3-17.حج/32 و 37 نکته اخلاقی: تقوای قلب مهمتر از تقوای سایر اعضا و جوارح


وَ قَالَ ع أَلَا وَ إِنَّ مِنَ الْبَلَاءِ الْفَاقَةَ وَ أَشَدُّ مِنَ الْفَاقَةِ مَرَضُ الْبَدَنِ وَ أَشَدُّ مِنْ مَرَضِ الْبَدَنِ مَرَضُ الْقَلْبِ أَلَا وَ إِنَّ [مِنَ النِّعَمِ سَعَةَ الْمَالِ وَ أَفْضَلُ مِنْ سَعَةِ الْمَالِ صِحَّةُ الْبَدَنِ وَ أَفْضَلُ] مِنْ صِحَّةِ الْبَدَنِ تَقْوَى الْقَلْب
ترجمه
«بدانید که از جمله گرفتاریها تنگدستى است، و سخت تر از تنگدستى بیمارى جسم است و بدتر از بیمارى جسم بیمارى دل است، و بدانید که از جمله نعمتها، دارایى زیاد است و بهتر از دارایى زیاد تندرستى است و بهتر از تندرستى تقواى دل است.»
شرح
امام (ع) به مراتب گرفتارى و تفاوت آنها در شدّت و ضعف، و همچنین در مقابل آنها به مراتب نعمت و تفاوت آنها اشاره فرموده است. و براستى که مبتلا شدن دل به بیمارى رذایل بدتر از بیمارى جسم است، به خاطر این که لازمه آن از دست دادن کاملترین خوشبختیها در آخرت است و در حقیقت آن نوعى مرگ است که پس از آن زندگى وجود ندارد، و به همین جهت تقواى دل و کامل ساختن آن با فضایل، بالاتر از تندرستى است چون لازمه آن خوشبختى همیشگى و حیات جاوید است.
( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 737)