29-2. عیب جویی و سخن چینی (قلم/10 و11)


سخن چینی:
#روایتِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص فِی وَصِیَّتِهِ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ: یَا عَلِیُّ احْذَرِ الْغِیبَةَ وَ النَّمِیمَةَ فَإِنَّ الْغِیبَةَ تُفَطِّرُ وَ النَّمِیمَةَ تُوجِبُ عَذَابَ الْقَبْرِ.(وسائل)
#عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الثَّانِی عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص لَمَّا أُسْرِیَ بِی رَأَیْتُ امْرَأَةً رَأْسُهَا رَأْسُ خِنْزِیرٍ وَ بَدَنُهَا بَدَنُ الْحِمَارِ وَ عَلَیْهَا أَلْفُ أَلْفِ لَوْنٍ مِنَ الْعَذَابِ فَسُئِلَ مَا کَانَ عَمَلُهَا فَقَالَ إِنَّهَا کَانَتْ نَمَّامَةً کَذَّابَة
#روایت: تصویر عذاب سخن چین: دیشب دو مرد نزد من آمدند و مرا بغل کردند و با خود بردند تا آنکه به مردی رسیدند که دردستش چنگکی بود و آن را در دهان مردی میکرد و دهانش را ته آروارده هایش می شکافت و این کار ار مرتب انجام میداد، پرسیدم: این کیست؟ {یکی از آنها} گفت هم الذین یسعون بالنمیمة، اینان کسانی هستند که سخن چینی میکنند(میزان الحکمه از کنزالعمال)
#نوع برخورد با کسی که سخن چینی میکند: أَکْذِبِ السِّعَایَةَ وَ النَّمِیمَةَ. بَاطِلَةً کَانَتْ أَوْ صَحِیحَةً.(عیون الحکم)
#قَالَ: رَفَعَ رَجُلٌ إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع کِتَاباً فِیهِ سِعَایَةٌ فَنَظَرَ إِلَیْهِ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ثُمَّ قَالَ ع یَا هَذَا إِنْ کُنْتَ صَادِقاً مَقَتْنَاکَ وَ إِنْ کُنْتَ کَاذِباً عَاقَبْنَاکَ وَ إِنْ أَحْبَبْتَ الْقَیْلَةَ أَقَلْنَاکَ قَالَ بَلْ تُقِیلُنِی یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ.
#السَّاعِی کَاذِبٌ لِمَنْ سَعَى إِلَیْهِ ظَالِمٌ لِمَنْ سَعَى عَلَیْهِ(عیون الحکم)
#ُ ثُمَّ قَالَ ع لِأَصْحَابِهِ أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِشِرَارِکُمْ قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِیمَةِ الْمُفَرِّقُونَ بَیْنَ الْأَحِبَّةِ الْبَاغُونَ لِلْبُرَآءِ الْعَیْبَ.برای بیگناهان عیب میتراشند(خصال)
#تتبّع العیوب من أقبح العیوب و شرّ السّیّئات.(غرر الحکم)
#روایت : یُبصِرُ أحَدُکُمُ القَذى فی عَینِ أخیهِ ، و یَنسى الجِذعَ(تنه ی درخت خرما) فی عَینِه ! (نهج الفصاحه)در جامعه ما گرفتار این موضوع هستیم ما معمولا عیب های ریز دیگران رو میبینیم ولی عیب های بزرگ خودمون و به راحتی از کنارش رد میشیم
#با این افراد معاشرت نباید کرد، در درجه ی اول به خاطر خودمان: إیّاک و معاشرة متتبّعی عیوب النّاس فانّه لم یسلم مصاحبهم منهم.
#نوع نگرش به کسی که از او عیبی دیدیم: وَ إِنَّمَا یَنْبَغِی لِأَهْلِ الْعِصْمَةِ وَ الْمَصْنُوعِ إِلَیْهِمْ فِی السَّلَامَةِإ 1772 أَنْ یَرْحَمُوا أَهْلَ الذُّنُوبِ وَ الْمَعْصِیَةِ وَ یَکُونَ الشُّکْرُ هُوَ الْغَالِبَ عَلَیْهِمْ وَ الْحَاجِزَ لَهُمْ عَنْهُمْ فَکَیْفَ بِالْعَائِبِ الَّذِی عَابَ أَخَاهُ وَ عَیَّرَهُ بِبَلْوَاهُ أَ مَا ذَکَرَ مَوْضِعَ سَتْرِ اللَّهِ عَلَیْهِ مِنْ ذُنُوبِهِ مِمَّا هُوَ أَعْظَمُ مِنَ الذَّنْبِ الَّذِی عَابَهُ بِهِ وَ کَیْفَ یَذُمُّهُ بِذَنْبٍ قَدْ رَکِبَ مِثْلَهُ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ رَکِبَ ذَلِکَ الذَّنْبَ بِعَیْنِهِ فَقَدْ عَصَى اللَّهَ فِیمَا سِوَاهُ مِمَّا هُوَ أَعْظَمُ مِنْهُ وَ ایْمُ اللَّهِ لَئِنْ لَمْ یَکُنْ عَصَاهُ فِی الْکَبِیرِ وَ عَصَاهُ فِی الصَّغِیرِ [لَجُرْأَتُهُ] لَجَرَاءَتُهُ عَلَى عَیْبِ النَّاسِ أَکْبَرُ یَا عَبْدَ اللَّهِ لَا تَعْجَلْ فِی عَیْبِ أَحَدٍ بِذَنْبِهِ فَلَعَلَّهُ مَغْفُورٌ لَهُ وَ لَا تَأْمَنْ عَلَى نَفْسِکَ صَغِیرَ مَعْصِیَةٍ فَلَعَلَّکَ مُعَذَّبٌ عَلَیْهِ فَلْیَکْفُفْ مَنْ عَلِمَ مِنْکُمْ عَیْبَ غَیْرِهِ لِمَا یَعْلَمُ مِنْ عَیْبِ نَفْسِهِ وَ لْیَکُنِ الشُّکْرُ شَاغِلًا لَهُ عَلَى مُعَافَاتِهِ مِمَّا ابْتُلِیَ [غَیْرُهُ بِهِ] بِهِ غَیْرُه(نهج)
#روایت: إِیَّاکَ أَنْ تَکُونَ عَلَى النَّاسِ طَاعِناً وَ لِنَفْسِکَ مُدَاهِناً فَیَعْظُمَ عَلَیْکَ الْحَوْبَةُ وَ تَحْرُمَ الْمَثُوبَةَ.(عیون الحکم)
#روایت: لَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ الْغِیبَةُ إِدَامُ کِلَابِ النَّارِ مَنْ نَظَرَ فِی عَیْبِ نَفْسِهِ اشْتَغَلَ عَنْ عَیْبِ غَیْرِهِ وَ مَنْ نَظَرَ فِی عُیُوبِ النَّاسِ فَأَنْکَرَهَا ثُمَّ رَضِیَهَا لِنَفْسِهِ فَذَاکَ الْأَحْمَقُ بِعَیْنِهِ.(روضه الواعظین)
#روایت: شَرُّ النَّاسِ مَنْ کَانَ مُتَتَبِّعاً لِعُیُوبِ النَّاسِ عَمْیاً لِمَعَایِبِه(غرر الحکم)
#روایت: ِ عَنْ أَبِی بَرْزَةَ قَالَ: صَلَّى بِنَا رَسُولُ اللَّهِ ص ثُمَّ انْصَرَفَ مُسْرِعاً حَتَّى وَضَعَ یَدَهُ عَلَى بَابِ الْمَسْجِدِ ثُمَّ نَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ یَا مَعْشَرَ مَنْ آمَنَ بِلِسَانِهِ وَ لَمْ یُخْلِصِ الْإِیمَانَ إِلَى قَلْبِهِ لَا تَتَّبِعُوا عَوْرَاتِ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّهُ مَنْ تَتَبَّعَ عَوْرَاتِ الْمُؤْمِنِینَ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ وَ مَنْ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ فَضَحَهُ وَ لَوْ فِی جَوْفِ بَیْتِه