4-2 پیامبر اکرم (ص) نعمت بزرگ الهی (آل عمران 164)

1- إِلَى أَنْ بَعَثَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ مُحَمَّداً [ص] رَسُولَ اللَّهِ ص لِإِنْجَازِ عِدَتِهِ وَ إِتْمَامِ نُبُوَّتِهِ مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِیِّینَ مِیثَاقُهُ مَشْهُورَةً سِمَاتُهُ کَرِیماً مِیلَادُهُ وَ أَهْلُ الْأَرْضِ یَوْمَئِذٍ مِلَلٌ مُتَفَرِّقَةٌ وَ أَهْوَاءٌ مُنْتَشِرَةٌ وَ طَرَائِقُ مُتَشَتِّتَةٌ بَیْنَ مُشَبِّهٍ لِلَّهِ بِخَلْقِهِ أَوْ مُلْحِدٍ فِی اسْمِهِ أَوْ مُشِیرٍ إِلَى غَیْرِهِ فَهَدَاهُمْ بِهِ مِنَ الضَّلَالَةِ وَ أَنْقَذَهُمْ بِمَکَانِهِ مِنَ الْجَهَالَةِ ثُمَّ اخْتَارَ سُبْحَانَهُ لِمُحَمَّدٍ ص لِقَاءَهُ وَ رَضِیَ لَهُ مَا عِنْدَهُ وَ أَکْرَمَهُ عَنْ دَارِ الدُّنْیَا وَ رَغِبَ بِهِ عَنْ مَقَامِ الْبَلْوَى فَقَبَضَهُ إِلَیْهِ کَرِیماً ص وَ خَلَّفَ فِیکُمْ مَا خَلَّفَتِ الْأَنْبِیَاءُ فِی أُمَمِهَا إِذْ لَمْ یَتْرُکُوهُمْ هَمَلًا بِغَیْرِ طَرِیقٍ وَاضِحٍ 117 وَ لَا عَلَمٍ قَائِم
حکمة بعثة النبی
إِنَّ اللَّهَ [سُبْحَانَهُ] بَعَثَ مُحَمَّداً ص وَ لَیْسَ أَحَدٌ مِنَ الْعَرَبِ یَقْرَأُ کِتَاباً وَ لَا یَدَّعِی نُبُوَّةً فَسَاقَ النَّاسَ حَتَّى بَوَّأَهُمْ مَحَلَّتَهُمْ وَ بَلَّغَهُمْ مَنْجَاتَهُمْ فَاسْتَقَامَتْ قَنَاتُهُمْ وَ اطْمَأَنَّتْ صَفَاتُهُم
و منها فی ذکر النبی ص
قَدْ حَقَّرَ الدُّنْیَا وَ صَغَّرَهَا وَ أَهْوَنَ بِهَا وَ هَوَّنَهَا وَ عَلِمَ أَنَّ اللَّهَ زَوَاهَا عَنْهُ اخْتِیَاراً وَ بَسَطَهَا لِغَیْرِهِ احْتِقَاراً فَأَعْرَضَ عَنِ الدُّنْیَا بِقَلْبِهِ وَ أَمَاتَ ذِکْرَهَا [مِنْ] عَنْ نَفْسِهِ وَ أَحَبَّ أَنْ تَغِیبَ زِینَتُهَا عَنْ عَیْنِهِ لِکَیْلَا یَتَّخِذَ مِنْهَا رِیَاشاً أَوْ یَرْجُوَ فِیهَا مَقَاماً بَلَّغَ عَنْ رَبِّهِ مُعْذِراً وَ نَصَحَ لِأُمَّتِهِ مُنْذِراً وَ دَعَا إِلَى الْجَنَّةِ مُبَشِّراً وَ خَوَّفَ مِنَ النَّارِ مُحَذِّرا
الرسول و أهله و أتباع دینه
ابْتَعَثَهُ بِالنُّورِ الْمُضِیءِ وَ الْبُرْهَانِ الْجَلِیِّ وَ الْمِنْهَاجِ الْبَادِی وَ الْکِتَابِ الْهَادِی أُسْرَتُهُ خَیْرُ أُسْرَةٍ وَ شَجَرَتُهُ خَیْرُ شَجَرَةٍ أَغْصَانُهَا مُعْتَدِلَةٌ وَ ثِمَارُهَا مُتَهَدِّلَةٌ مَوْلِدُهُ بِمَکَّةَ وَ هِجْرَتُهُ بِطَیْبَةَ
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 230
عَلَا بِهَا ذِکْرُهُ وَ امْتَدَّ مِنْهَا صَوْتُهُ أَرْسَلَهُ بِحُجَّةٍ کَافِیَةٍ وَ مَوْعِظَةٍ شَافِیَةٍ وَ دَعْوَةٍ مُتَلَافِیَةٍ أَظْهَرَ بِهِ الشَّرَائِعَ الْمَجْهُولَةَ وَ قَمَعَ بِهِ الْبِدَعَ الْمَدْخُولَةَ وَ بَیَّنَ بِهِ الْأَحْکَامَ الْمَفْصُولَةَ فَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دِیناً تَتَحَقَّقْ شِقْوَتُهُ وَ تَنْفَصِمْ عُرْوَتُهُ وَ تَعْظُمْ کَبْوَتُهُ وَ یَکُنْ مَآبُهُ إِلَى الْحُزْنِ الطَّوِیلِ وَ الْعَذَابِ الْوَبِیلِ وَ أَتَوَکَّلُ عَلَى اللَّهِ تَوَکُّلَ الْإِنَابَةِ إِلَیْهِ وَ أَسْتَرْشِدُهُ السَّبِیلَ الْمُؤَدِّیَةَ إِلَى جَنَّتِهِ الْقَاصِدَةَ إِلَى مَحَلِّ رَغْبَتِه
و منها فی ذکر النبی ص
أَرْسَلَهُ بِالضِّیَاءِ وَ قَدَّمَهُ فِی الاصْطِفَاءِ فَرَتَقَ بِهِ الْمَفَاتِقَ وَ سَاوَرَ بِهِ الْمُغَالِبَ وَ ذَلَّلَ بِهِ الصُّعُوبَةَ وَ سَهَّلَ بِهِ الْحُزُونَةَ حَتَّى سَرَّحَ الضَّلَالَ عَنْ یَمِینٍ وَ شِمَالٍ
حضرت محمد صلی اللّه علیه و اله بقدری مرارت کشید که فرمود «ما اوذی نبی مثلی»(هیچ پیامبری چون من آزار نشده است).چه سختیها دید،چه رنجها کشید،چه تمسخرها تحمل کرد،چه نسبتهای عجیب شنید و دم نزد چه روزگار پر مشقتی را بسر برد.
این بزرگواران در عمر خود راحت و لذتی را که دیگران در تلاش آنند ندیدند و خودشان هم در زمان حیات طالب لذت و سرور مادی و دنیائی نبودند ولی نتیجه فداکاریهای آنها موجب لذات بسیار برای امتشان گردید. بذر هدایتی را که پاشیدند در زمان حیاتشان چندان ثمری نداد اما دنیا شاهد است که بعد از آنها چه اثر عظیم از خدمات الهی ایبشان برجای باقی مانده و وجود صدها میلیون مسلمان و پیروان ادیان دیگر بعد از هزار و چهار صد سال و هزارها سال که از زمان این بزرگ مردان الهی گذشته است نشان میدهد که چگونه آن تعداد معدود و ضعیف پیروانی چون یک درخت تنومند پر ثمر در عالم شاخ و برگ داده است آری قرآن چه نیک فرماید مثلا
کلمة طیبة کشجرة طیبهء اصلها ثابت و فرعها فی السمأ توئی اکلها کل حین
(13-24 و 25)مثال سخن و بذر هدایت نیک چون درخت پاکیزهایست که ریشه آن ثابت و شاخههای در آسمان باشد و ثمرهای آن مرتبا بوجود میآید
اینست رمز حقیقت گفتار پیامبران الهی و گمک خداوند بگسترش گلمه پاگیزه آنان،لذا بشر باید قدر این نعمت عظمی را بداند و سر
(صفحه 53)
گذشته پیامبران را مدنظر قرار داده و از آنها عبرت گیرد و دستوراتشان را اطاعت کند و رفتارشان را سرمشق خویش قرار دهد.
*** همانطور که دربالای مقاله بیان گردید باوجود آنکه مقتضیات زمان و لزوم تجدید هدایت بشریت بعثت پیامبران متعدد را ایجاب نموده لیکن همه آنها در عالم معنویت بردارند و با چنین نطر پاکی بیکدیگر نگریستهاند زیزا تعلیمات آنها همه از سرچشمه واحد الهی آب میخورد و در اصل یکی است و چون فطرت بشر تغییرپذیر نیست همه پیامبران سفیران عالم وحدت بشمار میروند و نکتهای که در تعلیمات آنها بیش از هرچیز دیگر باید مورد توجه قرار گیرد همین وحدت تعلیمات و مقصد است و همین وحدت است که ارزش بزرگ دارد.
امید است بشریت متوجه وحدت و تعالیم بزرگ انبیأ عظام گردیده و حیاط را بر اصول بنیانهای صحیح الهی استوار کند وصلح و محبت و انسانیت و برادری و مساوا تر ار شعار خود قرار دهد
باین ترتیب و با چنین وحدتی است که خواهد توانست از مصائب امروزه دنیا که بشریت گرفتار آنست نجات یابد این بود سخنانیکه خود را وظیفهدار بیان آن میدانستم و توفیق و سعادت خوانندگان عزیز را از خداوند مسئلت دارم1
عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ جُنْدَبٍ «2» عَنْ أَبِیهِ جُنْدَبٍ قَالَ: دَخَلَ عَمْرُو بْنُ الْحَمِقِ وَ حُجْرُ بْنُ عَدِیٍّ وَ حَبَّةُ الْعُرَنِیُ «3» وَ الْحَارِثُ الْأَعْوَرُ وَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَبَإٍ «4» عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع بَعْدَ مَا افْتُتِحَتْ مِصْرُ وَ هُوَ مَغْمُومٌ حَزِینٌ
الغارات (ط - القدیمة)، ج1، ص: 200
فَقَالُوا لَهُ: بَیِّنْ لَنَا مَا قَوْلُکَ فِی أَبِی بَکْرٍ وَ عُمَرَ فَقَالَ لَهُمْ عَلِیٌّ ع: «وَ هَلْ فَرَغْتُمْ لِهَذَا وَ هَذِهِ مِصْرُ قَدِ افْتُتِحَتْ وَ شِیعَتِی بِهَا قَدْ قُتِلَتْ؟ أَنَا مُخْرِجٌ إِلَیْکُمْ کِتَاباً أُخْبِرُکُمْ فِیهِ عَمَّا سَأَلْتُمْ وَ أَسْأَلُکُمْ أَنْ تَحْفَظُوا مِنْ حَقِّی مَا ضَیَّعْتُمْ فَاقْرَءُوهُ عَلَى شِیعَتِی وَ کُونُوا عَلَى الْحَقِّ أَعْوَاناً وَ هَذِهِ نُسْخَةُ الْکِتَابِ: مِنْ عَبْدِ اللَّهِ عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَى مَنْ قَرَأَ کِتَابِی هَذَا مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُسْلِمِینَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ فَإِنِّی أَحْمَدُ إِلَیْکُمُ اللَّهَ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اللَّهَ بَعَثَ مُحَمَّداً ص نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ وَ أَمِیناً عَلَى التَّنْزِیلِ وَ شَهِیداً عَلَى هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ أَنْتُمْ مَعْشَرَ الْعَرَبِ یَوْمَئِذٍ عَلَى شَرِّ دِینٍ وَ فِی شَرِّ دَارٍ مُنِیخُونَ «1» عَلَى حِجَارَةٍ خَشِنٍ وَ حَیَّاتٍ صُمٍ «2» وَ شَوْکٍ مَبْثُوثٍ فِی الْبِلَادِ تَشْرَبُونَ الْمَاءَ الْخَبِیثَ وَ تَأْکُلُونَ الطَّعَامَ الْجَشِیبَ «3» وَ تَسْفِکُونَ دِمَاءَکُمْ وَ تَقْتُلُونَ أَوْلَادَکُمْ وَ تَقْطَعُونَ أَرْحَامَکُمْ وَ تَأْکُلُونَ أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ سُبُلُکُمْ خَائِفَةٌ وَ الْأَصْنَامُ فِیکُمْ مَنْصُوبَةٌ وَ الْآثَامُ بِکُمْ مَعْصُوبَةٌ «4» وَ لَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَ هُمْ مُشْرِکُونَ «5» فَمَنَّ اللَّهُالغارات (ط - القدیمة)، ج1، ص: 201
عَلَیْکُمْ «1» بِمُحَمَّدٍ ص فَبَعَثَهُ إِلَیْکُمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِکُمْ وَ قَالَ فِیمَا أَنْزَلَ مِنْ کِتَابِهِ: هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ «2» وَ قَالَ لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ «3» وَ قَالَ: لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ «4» وَ قَالَ: ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ «5» فَکَانَ الرَّسُولُ إِلَیْکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ بِلِسَانِکُمْ وَ کُنْتُمْ أَوَّلَ الْمُؤْمِنِینَ تَعْرِفُونَ وَجْهَهُ وَ شُعَبَهُ «6» وَ عِمَارَتَهُ «7» فَعَلَّمَکُمُ الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ الْفَرَائِضَ وَ السُّنَّةَ وَ أَمَرَکُمْ بِصِلَةِ أَرْحَامِکُمْ وَ حَقْنِ دِمَائِکُمْ وَ صَلَاحِ ذَاتِ الْبَیْنِ وَ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ أَنْ تُوفُوا بِالْعَهْدِ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَیْمانَ بَعْدَ تَوْکِیدِها وَ أَمَرَکُمْ أَنْ تَعَاطَفُوا وَ تَبَارُّوا وَ تَبَاذَلُوا وَ تَرَاحَمُوا وَ نَهَاکُمْ عَنِ التَّنَاهُبِ وَ التَّظَالُمِ وَ التَّحَاسُدِ وَ التَّقَاذُفِ وَ التَّبَاغِی «8» وَ عَنْ شُرْبِ الْخَمْرِ وَ بَخْسِ الْمِکْیَالِ وَ نَقْصِ الْمِیزَانِ تَقَدَّمَ إِلَیْکُمْ فِیمَا أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ أَلَّا تَزْنُوا وَ لَا تَرْبُوا «9» وَ لَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَ الْیَتَامَى ظُلْماً «10» وَ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُالغارات (ط - القدیمة)، ج1، ص: 202
الْمُعْتَدِینَ وَ کُلُّ خَیْرٍ یُدْنِی إِلَى الْجَنَّةِ وَ یُبَاعِدُ مِنَ النَّارِ أَمَرَکُمْ بِهِ وَ کُلُّ شَرٍّ یُبَاعِدُ مِنَ الْجَنَّةِ وَ یُدْنِی مِنَ النَّارِ نَهَاکُمْ عَنْهُ فَلَمَّا اسْتَکْمَلَ مُدَّتَهُ مِنَ الدُّنْیَا تَوَفَّاهُ اللَّهُ إِلَیْهِ سَعِیداً حَمِیداً فَیَا لَهَا مِنْ مُصِیبَةٍ خَصَّتِ الْأَقْرَبِینَ وَ عَمَّتْ جَمِیعَ الْمُسْلِمِینَ مَا أُصِیبُوا «1» بِمِثْلِهَا قَبْلَهَا «2» وَ لَنْ یُعَایِنُوا بَعْدَ أُخْتِهَا