیوم ثبورا واحدا و ادعوا ثبورا کثیرا» (فرقان / 14-13)
#تفسیر قمی: تفسیر القمی إِذا رَأَتْهُمْ مِنْ مَکانٍ بَعِیدٍ قَالَ مَسِیرَةَ سَنَةٍ سَمِعُوا لَها تَغَیُّظاً وَ زَفِیراً وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها أَیْ فِیهَا مَکاناً ضَیِّقاً مُقَرَّنِینَ
قَالَ مُقَیَّدِینَ بَعْضُهُمْ مَعَ بَعْضٍ دَعَوْا هُنالِکَ ثُبُوراً.
#آیه:
«لنحضرنهم حول جهنم جثیا» (مریم / 68)
یعنی: «در جهنم جای نشستن نیست بلکه اهل جهنم بلند می شوند و سرپا می ایستند؛»(تفسیر نور: کلمهى «جِثیّا» یا جمع «جاثى» به کسى گفته مىشود که براى محاکمه بر زانو نشسته است یا از «جَثوة» به معناى سنگ و خاک متراکم است. یعنى بدترین نوع نشستن.)
آیه: هَذَا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَکُمْ
التحقیق: أنّ الأصل الواحد فی المادّة: هو الورود على شیء بشدّة و مشقّة، ففیه قیدان: الورود، و وجود المشقّة و الشدّة.
به نقل از آ.جوادی در سایت شفقنا:
مخاصمه و تخاصم بین جهنمیان و فرشتگان جهنم جریانی است که بارها در قرآن بیان شده است که در اینجا یکی دیگر از این تخاصمات وجود دارد، تخاصمی بین تابع و متبوع؛ «هَذَا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَکُمْ» به متبوعها و ائمه کفر گفته میشود یک دستهآی میآیند و چون جای جهنمی تنگ است آنها با فشار وارد میشوند در جهنم جای تنگی به تبهکار داده میشود تا در آنجا بسوزد. تنگ نظری انسان تبهکار، انحصار طلبی و عدم تحمل دیگران به این صورت در میآید و به او جای تنگ داده میشود برای عذاب و سوختن
1353. رَسولُ اللَّهِ صلى الله علیه و آله- فی قَولِهِ تَعالى: «وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَکاناً ضَیِّقاً»-: وَالَّذی نَفسی بِیَدِهِ! إنَّهُم لَیُستَکرَهونَ فِی النّارِ کَما یُستَکرَهُ الوَتَدُ فِی الحائِطِ.[1]
[1] ( 5). الدّر المنثور: ج 6 ص 240 نقلًا عن ابن أبی حاتم عن یحیى بن أبی اسید؛ مجمع البیان: ج 7 ص 257، بحارالأنوار: ج 8 ص 255.
(6) الأنعام : 125 فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقاً حَرَجاً کَأَنَّما یَصَّعَّدُ فِی السَّماءِ کَذلِکَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذینَ لا یُؤْمِنُون
به نظر اول یه اشاره ای به این بشه که جهنم چقدر بزرگ است
مثلا اشاره به چاه ویل که یکی از جاهای جهنم است
«وَیل، پرتگاهى در جهنّم است که کافر در آن سقوط میکند و چهل سال طول میکشد تا به تهِ آن برسد»( حاکم نیشابوری، محمد بن عبد الله، المستدرک على الصحیحین)
یا اشاره به روایت حریش که نام موجودیست در جهنم:
قال النبی صلی الله تعالی علیه و سلم: «اذا کان یوم القیامة خرج شئ من جهنم اسمه حریش من ولد العقرب طوله ما بین السماء و الارض و عرضه من المشرق الی المغرب، فَیَقُولُ جبرائیل علیه الصلاة و السلام: یا حریش إلی این تذهب و لمن تطلب؟ فیقول خمسة نفر: الاول: تارک الصلاة و الثانی: مانع الزکاة. و الثالث: عاق الوالدین و الرابع: شارب الخمر و الخامس: المتکلم فی المسجد بکلام الدنیا»
(این روایت و تو نرم افزار پیدا نکردم تو اینترنت بود البته شبیه این روایت و بدون مورد پنجم تو یک منبری شنیده بودم)