نور در حرم نور

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که امر به معروف و نهی از منکر مراتبی دارد، اظهار داشت:

تذکر قهری و جریمه مربوط به حکومت است ولی انزجار قلبی، نگاه غضب آلود به گناه و گناهکار و تذکر زبانی وظیفه توده مردم و حکومت است. 
  
این استاد تفسیر حوزه علمیه افزود: اگر کسی بی حجاب بود و زنهای دیگر متنفرانه و عبوسانه او را بنگرند، خودش را جمع می کند. این نگاه واجب است و تذکر، مرحله بعدی است. اگر کسی مبتلای به زیر میزی و رو میزی گرفتن است، اگر کسی تبهکار است، اگر فاسد است، بسیاری وقت ها با نگاه متنفرانه و سپس تذکر لسانی دیگران، خودش را جمع می کند. 
  
وی گفت: این چنین نیست که اگر کسی نسبت به یک بی حجاب بی تفاوت باشد، هیچ گناهی برایش نوشته نشود؛ بلکه برای هر دو نوشته می شود

منبع خبر: www.rasanews.ir

 غضب و خشمی که در انسانها وجود دارد با عصبانیت و غضب خداوند متعال یکی نمی باشد ، چراکه عصبانیت در انسانها برخواسته از فعل و انفعالات درونی افراد است که با تأثیر پذیری و تغییر حالت در درون افراد همراه می باشد و حال آنکه چنین امری در ذات خداوند باری تعالی وجود ندارد زیرا ذات خداوند ثابت و نا متغییر می باشد .

اما اینکه مراد از عصبانیت خداوند و به تعبیر دیگر غضب الهی چیست باید بگوئیم مراد از عصبانیت خداوند همان انتقام و بلا و عذاب الهی می باشد (قاموس قرآن، ج‏۵، ص: ۱۰۴) ؛ کما اینکه در روایتی از امام باقر علیه السّلام نقل شده ، فردی به نام عمرو بر ایشان وارد شد و گفت: فدایت گردم خداوند می فرماید : وَ مَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوى‏ مراد از غضب چیست؟ امام فرمود: «هُوَ الْعِقابُ 

معانی الاخبار

«عن امیرالمؤمنین علیه السلام، قال: ان الله اخفی سخطه فی معصیه، فلا تستصغرون شیئا من معصیته، فربما وافق سخطه و انت لا تعلم (3)»

«امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرماید: خداوند غضب خود را در میان گناهان پنهان نموده است. پس هیچ گناهی را کوچک مشمارید، چه بسا آن گناه که شما آن را کوچک شمرده اید غضب خداوند را در خود نهفته داشته باشد، در حالی که شما از آن بی خبرید.

* تأدیب اجتماعی

از نظر اسلام، گاهی برخورد با گنهکار از طریق تأدیب اجتماعی و بایکوت صورت می گیرد؛ به نمونه های زیر توجه کنید:

1 تنبیه زناکار آن است که از ازدواج با پاکان محروم است. (2)

2 تنبیه کسانی که نسبت نامشروع به افراد پاک می دهند، با اینکه شواهد کافی ندارند، آن است که گواهی آن ها بی اعتبار است و باید شلاق بخورند. (3)

3 مشرکان از ورود به مسجدالحرام ممنوع هستند. (4)

4 رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله با سه نفر که در جبهه جنگ و بسیج عمومی شرکت نکرده بودند سخن نگفت و مسلمین حتی همسر و فرزندشان با آنان سخن نگفتند تا حدی که عرصۀ زمین بر آنان تنگ شد. سرانجام توبه کردند و رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله به فرمان خداوند متعال توبه آنها را پذیرفت و بایکوت آنها شکسته شد. (5)

5 همنشینی با منکران و مسخره کنندگان آیات خدا ممنوع است. (6)

روایات و برخورد با گنهکار

در روایات اسلامی در رابطه با چگونگی برخورد با گنهکار، مطالب بسیار وارد شده که به چند نمونه اشاره می گردد:

1 امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرماید:

اَدنَی الاِنکار اَن تُلقی اهل المَعاصی بوجوه مُکفَهرَة (7) پایین ترین درجۀ نهی از منکر آن است که انسان با گنهکاران با چهرۀ گرفته و خشم آلود برخورد کند.

2 امام صادق علیه السلام به یکی از اصحابش به نام حارث بن مغیره فرمودند:

چه چیز مانع شده که وقتی به شما خبر می رسد که فلان شخص از میان شما کار بدی کرده که آن را زشت می دانید و موجب ناراحتی ما می گردد نزد او بروید و او را متنبّه و سرزنش کرده و با گفتار رسا او را از گناهش باز دارید؟!. حارث عرض کرد: اگر چنین کنیم آنها از ما نمی پذیرند.

امام صادق علیه السلام فرمود: اهجروهم واجتنبوا مجالسهم (8) از مجالست و همنشینی با آنها دوری و اجتناب کنید.

3 امام کاظم علیه السلام درباره برخورد با طاغوتیان ستمگر فرمودند: اگر از بالای ساختمان بلندی بیفتم و قطعه قطعه شوم برایم بهتر است از اینکه متصدی کاری از کارهای طاغوتیان گردم یا قدم بر روی فرش یکی از آنها بگذارم .(9)

 برخورد فقهی با گنهکار

در فقه اسلامی، دستورالعمل های خاصی در برخورد با گناه و گنهکار دیده می شود از جمله: احکام حدود و دیات و قصاص و تعزیرات که اگر به راستی به طور کامل اجرا گردند، اهرم بسیار نیرومند و قوی برای براندازی گناه خواهند شد.

از دستورات مؤکد اسلامی است که به شراب خواران زن ندهید؛ به گنهکار، زکات ندهید؛ سفر گناه موجب قصر نماز نخواهد شد؛ زنی که شوهر دارد و یا شوهری که زن دارد و در عین حال زنا کند، حکمش اعدام می باشد.

دست دزد باید قطع گردد و به او ترحم نشود. نشستن کنار سفره ای که در آن شراب است، ممنوع می باشد و حتی نان خوردن در چنین سفره ای حرام است.

این دستورات بیانگر انواع برخوردهای اسلام با گنهکار است که هر کدام به نحوی نقش باز دارندگی و کنترل گناه را در فرد و جامعه دارند.